اخلاق در قرآن (مکارم و...): تفاوت میان نسخه‌ها

#«پيام قرآن»، در واقع مجموعه‌اى است در تفسير موضوعى قرآن كريم و کتاب حاضر دوره دوم این مجموعه است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=16&viewType=html ر.ک: پیشگفتار، ص16]</ref>.

#:در ادامه به اهمیت اخلاق در بين روايات پرداخته و دسته‌اى از روايات را در اهمیت اخلاق ذكر مى‌كند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=22&viewType=html ر.ک: همان، ص22]</ref>. سپس طى عنوانى به نام نكته‌ها، به تعريف علم اخلاق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref>، رابطه بین اخلاق و فلسفه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=25&viewType=html ر.ک: همان، ص 25]</ref>، اخلاق و عرفان<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>، رابطه علم و اخلاق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=27&viewType=html ر.ک: همان، ص27]</ref>، آيا اخلاق قابل تغيير است؟<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=30&viewType=html ر.ک: همان، ص30]</ref>، پرداخته و سپس آيات و رواياتى را ذكر نموده كه بيان مى‌كند اخلاق قابل تغيير است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=33&viewType=html ر.ک: همان، ص33]</ref>.

#:در این راستا دلايل افرادى را كه مى‌گویند اخلاق قابل تغيير نيست، ذكر كرده و پاسخ آنها را ذكر بيان نموده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان، ص37]</ref>؛ آنها مى‌گویند: در حديثى از پيامبر اكرم وارد شده كه فرمودند: هرگاه بشنوید كوهى از جايش حركت كرده، تصديق كنيد، اما اگر بشنوید كسى اخلاقش را رها نموده تصديق نكنيد؛ چراكه به‌زودى به همان فطرت خویش باز مى‌گردد. يا حديثى ديگر را از رسول خدا(ص) آورده‌اند كه فرمودند: مردم همچون معدن‌هاى طلا و نقره‌اند، بهترين آنها در زمان جاهليت بهترين آنها در اسلامند.

#:ايشان در جواب مى‌گویند: این نكته قابل قبول است كه روحيامت مردم ذاتا متفاوت است؛ بعضى همچون معدن طلا هستند و بعضى نقره، ولى اينها دليل بر این نمى‌شود كه روحيات قابل تغيير نباشند. اين‌گونه صفات روحى در حد مقتضى است نه علت تامه؛ لذا با تجربه ديده‌ايم كه این افراد بر اثر تعليم و تربيت به‌كلى عوض مى‌شوند...<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان]</ref>

#:در ادامه این جلد، مباحثى پيرامون اخلاق و آزادى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=91&viewType=html ر.ک: همان، ص91]</ref>، اصول مسائل اخلاق در قرآن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=99&viewType=html ر.ک: همان، ص99]</ref>، روش‌هاى مختلف ارباب سير و سلوك<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=133&viewType=html ر.ک: همان، ص133]</ref>، نياز به راهنما در سير و سلوك<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=145&viewType=html ر.ک: همان، ص145]</ref>، اسوه‌ها و الگوها<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=365&viewType=html ر.ک: همان، ص365]</ref>، چهره ديگر ولايت و تأثير آن در تهذيب نفس<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?pageNumber=387&viewType=html ر.ک: همان، ص387]</ref> را مطرح كرده است.

#در جلد دوم و سوم با استفاده از آن اصول كلّى، به سراغ تك‌تك «فضايل» و «رذايل» اخلاقى رفته و هریک را در پرتو رهنمودهاى وحى و آيات، مورد بررسى قرار داده است.

#:سپس ذكر مى‌كند كه شيطان به‌خاطر «استكبار» و «خودخواهى» و «خودبرتربينى» و سپس «لجاجت» و «تعصّب» از سجده بر آدم خوددارى كرد و از درگاه خدا رانده شد و آدم(ع) و حوّا به‌خاطر «حرص» و «آز» تسليم وسوسه‌هاى بى‌منطق دشمن خود (شيطان) شدند و در دام او افتادند.<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=16&viewType=html ر.ک: همان، ص16]</ref>

#:به‌طور كلى مباحثى كه در دو جلد آخر و تحت رذائل و فضائل اخلاقى مطرح شده، پيرامون موضوعاتى چون تكبر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=19&viewType=html ر.ک: همان، ص19]</ref>، تواضع<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=69&viewType=html ر.ک: همان، ص69]</ref>، حرص<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=81&viewType=html ر.ک: همان، ص81]</ref>، حب دنيا<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=105&viewType=html ر.ک: همان، ص105]</ref>، حسد<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=119&viewType=html ر.ک: همان، ص119]</ref>، غرور<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=153&viewType=html ر.ک: همان، ص153]</ref>، آرزوهاى دراز<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=175&viewType=html ر.ک: همان، ص175]</ref>، تعصب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=203&viewType=html ر.ک: همان، ص203]</ref>، شجاعت، توكل، شهوت‌پرستى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=2&pageNumber=283&viewType=html ر.ک: همان، ج2، ص283]</ref>، عفت، غفلت، جود، عجله و صبر، غيبت، كفران نعمت<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=3&pageNumber=59&viewType=html ر.ک: همان، ص59]</ref>، حسن خلق<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=3&pageNumber=144&viewType=html ر.ک: همان، ص144]</ref>، راستى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=3&pageNumber=119&viewType=html ر.ک: همان، ص119]</ref>، دروغ و آثار و عواقب آن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/4048/%D8%A7%D8%AE%D9%84%D8%A7%D9%82-%D8%AF%D8%B1-%D9%82%D8%B1%D8%A2%D9%86?volumeNumber=3&pageNumber=219&viewType=html ر.ک: همان، ج3، ص219]</ref> است.