ابن درید، محمد بن حسن: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱ سپتامبر ۲۰۲۲
جز
جایگزینی متن - 'گي' به 'گی'
جز (جایگزینی متن - 'سبکى' به 'سبکی ')
جز (جایگزینی متن - 'گي' به 'گی')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۹: خط ۴۹:


== تحصیلات ==
== تحصیلات ==
گویند وى دوران كودكى را در بصره گذراند و همانجا و يا در عمان پرورش يافت. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] به پرورش او در بصره اشاره كرده، مى‌افزايد كه نزد ابوحاتم سجستانى، رياشى (د 257ق)، ابن اخى الاصمعى و اشناندانى (د 288ق) درس خواند و تا قيام زنگيان و تاراج بصره و قتل رياشى يا اندكى قبل از آن، در بصره ماند و چون احوال را پريشان ديد، با عمویش حسین به عمان گريخت. این سخن بدان معنى است كه وى تا 34 سالگى در بصره بوده و در این صورت، رواياتى كه پرورش او را در عمان دانسته‌اند، بى‌اعتبار مى‌گردد. به هر حال وى كه گویا پدر را از دست داده بود، تحت تكفل عمویش حسین بن دريد قرار گرفت.  
گویند وى دوران كودكى را در بصره گذراند و همانجا و يا در عمان پرورش يافت. [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] به پرورش او در بصره اشاره كرده، مى‌افزايد كه نزد ابوحاتم سجستانى، رياشى (د 257ق)، ابن اخى الاصمعى و اشناندانى (د 288ق) درس خواند و تا قيام زنگیان و تاراج بصره و قتل رياشى يا اندكى قبل از آن، در بصره ماند و چون احوال را پريشان ديد، با عمویش حسین به عمان گريخت. این سخن بدان معنى است كه وى تا 34 سالگى در بصره بوده و در این صورت، رواياتى كه پرورش او را در عمان دانسته‌اند، بى‌اعتبار مى‌گردد. به هر حال وى كه گویا پدر را از دست داده بود، تحت تكفل عمویش حسین بن دريد قرار گرفت.  


وى ابوعثمان اشناندانى را به تربيت و تعليم ابن دريد گماشت و او از همان كودكى هوشمندى و قدرت حافظه خود را آشكار ساخت. پس از آن ابن دريد روانه عمان شد و 12 سال در آنجا ماند. اگر در اقامت 12 ساله او در عمان ترديد نكنيم، بايد چنين نتيجه بگيريم كه وى، در 269ق كه 46 ساله بود، دوباره به بصره برگشت. این بار وى بيش از 30 سال در بصره ماند، بى‌گمان وى در این فاصله بارها به سفر رفته، شايد از عمان نيز ديدن كرده باشد و شايد بخشى از روايات عمانى، در خلال این سفرها رخ داده باشد، اما هيچ سندى ما را در این باب راهنمايى نمى‌كند. تنها مى‌گویند كه وى از عمان به سوى «جزائر البحر» و به جزيره ابن عماره رفت و از آنجا روى به فارس نهاد. همه منابع ما تنها به سفر ابن دريد به فارس و احياناً پيوند او به آل میکال اشاره مى‌كنند. بجز [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] و [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] كه تصريحى دراين‌باره دارند.  
وى ابوعثمان اشناندانى را به تربيت و تعليم ابن دريد گماشت و او از همان كودكى هوشمندى و قدرت حافظه خود را آشكار ساخت. پس از آن ابن دريد روانه عمان شد و 12 سال در آنجا ماند. اگر در اقامت 12 ساله او در عمان ترديد نكنيم، بايد چنين نتيجه بگیريم كه وى، در 269ق كه 46 ساله بود، دوباره به بصره برگشت. این بار وى بيش از 30 سال در بصره ماند، بى‌گمان وى در این فاصله بارها به سفر رفته، شايد از عمان نيز ديدن كرده باشد و شايد بخشى از روايات عمانى، در خلال این سفرها رخ داده باشد، اما هيچ سندى ما را در این باب راهنمايى نمى‌كند. تنها مى‌گویند كه وى از عمان به سوى «جزائر البحر» و به جزيره ابن عماره رفت و از آنجا روى به فارس نهاد. همه منابع ما تنها به سفر ابن دريد به فارس و احياناً پيوند او به آل میکال اشاره مى‌كنند. بجز [[حاکم نیشابوری، محمد بن عبدالله|حاكم نيشابورى]] و [[ابن خلکان، احمد بن محمد|ابن خلكان]] كه تصريحى دراين‌باره دارند.  


درباره پيوستن او به آل میکال روايت‌هاى گوناگونى وجود دارد كه آخرين سالهاى قرن سوم هجرى در این بين معقول‌تر به نظر مى‌رسد. از مجموعه این روايات چنين مى‌توان استنباط كرد كه ابن دريد قبل از 297ق، اندكى پس از 70 سالگى به ایران رسيد ‎و در 308ق. يا اندكى پيش از آن به بغداد رفت. وى چون به بغداد رسيد، در منزل على بن محمد بن الحوارى فرود آمد. در آن هنگام ديگر مردى كهنسال (هشتاد و چند ساله) بود و آوازه دانشش در لغت و شعر همه جا پيچيده بود. از اين‌رو خليفه مقتدر، او را بزرگ داشت و هر ماه 50 دينار برای او مقرر ساخت كه تا پایان عمرش بر جا بود. چون به 90 سالگى رسيد، مفلوج شد.
درباره پيوستن او به آل میکال روايت‌هاى گوناگونى وجود دارد كه آخرين سالهاى قرن سوم هجرى در این بين معقول‌تر به نظر مى‌رسد. از مجموعه این روايات چنين مى‌توان استنباط كرد كه ابن دريد قبل از 297ق، اندكى پس از 70 سالگى به ایران رسيد ‎و در 308ق. يا اندكى پيش از آن به بغداد رفت. وى چون به بغداد رسيد، در منزل على بن محمد بن الحوارى فرود آمد. در آن هنگام ديگر مردى كهنسال (هشتاد و چند ساله) بود و آوازه دانشش در لغت و شعر همه جا پيچيده بود. از اين‌رو خليفه مقتدر، او را بزرگ داشت و هر ماه 50 دينار برای او مقرر ساخت كه تا پایان عمرش بر جا بود. چون به 90 سالگى رسيد، مفلوج شد.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش