۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'عـ' به 'ع'
جز (جایگزینی متن - 'فـ' به 'ف') |
جز (جایگزینی متن - 'عـ' به 'ع') |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
در بخشی از مقدمه‌ای که حسن عاطفی بر اثر نوشته در توصیف این اثر می‌خوانیم: دیوان مولانا [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] مجموعه‌ای است شناخته‌شده از مناقب و مدایح علی(ع) و ائمه اطهار(ع) که سروده وی است و در آن تردیدی نیست. مگر آنکه اشعار مشابه دیگران به دیوان شاعر راه یافته باشد و یا امکان آن نیز وجود دارد که مدایح دیگری هم بوده، که به هنگام فراهم‌سازی دیوان از قلم افتاده باشد<ref>ر.ک: مقدمه حسن عاطفی، ص49</ref>. | در بخشی از مقدمه‌ای که حسن عاطفی بر اثر نوشته در توصیف این اثر می‌خوانیم: دیوان مولانا [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] مجموعه‌ای است شناخته‌شده از مناقب و مدایح علی(ع) و ائمه اطهار(ع) که سروده وی است و در آن تردیدی نیست. مگر آنکه اشعار مشابه دیگران به دیوان شاعر راه یافته باشد و یا امکان آن نیز وجود دارد که مدایح دیگری هم بوده، که به هنگام فراهم‌سازی دیوان از قلم افتاده باشد<ref>ر.ک: مقدمه حسن عاطفی، ص49</ref>. | ||
با وجود غلبه شاعران اهل تسنن در قرن هفتم و هشتم هجری، شعر شیعی و مدح و منقبت امامان شیعه(ع) مورد عنایت برخی از شاعران، از جمله [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] بوده است. وی با وجود گرمی بازار مدح و ستایش پادشاهان و امیران، صرفا به ستایش رسول اکرم(ص) و اهـل بیت ایشان، به‌ویژه امیرالمؤمنین، حضرت علی(ع) پرداخته است. او با بهره‌گیری از طبع نیرومند و به‌کار بردن صور خیال و ترکیبات زبانی خاص و زیبا، به مهم‌ترین مضامین شیعی، در اشعار خـویش توجه نموده که شعر وی را به‌مثابه ابزار و رسانه‌‌ای قوی برای ترویج و تبلیغ مذهب تشیع درآورده است. با نظر به این امر، در بررسی مضامین شیعی در اشعار [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] به این نکته دست می‌یابیم که وی در عرصه شعر شیعی بسیار قدرتمندانه عمل کرده و می‌توان او را از دیـدگاه حجم گسترده سروده‌هایش، بزرگ‌ترین شاعر شیعی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قلمداد کرد. از نظر هنر شاعری نیز گرچه همپای بزرگان نامدار شعر فارسی قرار نمی‌گیرد، اما زبانی روان، فصیح و توانا دارد. اشعار او سرشار از تصاویر شعری است؛ تصویرهایی که در خدمت مذهب و اعتقاد شاعر قرار دارد. شعر او پـر از تلمیح است و ایـن تلمیحات یکی از ویژگی‌های بارز سبکی در شعر اوست. از نظر محتوایی، اشعار کاشی | با وجود غلبه شاعران اهل تسنن در قرن هفتم و هشتم هجری، شعر شیعی و مدح و منقبت امامان شیعه(ع) مورد عنایت برخی از شاعران، از جمله [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] بوده است. وی با وجود گرمی بازار مدح و ستایش پادشاهان و امیران، صرفا به ستایش رسول اکرم(ص) و اهـل بیت ایشان، به‌ویژه امیرالمؤمنین، حضرت علی(ع) پرداخته است. او با بهره‌گیری از طبع نیرومند و به‌کار بردن صور خیال و ترکیبات زبانی خاص و زیبا، به مهم‌ترین مضامین شیعی، در اشعار خـویش توجه نموده که شعر وی را به‌مثابه ابزار و رسانه‌‌ای قوی برای ترویج و تبلیغ مذهب تشیع درآورده است. با نظر به این امر، در بررسی مضامین شیعی در اشعار [[کاشی، حسن|حسن کاشی]] به این نکته دست می‌یابیم که وی در عرصه شعر شیعی بسیار قدرتمندانه عمل کرده و می‌توان او را از دیـدگاه حجم گسترده سروده‌هایش، بزرگ‌ترین شاعر شیعی قرن هفتم و اوایل قرن هشتم هجری قلمداد کرد. از نظر هنر شاعری نیز گرچه همپای بزرگان نامدار شعر فارسی قرار نمی‌گیرد، اما زبانی روان، فصیح و توانا دارد. اشعار او سرشار از تصاویر شعری است؛ تصویرهایی که در خدمت مذهب و اعتقاد شاعر قرار دارد. شعر او پـر از تلمیح است و ایـن تلمیحات یکی از ویژگی‌های بارز سبکی در شعر اوست. از نظر محتوایی، اشعار کاشی مجموعه‌ای از اعتقادات کلامی است که با پشتوانه احادیث نبوی و استدلال‌های عقلی و نقلی، شاعر را در ترویج مذهب شیعه و عقیده استوار خویش یاری کرده است. طبعا چنین موضوعی بیشتر از هر چیز، از قرآن و حدیث مایه گـرفته است<ref>ر.ک: مهرآوران، محمود؛ نعمتی، فرج‌الله، ص138-139</ref>. | ||
===مضامین شیعی در اشعار حسن کاشی=== | ===مضامین شیعی در اشعار حسن کاشی=== | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
# غدیریه، ولایت و وصایت علی بن ابی‌طالب و اولاد معصومش(ع): | # غدیریه، ولایت و وصایت علی بن ابی‌طالب و اولاد معصومش(ع): | ||
#:'''وصی احمد مرسل، امام خلـق دو | #:'''وصی احمد مرسل، امام خلـق دو عالم''' | ||
#:که گشت بر ره یأجوج فتنه خنجر او سد | #:که گشت بر ره یأجوج فتنه خنجر او سد | ||
#:'''همو که داد نبوت به مصطفاش، همو کـرد''' | #:'''همو که داد نبوت به مصطفاش، همو کـرد''' | ||
#:به فر بـازوی حیدر سرای شرع مرمد | #:به فر بـازوی حیدر سرای شرع مرمد | ||
#:'''ز تاج‌دار«لعمرك » جدا مکن تو علی را''' | #:'''ز تاج‌دار«لعمرك » جدا مکن تو علی را''' | ||
#:که حق اوست ز | #:که حق اوست ز بعد نبی نیابت احمد | ||
#:'''جدا کند ز بهشت برین خـدای مر او را''' | #:'''جدا کند ز بهشت برین خـدای مر او را''' | ||
#:که او ز جهل، علی را جدا کند ز محمد | #:که او ز جهل، علی را جدا کند ز محمد | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
#:خدای پاک به قرآن نمود معنی بی‌حد | #:خدای پاک به قرآن نمود معنی بی‌حد | ||
#:'''خجسته شوهر زهرا تویی و باب دو گـوهر''' | #:'''خجسته شوهر زهرا تویی و باب دو گـوهر''' | ||
#:بـه اتفـاق دو | #:بـه اتفـاق دو عـالم گــزین سید اوحـد'''<ref>ر.ک: همان، ص125</ref>.''' | ||
# مدح و منقبت امام علی و ائمه معصوم(ع): | # مدح و منقبت امام علی و ائمه معصوم(ع): | ||
#:'''زانکه هم‌نفس پیمبر بود از آن دادش خــدای''' | #:'''زانکه هم‌نفس پیمبر بود از آن دادش خــدای''' | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
#:'''یازده معصوم پاک از نسل ایشان دان که نیست''' | #:'''یازده معصوم پاک از نسل ایشان دان که نیست''' | ||
#:در قیامت غیر از ایشان کس شفیع المذنبین'''<ref>ر.ک: همان</ref>.''' | #:در قیامت غیر از ایشان کس شفیع المذنبین'''<ref>ر.ک: همان</ref>.''' | ||
# حماسه | # حماسه عاشورا: | ||
#:'''ای دل کنون که عاشر ماه محرم است''' | #:'''ای دل کنون که عاشر ماه محرم است''' | ||
#:شادی مکن که نوبت شادیت در غم است''' ''' | #:شادی مکن که نوبت شادیت در غم است''' ''' | ||
#:'''بـر آل مصـطفی بـه ارادت بنـال زار''' | #:'''بـر آل مصـطفی بـه ارادت بنـال زار''' | ||
#:گر در سحاب دیده تو را قطـره‌ای نم است | #:گر در سحاب دیده تو را قطـره‌ای نم است | ||
#:'''از نــاودان دیــده کعبـه در ایـن | #:'''از نــاودان دیــده کعبـه در ایـن عـزا''' | ||
#:بر روی خـاک مکه همه آب زمزم است'''<ref>ر.ک: همان، ص125-126</ref>.''' | #:بر روی خـاک مکه همه آب زمزم است'''<ref>ر.ک: همان، ص125-126</ref>.''' | ||
# تولی و تبری: | # تولی و تبری: | ||
#:'''بیم صراط و موقف حشرش کجا بود؟''' | #:'''بیم صراط و موقف حشرش کجا بود؟''' | ||
#:هر دل که بر ولای علی زینهار کرد | #:هر دل که بر ولای علی زینهار کرد | ||
#:'''صاحب‌قبول حضـرت | #:'''صاحب‌قبول حضـرت عزت کسی بود''' | ||
#:کز دوستی‌اش بر ورق دل نگـار کـرد'''<ref>ر.ک: همان، ص126</ref>.''' | #:کز دوستی‌اش بر ورق دل نگـار کـرد'''<ref>ر.ک: همان، ص126</ref>.''' | ||
# شفاعت: | # شفاعت: | ||
''' | '''عذر این مشتی گنهکاران امت را بخـواه''' | ||
چون شفیع جرم مایی، یا علی موسی الرضـا'''<ref>ر.ک: همان، ص126-127</ref>.''' | چون شفیع جرم مایی، یا علی موسی الرضـا'''<ref>ر.ک: همان، ص126-127</ref>.''' | ||