رسائل أخری لابن سينا (هامش شرح الهداية الأثيرية): تفاوت میان نسخه‌ها

'''اسئلة ابى سعيد ابى الخير من الشيخ ''' رساله‌اى است از [[ابن سینا، حسین بن عبدالله|ابن سينا]]، به زبان عربى و در بر گيرنده‌ى سئوال ابو سعيد ابو الخير از مرحوم شيخ الرئيس، در باره‌ى اسباب استجابت دعا و پاسخ شيخ به او.

ابو سعيد كه خود عارفى است از اهل طريقت، با عناوين بلندى مثل افضل المتأخرين و رزقنا الله مجاورتك، از بو على نام برده و بعد از حمد و ثناى الهى و صلوات بر پيغمبر(ص) و آل او، سؤال خود را مطرح نموده است؛ شيخ الرئيس، در جواب، بعد از حمد و صلوات، مى‌گويد: سعى مى‌كنم به قدر توان خودم و پژوهشى كه در علوم نموده‌ام، حقيقت دعا و تأثيرات آن را در نفوس و بدن‌ها براى تو توضيح دهم، لكن اين پاسخ، نيازمند مقدمّاتى است: ابتدا بايد بدانى كه رابطه واجب الوجود با مخلوقاتش كه ممكن الوجودند، به چه صورتى است و همين‌طور جواهر ثابته كه همان ملائكه مقربين مى‌باشند و حكما از آنها به عقول فعّاله تعبير مى‌كنند، چه وجودهايى هستند، سپس نفوس سماوى متصل به مواد، سپس اركان اربعه و... را بشناسى.

شيخ الرئيس، در ادامه، قواى حاكمه در انسان را به چهار قوه حسيات و متوهمه و تعارفيّه كه عقل مدنى ناميده مى‌شود و قوه نظريه كه عقل هيولانى نام دارد، تقسيم مى‌كند، بعد مى‌گويد: بدون ترديد حكم قوه حاسّه صحيح است، قوه‌ى متوهمه، به هنگام حكم بر اشياء، صورتى محسوس بدانها مى‌دهد كه احتمال صدق و كذب درآنها وجود دارد، قوه‌ى تعارفيّه نيز احكامش، امور مشهوره‌ى محموده مى‌باشد و نهايتاً به قوه نظريّه مى‌پردازد كه احكامش حجج اوليّه‌اى كه امكان شك در آنها وجود ندارد، مى‌باشد.

'''رسالة الطلسمات و النيرنجات'''، از جمله آثار شيخ الرئيس، در تبيين علوم غريبه و به زبان عربى است.

بعد از بيان مقدمات خمسه، شيخ الرئيس، نتيجه مى‌گيرد كه مشاهدات انبيا و اوليا و كهنه، هيچ ارتباطى با عالم محسوسات نداشته و طريق ورودش در حس مشترك، از كانال تخيل صورت مى‌گيرد.