۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
=== منابع قاضی عبدالجبار در تفسیرش === | === منابع قاضی عبدالجبار در تفسیرش === | ||
قاضی عبدالجبار در تفسیرش علاوه بر تفاسیر پیشینیانی مانند ابن عباس و حسن بصری و مجاهد، به منابع متقدمین معتزله مانند [[تفسير أبي‌بكر الأصم]] (متوفای 225ق)، و نیز [[تفسیر أبي‌القاسم الکعبي البلخي]](متوفای 319ق) ارجاع داده است، البته نقل قول‌های قاضی به معنای موافقت کامل ایشان با همه نظرات آنها نیست، گاه نظرات او با آنها موافق و گاه مخالف | قاضی عبدالجبار در تفسیرش علاوه بر تفاسیر پیشینیانی مانند ابن عباس و حسن بصری و مجاهد، به منابع متقدمین معتزله مانند [[تفسير أبي‌بكر الأصم]] (متوفای 225ق)، و نیز [[تفسیر أبي‌القاسم الکعبي البلخي]](متوفای 319ق) ارجاع داده است، البته نقل قول‌های قاضی به معنای موافقت کامل ایشان با همه نظرات آنها نیست، گاه نظرات او با آنها موافق و گاه مخالف است. | ||
=== انتقادات قاضی در تفسیرش === | === انتقادات قاضی در تفسیرش === | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
البته بیشترین انتقادات را قاضی به ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی معتزلی نموده و در تفسیر خود در موارد زیادی سخنان او را نقد، و در مواردی هم با نظرات او موافقت کرده است. همچنین از [[بصری، حسن|حسن بصری]] و [[شافعی، محمد بن ادریس|امام شافعی]] نیز نقل و قول‌ها و انتقاداتی وارد کرده است. | البته بیشترین انتقادات را قاضی به ابومسلم محمد بن بحر اصفهانی معتزلی نموده و در تفسیر خود در موارد زیادی سخنان او را نقد، و در مواردی هم با نظرات او موافقت کرده است. همچنین از [[بصری، حسن|حسن بصری]] و [[شافعی، محمد بن ادریس|امام شافعی]] نیز نقل و قول‌ها و انتقاداتی وارد کرده است. | ||
در مورد فرق و مذاهب، قاضی عبدالجبار، قائلین به جبرگرایی را به چالش کشیده و از جبائی نقل کرده که معاویه اول کسی بوده که قائل به جبر شده، برای اینکه بتواند رفتارهای بعدی خود را توجیه کند. همچنین قاضی عبدالجبار معتقدان به مرجئه و مشبهه و مجسمه و نصارا را نکوهش نموده است و در رد نصارا کتابی نگاشته است. | در مورد فرق و مذاهب، قاضی عبدالجبار، قائلین به جبرگرایی را به چالش کشیده و از جبائی نقل کرده که معاویه اول کسی بوده که قائل به جبر شده، برای اینکه بتواند رفتارهای بعدی خود را توجیه کند. | ||
همچنین قاضی عبدالجبار معتقدان به مرجئه و مشبهه و مجسمه و نصارا را نکوهش نموده است و در رد نصارا کتابی نگاشته است. | |||
قاضی قرائت ابوهریره را نیز به چالش کشیده و آنها را از اخبار آحاد دانسته که نمی‌توان بر اساس آن حکم کرد. | قاضی قرائت ابوهریره را نیز به چالش کشیده و آنها را از اخبار آحاد دانسته که نمی‌توان بر اساس آن حکم کرد. | ||
| خط ۶۱: | خط ۶۳: | ||
قاضی عبدالجبار گفتار مفسرانی که علت احتباس وحی از نبی (ص) به مدت 15 یا 40 روز، نگفتن انشاءالله از سوی پیامبر می‌دانستند، را مردود دانسته و با تحلیل عقلی آن را باطل می‌داند، ایشان معتقد است که واقعا بعید است که پیامبر اسلام (ص) قولی بدهند و در آن انشاءالله بر زبان جاری نسازند. | قاضی عبدالجبار گفتار مفسرانی که علت احتباس وحی از نبی (ص) به مدت 15 یا 40 روز، نگفتن انشاءالله از سوی پیامبر می‌دانستند، را مردود دانسته و با تحلیل عقلی آن را باطل می‌داند، ایشان معتقد است که واقعا بعید است که پیامبر اسلام (ص) قولی بدهند و در آن انشاءالله بر زبان جاری نسازند. | ||
همچنین در روایتی که در باب نمازهای واجب یومیه است و پس از | همچنین در روایتی که در باب نمازهای واجب یومیه است و پس از اینکه پنجاه نماز بر پیامبر(ص) واجب شد. پیامبر دائما در رفت و آمد بین خداوند و حضرت موسی(ع) بودند تا این که به دلیل دلسوزی حضرت موسی(ع)، پنجاه نماز به پنج نماز تغییر یافت. قاضی این روایت را نیز کنار گذاشته و گفت: چنین گفتاری مستلزم نسخ حکم قبل از حضور عمل می‌شود، و چنین حکمی مستلزم بداء است و بداء بر خداوند محال است، بر این اساس این روایت به دلیل این که چیزی را با خود به همراه دارد که مجوزی بر قبول آن نداریم، مردود است. | ||
==فرائد القرآن و ادلته== | ==فرائد القرآن و ادلته== | ||