الجامع لما يحتاج إليه من رسم المصحف: تفاوت میان نسخه‌ها

'''الجامع لما يحتاج إليه من رسم المصحف،''' اثر ابن وثیق اندلسی (متوفی 654ق) کتابی است موجز و مختصر پیرامون رسم‌الخط قرآن که با تحقیق غانم قدوری حمد منتشر شده است.

موضوع رسم‌الخط مصحف و ضبط آن، از جمله موضوعاتی است که علی‌رغم اهمیت فراوان، کمتر بدان پرداخته شده و آثار نوشته‌شده پیرامون این موضوع، اندک می‌باشد و این امر، نشان‌دهنده اهمیت کتاب حاضر است. وجه دیگر اهمیت کتاب، آن است که نویسنده در آن، به جمع‌آوری موضوعات و مطالبی پیرامون قرآن کریم از جمله رسم‌الخط قرآن و ضبط آن همراه با بیان مکی و مدنی بودن سوره‌ها و عدد آیات هر سوره، پرداخته که پیش از آن، همه این مطالب در یک کتاب، گردآوری نشده بود<ref>مقدمه، ص23</ref>.

ویژگی خاص روش و سبک ابن وثیق در پرداختن به رسم‌الخط قرآن، سهولت و وضوح در اسلوب تعلیمی است؛ به‌گونه‌ای که وی برخلاف برخی از مؤلفینی که در این زمینه، دست به نگارش زده‌اند، از پرداختن به تعلیل عقلی ظواهر رسم‌الخط و موضوعاتی که فایده چندانی برای قاری ندارند، اجتناب نموده و فقط به‌صورت واضح، به ظواهر نصوص پرداخته است<ref>همان، ص23- 24</ref>. آنچه موجب اهمیت بیشتر کتاب می‌شود، بابی است که ابن وثیق در انتهای کتاب افزوده و در آن به موضوع ضبط پرداخته است؛ زیرا در این باب، روش مردم در کیفیت ضبط مصحف در عصر وی، به تصویر کشیده شده است<ref>همان، ص24</ref>.

# تجمیع امثله متشابه در موضوع واحد در فصل معین؛ مانند کتاب «هجاء مصاحف الأمصار» ابن عباس احمد بن عمار مهدوی (متوفی بعد 430ق)؛

# رعایت ترتیب آیات و سور، به‌واسطه شروع از فاتحه‌الکتاب و منتهی شدن به آخرین سوره‌ای که در آن است؛ مانند کتاب «التنزیل في هجاء المصاحف» ابوداود سلیمان بن نجاح اندلسی (متوفی 496ق)<ref>همان، ص20- 21</ref>.