۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''الجامع في الرجال'''، اثر آیتالله | '''الجامع في الرجال'''، اثر [[عباسی زنجانی، موسی|آیتالله شیخ موسی شبیری زنجانی]] (1328-1399ق)، کتابی است در علم رجال و معرفی روات که با تحقیق [[حسینی قزوینی، سید محمد|آیتالله سید محمد حسینی قزوینی]] و گروهی از پژوهشگران علم رجال، توسط انتشارات حضرت ولیعصر(عج) به چاپ رسیده است. | ||
==اهمیت کتاب== | ==اهمیت کتاب== | ||
خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
==سخن بزرگان درباره کتاب== | ==سخن بزرگان درباره کتاب== | ||
محقق تهرانی در | [[آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن|محقق تهرانی]] در «[[الذريعة إلی تصانيف الشيعة|الذريعة]]»، این کتاب را با عنوان «رجال الشيخ موسی» و در «مصفی المقال»، با عنوان «الوجيزة» فهرست کرده است<ref>ر.ک: طلائیان، رسول</ref>. | ||
آیتالله مکارم شیرازی در مراسم رونمایی از این کتاب شرکت نموده و با اشاره به اینکه این اثر دارای امتیازهای مهمی است، جامعیت را نخستین آن ذکر کرده و به این نکته اشاره داشتهاند که در این کتاب، نام 19 هزار راوی حدیث آمده، درحالیکه وقتی به آثار دیگر روایی و حدیثی مانند اصول کافی نگاه میکنیم، فقط اسامی چهار هزار تن ذکر شده است<ref>ر.ک: بینام، برنا</ref>. | [[مکارم شیرازی، ناصر|آیتالله مکارم شیرازی]] در مراسم رونمایی از این کتاب شرکت نموده و با اشاره به اینکه این اثر دارای امتیازهای مهمی است، جامعیت را نخستین آن ذکر کرده و به این نکته اشاره داشتهاند که در این کتاب، نام 19 هزار راوی حدیث آمده، درحالیکه وقتی به آثار دیگر روایی و حدیثی مانند اصول کافی نگاه میکنیم، فقط اسامی چهار هزار تن ذکر شده است<ref>ر.ک: بینام، برنا</ref>. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
در مواردی که در ضبط اسامی اشکالی باشد، بهمنظور رفع مشکل، ضبط اسم یا کنیه و یا لقب او بیان شده است و در مواردی که اسامی مختلف، شامل یک نفر باشد و یا یک اسم، شامل دو یا چند نفر باشد (توحید مختلفات و تمییز مشترکات)، مؤلف به آن اشاره نموده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | در مواردی که در ضبط اسامی اشکالی باشد، بهمنظور رفع مشکل، ضبط اسم یا کنیه و یا لقب او بیان شده است و در مواردی که اسامی مختلف، شامل یک نفر باشد و یا یک اسم، شامل دو یا چند نفر باشد (توحید مختلفات و تمییز مشترکات)، مؤلف به آن اشاره نموده است<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
در بسیاری از موارد، موثق یا ضعیف و یا مجهول بودن راوی با بیان مصدر مورد مراجعه، مشخص شده است. نیز در مواردی که اسمی از راویان شیعه با راویان اهل سنت در روایات کتاب صحیح مسلم و بخاری مشترک باشند، این موارد، مشخص شدهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. | در بسیاری از موارد، موثق یا ضعیف و یا مجهول بودن راوی با بیان مصدر مورد مراجعه، مشخص شده است. نیز در مواردی که اسمی از راویان شیعه با راویان اهل سنت در روایات کتاب [[صحيح مسلم|صحیح مسلم]] و [[صحيح البخاري|بخاری]] مشترک باشند، این موارد، مشخص شدهاند<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
===ویژگیهای کتاب=== | ===ویژگیهای کتاب=== | ||
خط ۵۹: | خط ۵۹: | ||
# ذکر ترجمه و برخی روایات راوی: مؤلف کتاب بعد از معرفی راوی، ترجمه او را آورده و بعضی از روایاتی که وی روایت کرده را ذکر نموده است. همچنین مشایخ و شاگردان او و سپس مسئله اتحاد یا ارسال یا تصحیف را حول این راوی بیان کرده است. | # ذکر ترجمه و برخی روایات راوی: مؤلف کتاب بعد از معرفی راوی، ترجمه او را آورده و بعضی از روایاتی که وی روایت کرده را ذکر نموده است. همچنین مشایخ و شاگردان او و سپس مسئله اتحاد یا ارسال یا تصحیف را حول این راوی بیان کرده است. | ||
# رعایت اسلوب رجالی در ذکر عناوین روات: محقق زنجانی، اسلوب مؤلفین رجالی دیگر را در ذکر عناوین روات، تبعیت کرده است؛ یعنی ابتدا اسم روات با ذکر کنیه آنان در روایات و اسناد آورده شده و سپس در آخر بحث، به ذکر القاب تعدادی از روات و ذکر بابی خاص برای روات نساء پرداخته است؛ این کتاب به فوائد رجالیه دهگانه تحت عنوان «الخاتمة» ختم میشود. | # رعایت اسلوب رجالی در ذکر عناوین روات: محقق زنجانی، اسلوب مؤلفین رجالی دیگر را در ذکر عناوین روات، تبعیت کرده است؛ یعنی ابتدا اسم روات با ذکر کنیه آنان در روایات و اسناد آورده شده و سپس در آخر بحث، به ذکر القاب تعدادی از روات و ذکر بابی خاص برای روات نساء پرداخته است؛ این کتاب به فوائد رجالیه دهگانه تحت عنوان «الخاتمة» ختم میشود. | ||
# بررسی وثاقت راوی طی سه مرحله: محقق زنجانی بحث حول راوی و وثاقت وی را طی سه مرحله پیگیری کرده است: اول: مصاحبت و همنشینی راوی؛ دوم: در صورت عدم امکان مصاحبت راوی، به روایات ترجمهکننده راوی اعتماد میکند؛ سوم: در صورت عدم وجود روایتی که بیانکننده حال راوی باشد، امارات و قرائن را در وثاقت یا جرح راوی در نظر میگیرد. | # بررسی وثاقت راوی طی سه مرحله: [[عباسی زنجانی، موسی|محقق زنجانی]] بحث حول راوی و وثاقت وی را طی سه مرحله پیگیری کرده است: اول: مصاحبت و همنشینی راوی؛ دوم: در صورت عدم امکان مصاحبت راوی، به روایات ترجمهکننده راوی اعتماد میکند؛ سوم: در صورت عدم وجود روایتی که بیانکننده حال راوی باشد، امارات و قرائن را در وثاقت یا جرح راوی در نظر میگیرد. | ||
# استفاده از منابع معتبر تشیع و اهل سنت: مصادر اسلامی معتبر شیعه و سنی در دستور کار محقق زنجانی قرار دارد که این موضوع به تقریب بین مذاهب اسلامی و سعی او بر بزرگداشت این تقریب برمیگردد؛ بهطوریکه ایشان بیان میکند که سبب رجوع وی به صحیحین، بهخاطر اتحاد جمع زیادی از روات مصادر شیعه و سنی است و این اشتراک و امتزاج در بین روات در هر دو مذهب، موجود میباشد و آنچه که برای ما آشکار است، اتحاد عقیده و انسجام بین مصادر حدیثی هر دو طائفه است. | # استفاده از منابع معتبر تشیع و اهل سنت: مصادر اسلامی معتبر شیعه و سنی در دستور کار محقق زنجانی قرار دارد که این موضوع به تقریب بین مذاهب اسلامی و سعی او بر بزرگداشت این تقریب برمیگردد؛ بهطوریکه ایشان بیان میکند که سبب رجوع وی به صحیحین، بهخاطر اتحاد جمع زیادی از روات مصادر شیعه و سنی است و این اشتراک و امتزاج در بین روات در هر دو مذهب، موجود میباشد و آنچه که برای ما آشکار است، اتحاد عقیده و انسجام بین مصادر حدیثی هر دو طائفه است. | ||
# بررسی اتحاد روات: مسئله اتحاد بعض روات از مسائل مهمی است که در جرح و تعدیل مطرح است و مؤلف، اسلوب تحقیق علمی و استدلالی را در این زمینه پیش رو قرار داده است. | # بررسی اتحاد روات: مسئله اتحاد بعض روات از مسائل مهمی است که در جرح و تعدیل مطرح است و مؤلف، اسلوب تحقیق علمی و استدلالی را در این زمینه پیش رو قرار داده است. | ||
# استناد به مصادر عامه: از جمله تفاوتهای این کتاب نسبت به سایر مؤلفات شیعه، آن است که محقق زنجانی ترجمه روات شیعه را با استناد به مصادر عامه مانند: «لسان الميزان» تألیف ابن حجر عسقلانی، | # استناد به مصادر عامه: از جمله تفاوتهای این کتاب نسبت به سایر مؤلفات شیعه، آن است که [[عباسی زنجانی، موسی|محقق زنجانی]] ترجمه روات شیعه را با استناد به مصادر عامه مانند: «لسان الميزان» تألیف [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]]، «[[الفهرست (ابن نديم)|الفهرست]]» تألیف [[ابن ندیم، محمد بن اسحاق|ابن ندیم]]، «[[شذرات الذهب في أخبار من ذهب|شذرات الذهب]]» تألیف [[ابن عماد، عبدالحی بن احمد|عماد الحنبلی]]، «[[تهذيب التهذيب|تقريب التهذيب]]» تألیف [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] و «المختصر» تألیف [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] انجام داده است. | ||
# توجه به ذکر روات در صحیحین: همان طور که مؤلف بر روات احادیث صحیحه موجود در صحیحین اعتماد کرده در آخر هر باب قسمتی بهعنوان «تذییل» آورده است و در آن به روات مذکور در صحیحین اشاره کرده است. مؤلف، سبب این اسلوب خود را دو علت میداند: اول: اینکه صحیح بخاری و صحیح مسلم دو مصدر اصلی نزد اهل سنت هستند. دوم: مؤلفین مصادر شیعه در بسیاری از موارد از روات موجود در صحیحین روایت کردهاند<ref>ر.ک: بینام، مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر(عج)</ref>. | # توجه به ذکر روات در صحیحین: همان طور که مؤلف بر روات احادیث صحیحه موجود در صحیحین اعتماد کرده در آخر هر باب قسمتی بهعنوان «تذییل» آورده است و در آن به روات مذکور در صحیحین اشاره کرده است. مؤلف، سبب این اسلوب خود را دو علت میداند: اول: اینکه صحیح بخاری و صحیح مسلم دو مصدر اصلی نزد اهل سنت هستند. دوم: مؤلفین مصادر شیعه در بسیاری از موارد از روات موجود در صحیحین روایت کردهاند<ref>ر.ک: بینام، مؤسسه تحقیقاتی حضرت ولیعصر(عج)</ref>. | ||
# در این اثر نهتنها راویان کتاب کافی، بلکه راویان کتب اربعه و «بحار الأنوار» نیز استخراج شده و مورد بحث قرار گرفته که این جامعیت و گسترش قابل توجه است. | # در این اثر نهتنها راویان کتاب کافی، بلکه راویان کتب اربعه و «بحار الأنوار» نیز استخراج شده و مورد بحث قرار گرفته که این جامعیت و گسترش قابل توجه است. |
ویرایش