أسباب النزول القرآني (محسن حيدر): تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۳۱: خط ۳۱:
'''اسباب النزول القرآنى، تاريخ و حقايق''' تألیف [[محسن حیدر، حسن|حسن محسن حیدر]] به بررسى حقايقى تاريخى در باب «اسباب نزول»آيات قرآنى مى‌پردازد.
'''اسباب النزول القرآنى، تاريخ و حقايق''' تألیف [[محسن حیدر، حسن|حسن محسن حیدر]] به بررسى حقايقى تاريخى در باب «اسباب نزول»آيات قرآنى مى‌پردازد.


نویسنده موضوع اسباب نزول را در مكتب شيعه مورد بررسى قرار داده و راز غيبت عالمان این مكتب از این حوزه را يادآور مى‌شود.
==ساختار==
کتاب حاضر داراى یک مقدمه و شش بخش ذيل مى‌باشد:


به اعتقاد نویسنده اختصاص بابى مستقل به اسباب نزول زاييدۀ جامعۀ سنّى است اما در مكتب شيعى هيچگاه اسباب نزول بصورت مستقل و جدا از ساير روايات تفسيرى مورد بحث واقع نشده است.  
1- (البذور الاولى)، به موضوع: «النبى(ص) و اسباب النزول» در دو قسمت:حركة النبى(ص) و اهتمام الصحابة في عصر الرسول(ص)، اختصاص يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=13&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص13]</ref>.


نویسنده بر این باور است كه پيامبر اكرم صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم و ائمه اهل‌البیت‌عليهم‌السلام اهتمام ویژه‌اى به بيان اسباب نزول آيات قرآنى داشتند. ازاين‌رو پندار كسانى را كه معتقدند ايشان نسبت به موضوع مذكور توجهى نداشته‌اند مردود مى‌داند.
2- (بين التفكّر و بوادر التأسيس) با عناوینى چون: وفاة الرسول(ص) و انقطاع الوحى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref>، دور الامام على(ع) في اسباب النزول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=25&viewType=html ر.ک: همان، ص25]</ref>، الوقوف بوجه التفكر لاسباب النزول، الاحتجاج بأسباب النزول، دور الامام على(ع) في رواية الأسباب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref> و غيره را مورد بحث قرار مى‌دهد.


نویسنده يادآور مى‌شود كه بذر اولیه بحث از اسباب نزول را خود پيامبر افشاند و حضرت بر آگاهى مسلمانان از اسباب نزول اهتمام ویژه‌اى مبذول مى‌داشت.البته این بدان معنا نيست كه ايشان به صورت كامل بدين موضوع پرداخته و يا بابى مستقل را بدان اختصاص داده‌اند بلكه به اشاراتى كه باب موضوع را باز نگاه دارد اكتفا نموده تا آيندگان به تكمیل آن بپردازند.
3- (شيوع الأسباب) به موضوعاتى چون: وفاة الشاهدين على الوحى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان، ص37]</ref>، الأسباب و الوضع<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=40&viewType=html ر.ک: همان، ص40]</ref>، حول دور التابعين و غيره اختصاص يافته است.


در بخشى از کتاب نویسنده از نقش ویژه علی عليه‌السلام در بيان اسباب نزول پرده برداشته و احتجاجات متعدد ايشان را با اسباب نزول يادآور شده و از اهتمام ویژه ايشان به این موضوع سخن مى‌گوید.
4- (استقلال علم أسباب النزول) داراى عناوینى چون: نحو استقلال اسباب النزول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=57&viewType=html ر.ک: همان، ص57]</ref>، أول الغيث، نقطة التحول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=59&viewType=html ر.ک: همان، ص59]</ref>، المدرسة الشيعية<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=61&viewType=html ر.ک: همان، ص61]</ref>، ماذا في تفاسير الشيعة، المصادر الشيعته في اسباب النزول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=74&viewType=html ر.ک: همان، ص74]</ref> و غيره مى‌باشد.


در ادامه به دورۀ استقلال علم اسباب نزول از ساير روايات تفسيرى اشاره شده و از [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] به عنوان نخستين مفسرى كه بدين امر مبادرت ورزيد نام برده مى‌شود. نویسنده در مورد مكتب شيعى يادآور مى‌شود كه علم اسباب نزول در زمان خود ائمه اهل‌البیت‌عليهم‌السلام تدوین يافته و وجود منابعى شيعى كه به صورت مستقل بدين موضوع پرداخته باشند را منكر مى‌شود.
5- (الدراسات الحديثة) به سه عنوان: الدراسات العامة<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=81&viewType=html ر.ک: همان، ص81]</ref>، الدراسات المثيرة للجدل<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=85&viewType=html ر.ک: همان، ص85]</ref> و الدراسات الشيعية<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=89&viewType=html ر.ک: همان، ص89]</ref> اختصاص يافته و اسباب نزول از سه زاویه فوق مورد بررسى قرار گرفته است.


در نهایت ديدگاههاى جديد عالمان معاصر اهل سنت و شيعه را در مورد اسباب نزول يادآور شده و گستره و دامنه علم اسباب نزول را مورد بررسى و تحقيق قرار مى‌دهد.
6- (تحقيق دائرة أسباب النزول)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=99&viewType=html ر.ک: همان، ص99]</ref>.


==ساختار==
در پایان هم منابع و مآخذ کتاب معرفى شده است.
کتاب حاضر داراى یک مقدمه و شش بخش ذيل مى‌باشد:


1- (البذور الاولى)، به موضوع: «النبى(ص) و اسباب النزول» در دو قسمت:حركة النبى(ص) و اهتمام الصحابة في عصر الرسول(ص)، اختصاص يافته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=13&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص13]</ref>.
== گزارش محتوا ==
نویسنده موضوع اسباب نزول را در مكتب شيعه مورد بررسى قرار داده و راز غيبت عالمان این مكتب از این حوزه را يادآور مى‌شود.


2- (بين التفكّر و بوادر التأسيس) با عناوینى چون: وفاة الرسول(ص) و انقطاع الوحى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref>، دور الامام على(ع) في اسباب النزول<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=25&viewType=html ر.ک: همان، ص25]</ref>، الوقوف بوجه التفكر لاسباب النزول، الاحتجاج بأسباب النزول، دور الامام على(ع) في رواية الأسباب<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref> و غيره را مورد بحث قرار مى‌دهد.
به اعتقاد نویسنده اختصاص بابى مستقل به اسباب نزول زاييدۀ جامعۀ سنّى است اما در مكتب شيعى هيچگاه اسباب نزول بصورت مستقل و جدا از ساير روايات تفسيرى مورد بحث واقع نشده است.  


3- (شيوع الأسباب) به موضوعاتى چون: وفاة الشاهدين على الوحى<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=37&viewType=html ر.ک: همان، ص37]</ref>، الأسباب و الوضع<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=40&viewType=html ر.ک: همان، ص40]</ref>، حول دور التابعين و غيره اختصاص يافته است.
نویسنده بر این باور است كه پيامبر اكرم صلى‌اللّه‌عليه‌وآله‌و‌سلم و ائمه اهل‌البیت‌عليهم‌السلام اهتمام ویژه‌اى به بيان اسباب نزول آيات قرآنى داشتند. ازاين‌رو پندار كسانى را كه معتقدند ايشان نسبت به موضوع مذكور توجهى نداشته‌اند مردود مى‌داند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=13&viewType=html ر.ک: همان، ص13]</ref>.


4- (استقلال علم أسباب النزول) داراى عناوینى چون: نحو استقلال اسباب النزول، أول الغيث، نقطة التحول، المدرسة الشيعية، ماذا في تفاسير الشيعة، المصادر الشيعته في اسباب النزول و غيره مى‌باشد.
نویسنده يادآور مى‌شود كه بذر اولیه بحث از اسباب نزول را خود پيامبر افشاند و حضرت بر آگاهى مسلمانان از اسباب نزول اهتمام ویژه‌اى مبذول مى‌داشت.البته این بدان معنا نيست كه ايشان به صورت كامل بدين موضوع پرداخته و يا بابى مستقل را بدان اختصاص داده‌اند بلكه به اشاراتى كه باب موضوع را باز نگاه دارد اكتفا نموده تا آيندگان به تكمیل آن بپردازند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref>.


5- (الدراسات الحديثة) به سه عنوان:الدراسات العامة، الدراسات المثيرة للجدل و الدراسات الشيعية اختصاص يافته و اسباب نزول از سه زاویه فوق مورد بررسى قرار گرفته است.
در بخشى از کتاب نویسنده از نقش ویژه علی عليه‌السلام در بيان اسباب نزول پرده برداشته و احتجاجات متعدد ايشان را با اسباب نزول يادآور شده و از اهتمام ویژه ايشان به این موضوع سخن مى‌گوید<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=25&viewType=html ر.ک: همان، ص25]</ref>.


6- (تحقيق دائرة أسباب النزول).
در ادامه به دورۀ استقلال علم اسباب نزول از ساير روايات تفسيرى اشاره شده و از [[طبری آملی، محمد بن جریر|طبرى]] به عنوان نخستين مفسرى كه بدين امر مبادرت ورزيد نام برده مى‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=43&viewType=html ر.ک: همان، ص43]</ref>. نویسنده در مورد مكتب شيعى يادآور مى‌شود كه علم اسباب نزول در زمان خود ائمه اهل‌البیت‌عليهم‌السلام تدوین يافته و وجود منابعى شيعى كه به صورت مستقل بدين موضوع پرداخته باشند را منكر مى‌شود<ref>[https://noorlib.ir/book/view/10362?pageNumber=45&viewType=html ر.ک: همان، ص45]</ref>.


در پایان هم منابع و مآخذ کتاب معرفى شده است.
در نهایت ديدگاههاى جديد عالمان معاصر اهل سنت و شيعه را در مورد اسباب نزول يادآور شده و گستره و دامنه علم اسباب نزول را مورد بررسى و تحقيق قرار مى‌دهد.


==نسخه شناسى==
==نسخه شناسى==


کتاب حاضر به قلم آقاى حسن محسن حيدر و به زبان عربى نگارش يافته و در قطع رقعى با جلد شومیز در 120 صفحه برای بار نخست در سال 1427ق/ 1385ش از سوى «انتشارات مركز جهانى علوم اسلامى» يا «المركز العالمى للدراسات الاسلامية» قم منتشر شده است.
کتاب حاضر به قلم آقاى حسن محسن حيدر و به زبان عربى نگارش يافته و در قطع رقعى با جلد شومیز در 120 صفحه برای بار نخست در سال 1427ق/ 1385ش از سوى «انتشارات مركز جهانى علوم اسلامى» يا «المركز العالمى للدراسات الاسلامية» قم منتشر شده است.
خط ۷۵: خط ۷۵:
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:قرآن و علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]
[[رده:علوم قرآنی]]
<references />
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش