۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - '[[]]' به '') |
جز (جایگزینی متن - 'آشتیانی، جلالالدین' به 'آشتیانی، سید جلالالدین') |
||
خط ۵۷: | خط ۵۷: | ||
==تحصیلات== | ==تحصیلات== | ||
تأمل در احوال و آثار او نشان میدهد که جوانههای پرورش و تکوین شخصیت وی، در چه زمین پربرکت و حاصلخیزی ریشه داشته است. به نوشته [[آشتیانی، جلالالدین|سید جلالالدین آشتیانی]]، «استاد علامه سید محمدکاظم عصار، بهواسطه نبوغ ذاتی و قدرت حافظه، به فرمان پدر بزرگوارش، در سن سه سالگی به قرائت قرآن، فراگیری ادبیات فارسی و تعلیم خط پرداخت و در پنج سالگی تمام قرآن را حفظ بود». از آن پس در سلک شاگردان مدرسه عبداللهخان در تیمچه حاجبالدوله درآمده، به مدت سه سال به تحصیل صرف و نحو و منطق پرداخت. | تأمل در احوال و آثار او نشان میدهد که جوانههای پرورش و تکوین شخصیت وی، در چه زمین پربرکت و حاصلخیزی ریشه داشته است. به نوشته [[آشتیانی، سید جلالالدین|سید جلالالدین آشتیانی]]، «استاد علامه سید محمدکاظم عصار، بهواسطه نبوغ ذاتی و قدرت حافظه، به فرمان پدر بزرگوارش، در سن سه سالگی به قرائت قرآن، فراگیری ادبیات فارسی و تعلیم خط پرداخت و در پنج سالگی تمام قرآن را حفظ بود». از آن پس در سلک شاگردان مدرسه عبداللهخان در تیمچه حاجبالدوله درآمده، به مدت سه سال به تحصیل صرف و نحو و منطق پرداخت. | ||
از سال ۱۳۱۹ تا ۱۳۲۷ق به تحصیل سطوح عالی فلسفه اسلامی و عرفان نظری در حوزه تهران مشغول شد؛ فلسفه مشاء و از جمله شفای ابن سینا و شرح اشارات خواجه نصیر طوسی را نزد [[میرزا حسن کرمانشاهی]]، حکمت اشراق و اسفار اربعه، شواهدالربوبیه، مبدأ و معاد و تفسیر کبیر ملاصدرا را به مدت شش سال نزد [[میرشهابالدین نیریزی شیرازی]] و [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحکم ابن عربی]]، [[مفتاح الغيب و شرحه مصباح الأنس|مفتاح الغیب قونوی]] و [[تمهيد القواعد|تمهید القواعد]] [[ترکه اصفهانی، علی بن محمد|صائنالدین ترکه]] را در محضر آقا [[میرزا هاشم اشکوری لاهیجی]] خواند. وی همچنین در ۱۸ سالگی سفری به اصفهان کرد و از درس [[قشقایی، جهانگیر|جهانگیرخان قشقایی]] و [[آخوند ملامحمد کاشی]] بهره گرفت | از سال ۱۳۱۹ تا ۱۳۲۷ق به تحصیل سطوح عالی فلسفه اسلامی و عرفان نظری در حوزه تهران مشغول شد؛ فلسفه مشاء و از جمله شفای ابن سینا و شرح اشارات خواجه نصیر طوسی را نزد [[میرزا حسن کرمانشاهی]]، حکمت اشراق و اسفار اربعه، شواهدالربوبیه، مبدأ و معاد و تفسیر کبیر ملاصدرا را به مدت شش سال نزد [[میرشهابالدین نیریزی شیرازی]] و [[فصوص الحكم (تعليقات ابوالعلاء عفيفي)|فصوص الحکم ابن عربی]]، [[مفتاح الغيب و شرحه مصباح الأنس|مفتاح الغیب قونوی]] و [[تمهيد القواعد|تمهید القواعد]] [[ترکه اصفهانی، علی بن محمد|صائنالدین ترکه]] را در محضر آقا [[میرزا هاشم اشکوری لاهیجی]] خواند. وی همچنین در ۱۸ سالگی سفری به اصفهان کرد و از درس [[قشقایی، جهانگیر|جهانگیرخان قشقایی]] و [[آخوند ملامحمد کاشی]] بهره گرفت | ||
خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
در تبریز، علامه عصار به تدریس علوم جدید - طبیعی، حساب، هندسه، هیئت و زبان فرانسه - اشتغال داشت و در همین زمان، بین ایشان و [[ثقةالاسلام تبریزی، علی بن موسی|ثقةالاسلام تبریزی]] دوستی عمیقی برقرار شد. معروف است که آن مرحوم نزد استاد عصار، قسمتی از مباحث مهم کتاب اسفار را قرائت کرده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | در تبریز، علامه عصار به تدریس علوم جدید - طبیعی، حساب، هندسه، هیئت و زبان فرانسه - اشتغال داشت و در همین زمان، بین ایشان و [[ثقةالاسلام تبریزی، علی بن موسی|ثقةالاسلام تبریزی]] دوستی عمیقی برقرار شد. معروف است که آن مرحوم نزد استاد عصار، قسمتی از مباحث مهم کتاب اسفار را قرائت کرده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | ||
پس از اشغال تبریز و شهادت ثقةالاسلام در عاشورای سال 1320ق، عصار با همان لباس روحانی از تبریز خارج شده و عازم فرانسه شد. در فرانسه، علاوه بر تکمیل زبان فرنگی، علوم ریاضی و طبیعی را دنبال گرفت و رشته طب را بهعنوان تخصیص خود برگزید. اما ظاهرا به دلایلی، از جمله حساسیت نسبت به تشریح اجساد، طب را نیمهکاره نهاد و به نجف اشرف مهاجرت کرد. علامه عصار در نجف، طی 13 سال تحصیل و تدریس، بالاترین درجه اجتهاد را نزد بزرگترین علمای عصر کسب کرد و به تهران بازگشت. از آن زمان، استاد عصار به تدریس مشغول شد و ابتدا در مدرسه صدر آغاز به تدریس کرد. استاد [[آشتیانی، جلالالدین|آشتیانی]] در جایی دیگر نوشته است: «مرحوم عصار که در سن 29 سالگی به حیازت درجه اجتهاد نائل آمده بود، حوزه مستقل درسی معقول و منقول داشت و سطوح عالی ریاضی و فلسفه و عرفان، اعم از فلسفه اشراقی و مشایی و حکمت متعالیه را به شیوه مکتب ملاصدرا تدریس میکرد. عصار، پس از تکمیل مطالعات و تحصیلات عالی خود در نجف اشرف، به ایران بازگشت و با وجود آنکه برای معظمله بعد از مراجعت از نجف، همهگونه ریاست بر خلق و اسباب رسیدن به مقامات ظاهری فراهم بود، این استاد بزرگوار، در بین همه شئون، تدریس را انتخاب نمودند و به سایر مقدمات پشت پا زدند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | پس از اشغال تبریز و شهادت ثقةالاسلام در عاشورای سال 1320ق، عصار با همان لباس روحانی از تبریز خارج شده و عازم فرانسه شد. در فرانسه، علاوه بر تکمیل زبان فرنگی، علوم ریاضی و طبیعی را دنبال گرفت و رشته طب را بهعنوان تخصیص خود برگزید. اما ظاهرا به دلایلی، از جمله حساسیت نسبت به تشریح اجساد، طب را نیمهکاره نهاد و به نجف اشرف مهاجرت کرد. علامه عصار در نجف، طی 13 سال تحصیل و تدریس، بالاترین درجه اجتهاد را نزد بزرگترین علمای عصر کسب کرد و به تهران بازگشت. از آن زمان، استاد عصار به تدریس مشغول شد و ابتدا در مدرسه صدر آغاز به تدریس کرد. استاد [[آشتیانی، سید جلالالدین|آشتیانی]] در جایی دیگر نوشته است: «مرحوم عصار که در سن 29 سالگی به حیازت درجه اجتهاد نائل آمده بود، حوزه مستقل درسی معقول و منقول داشت و سطوح عالی ریاضی و فلسفه و عرفان، اعم از فلسفه اشراقی و مشایی و حکمت متعالیه را به شیوه مکتب ملاصدرا تدریس میکرد. عصار، پس از تکمیل مطالعات و تحصیلات عالی خود در نجف اشرف، به ایران بازگشت و با وجود آنکه برای معظمله بعد از مراجعت از نجف، همهگونه ریاست بر خلق و اسباب رسیدن به مقامات ظاهری فراهم بود، این استاد بزرگوار، در بین همه شئون، تدریس را انتخاب نمودند و به سایر مقدمات پشت پا زدند»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | ||
از آن پس، استاد عصار ابتدا در دارالمعلمین عالی تهران به تدریس پرداخت، سپس مقارن با تأسیس دانشگاه، از ایشان برای تدریس در دانشگاه تهران، دعوت به عمل آمد و تا هنگام بازنشستگی، در دانشکدههای ادبیات و الهیات و معارف اسلامی، به افاضه و تدریس فلسفه و علوم معقول و منقول اشتغال داشتند. ایشان همچنین از جمله معدود علمای طراز اولی است که در تدوین قانون مدنی ایران، صاحبنظر و واجد اثر بودهاند. استاد آشتیانی مرقوم داشتهاند که: «استاد عصار در ابتدای تأسیس دانشکده معقول و مؤسسه وعظ و تبلیغ اسلامی (قبل از شهریور 320ش)، یک سال بهعنوان علم الحديث و علم از نظر کتاب و سنت، تقریبا یک دوره معارف اسلامی را با بیانی رسا و شیوا و محققانه در این مؤسسه بیان نمودهاند. این مباحث، حاوی تحقیقیترین مسائل فلسفی و دینی میباشد که هیچ محققی از آن بینیاز نیست... و در همین مؤسسه دو سال تفسیر و تدریس نمودهاند... عمده تدریس استاد علامه، در مدارس قدیم تهران بود. مدتها در مدرسه صدر، واقع در جلو خان مسجد شاه و مدرسه خان مروی و مدرسه سپهسالار جدید در رشتههای مختلف تدریس مینمودند...»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | از آن پس، استاد عصار ابتدا در دارالمعلمین عالی تهران به تدریس پرداخت، سپس مقارن با تأسیس دانشگاه، از ایشان برای تدریس در دانشگاه تهران، دعوت به عمل آمد و تا هنگام بازنشستگی، در دانشکدههای ادبیات و الهیات و معارف اسلامی، به افاضه و تدریس فلسفه و علوم معقول و منقول اشتغال داشتند. ایشان همچنین از جمله معدود علمای طراز اولی است که در تدوین قانون مدنی ایران، صاحبنظر و واجد اثر بودهاند. استاد آشتیانی مرقوم داشتهاند که: «استاد عصار در ابتدای تأسیس دانشکده معقول و مؤسسه وعظ و تبلیغ اسلامی (قبل از شهریور 320ش)، یک سال بهعنوان علم الحديث و علم از نظر کتاب و سنت، تقریبا یک دوره معارف اسلامی را با بیانی رسا و شیوا و محققانه در این مؤسسه بیان نمودهاند. این مباحث، حاوی تحقیقیترین مسائل فلسفی و دینی میباشد که هیچ محققی از آن بینیاز نیست... و در همین مؤسسه دو سال تفسیر و تدریس نمودهاند... عمده تدریس استاد علامه، در مدارس قدیم تهران بود. مدتها در مدرسه صدر، واقع در جلو خان مسجد شاه و مدرسه خان مروی و مدرسه سپهسالار جدید در رشتههای مختلف تدریس مینمودند...»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/33408/74 ر.ک: همان]</ref>. | ||
خط ۷۵: | خط ۷۵: | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
مجموعه آثار عصار به اهتمام و با حواشی و مقدمه و تصحیح [[آشتیانی، جلالالدین|سید جلالالدین آشتیانی]] به چاپ رسیده است که شامل هشت مطلب است: | مجموعه آثار عصار به اهتمام و با حواشی و مقدمه و تصحیح [[آشتیانی، سید جلالالدین|سید جلالالدین آشتیانی]] به چاپ رسیده است که شامل هشت مطلب است: | ||
# مقدمه استاد آشتیانی؛ | # مقدمه استاد آشتیانی؛ | ||
# شرح حال مرحوم علامه عصار به قلم خود ایشان؛ | # شرح حال مرحوم علامه عصار به قلم خود ایشان؛ |
ویرایش