۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" |پدرش | | data-type="authorTeachers" |پدرش شمس‌الدین حسن حلى، سید مجدالدین على بن حسن عریضى، ابوحامد نجم الإسلام محمد حلبى، ابن نما حلى | ||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
[[شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام]] | [[شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام]] | ||
[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (محشی حسینی شیرازی)]] | [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (محشی حسینی شیرازی)|شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام (محشی حسینی شیرازی)]] | ||
[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)]] | [[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)|شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام (شرح حسینی)]] | ||
[[غایة المرام في شرح شرائع الإسلام]] | [[غایة المرام في شرح شرائع الإسلام|غایة المرام فی شرح شرائع الإسلام]] | ||
[[كتاب الحج (جوادی آملی)]] | [[كتاب الحج (جوادی آملی)|کتاب الحج (جوادی آملی)]] | ||
[[المختصر النافع في فقه الإمامیة]] | [[المختصر النافع في فقه الإمامیة|المختصر النافع فی فقه الإمامیة]] | ||
[[مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام]] | [[مسالک الأفهام إلی تنقیح شرائع الإسلام]] | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
''' | '''شیخ نجم‌الدین جعفر بن حسن بن یحیى بن سعید هذلی حلی''' (۶۰۲-۶۷۶ق)، معروف به '''محقق حلى،''' فقیه، اصولی، شاعر شیعه، «''[[شرائع الإسلام في مسائل الحلال و الحرام (تحقیق بقال)|شرائع الإسلام فی مسائل الحلال و الحرام]]''»، مشهورترین تألیف محقق حلی و شاید مشهورترین کتاب فقه شیعه است. | ||
== ولادت == | == ولادت == | ||
در سال 602 هجرى قمرى در شهر | در سال 602 هجرى قمرى در شهر تاریخى حله قدم به عرصۀ وجود گذارد. | ||
او | او یکى از بزرگترین و نامورترین فقیهان عصر خویش است و داراى عظمت و اعتبار خاص در میان مجتهدان مى‌باشد، به حدى که وقتى کلمۀ «محقق» را بدون قرینه و نشانه‌اى در میان فقها ذکر مى‌کنند، شخصیت تحقیقى و علمى ایشان مورد نظر است. | ||
== | ==تحصیلات== | ||
محقق حلى از همان | محقق حلى از همان سنین کودکى به تحصیل مقدمات علوم متداول عصر خویش پرداخت. او ادبیات عرب را که زبان مادریش بود به خوبى فرا گرفت. هیئت و ریاضیات و منطق و کلام را به مقدار لازم آموخت و در تمام این رشته‌ها با توجه به هوش سرشار خود تبحر کامل یافت. | ||
وى آنگاه فقه و اصول را | وى آنگاه فقه و اصول را پیش پدرش حسن بن یحیى آموخت و از محضر فقهاى مشهور حله، مانند ابن نما و سید فخار موسوى - شاگرد ابن إدریس حلى - بهره برد. | ||
محقق در | محقق در اوایل جوانى اشعارى چند سرود، ولى به سفارش پدرش آن را دنبال نکرد. | ||
محقق حلى با | محقق حلى با یک واسطه شاگرد [[ابن زهره، حمزه بن علی|ابن زهره]] و ابن إدریس حلى است و استاد [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] بوده است. | ||
== | ==شخصیت علمى== | ||
محقق حلى در | محقق حلى در سایۀ قریحۀ سرشار و فکر مواج و وسعت نظرى که داشت، به تحکیم مبانى فقه شیعه و اساس مکتب اجتهاد پرداخت. | ||
وى فقه را بر | وى فقه را بر پایۀ استدلال محکم بنا نهاد و در تحقیقات خود به آراى دیگران نیز توجه داشت و در توسعۀ ابعاد آن کوشش مى‌کرد. | ||
مقام او آن چنان است | مقام او آن چنان است که در فقه کسى را بر او مقدم نمى‌شمارند. | ||
فیلسوف و ریاضى‌دان بزرگ، [[نصیرالدین طوسی، محمد بن محمد|خواجه نصیرالدین طوسى]] با او در حله ملاقات کرده و در جلسۀ درس فقهش حضور یافته است. کتاب‌هاى محقق مخصوصاًً کتاب شرایع یک کتاب درسى طلاب است. فقهاى زیادى کتب محقق را شرح کرده یا حاشیه بر آن نوشته‌اند. | |||
== | ==کلمات بزرگان== | ||
[[علامه حلى]] دربارۀ او | [[علامه حلى]] دربارۀ او مى‌گوید: | ||
«این بزرگ، فقیه‌ترین مردم روزگار خویش بوده است.» | |||
[[علامه نورى]] او را | [[علامه نورى]] او را چنین مى ستاید: | ||
«کشف کنندۀ حقایق شریعت، رئیس علما و فقیه حکما، آفتاب درخشان فضلا، ماه شب چهاردۀ عرفا، کسى که نام و دانش او بازگو کنندۀ قصۀ جزیرۀ خضرا است. او وارث علوم پیشوایان معصوم علیهم‌السلام و حجتهاى حق بر جهانیان مى‌باشد. | |||
او برافرازندۀ پرچم | او برافرازندۀ پرچم تحقیق بر جهانیان است. وقتى محقق گفته شد، هدف تنها اوست. خداوند متعال اشعۀ رحمت آشکار و پنهان خود را نثار قبر او کند و در بهشت جایگاه شایسته و مکان عالى به او عنایت فرماید.» | ||
علامه [[سيد حسن صدر]]، صاحب | علامه [[سيد حسن صدر|سید حسن صدر]]، صاحب تأسیس الشیعة مى‌گوید: | ||
«انگشت قلم، عاجز از باز شمارى اوصاف اوست. او | «انگشت قلم، عاجز از باز شمارى اوصاف اوست. او کتاب شرائع الإسلام دارد که به مثابۀ قرآن فقه است. | ||
از مجالس عالى درس او | از مجالس عالى درس او بیش از 400 مجتهد آگاه که شرح حال آنان در علم رجال آمده است، فارغ التحصیل گردیده‌اند و چنین موفقیتى تاکنون براى احدى نصیب نگردیده است. | ||
وفات او در حله در ماه | وفات او در حله در ماه ربیع الآخر سال 676 هجرى رخ داده است و بر قبر شریف او در حله قبۀ بلندى قرار دارد که هم‌اکنون مورد تبرک و زیارت علاقمندان قرار مى‌گیرد.» | ||
== | ==اساتید== | ||
از جمله | از جمله مدرسینى که محقق حلى از محضر آنان بهره برده است عبارتند از: | ||
#پدرش | #پدرش شمس‌الدین حسن حلى | ||
# | #سید مجدالدین على بن حسن عریضى | ||
#ابوحامد نجم الإسلام محمد حلبى | #ابوحامد نجم الإسلام محمد حلبى | ||
#[[ابن نما حلى]] | #[[ابن نما حلى]] | ||
#محمد بن جعفر حلى | #محمد بن جعفر حلى | ||
# | #سید ابوعلى، فخار بن معد موسوى | ||
# | #تاج‌الدین حسن بن على بن دربى | ||
==شاگردان== | ==شاگردان== | ||
محقق حلى شاگردانى را | محقق حلى شاگردانى را تربیت نموده که هر یک چون ستاره‌اى درخشان در آسمان تشیع مى‌درخشند که از جملۀ آنهاست: | ||
#[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] | #[[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] | ||
#ابن داود حلى، صاحب | #ابن داود حلى، صاحب کتاب رجال | ||
#ابن | #ابن ربیب حلى | ||
# | #سید عبدالکریم بن احمد بن طاوس | ||
# | #سید جلال‌الدین مجد بن على بن طاوس | ||
# | #جلال‌الدین مجد بن الشیخ الإمام ملک الأدبا | ||
# | #شیخ صفى‌الدین حلى، عبدالعزیز بن سرایا | ||
# | #عزالدین، حسن بن ابى‌طالب یوسفى، صاحب کشف الرموز | ||
#ابوجعفر، محمد بن على | #ابوجعفر، محمد بن على کاشفى | ||
# | #شیخ محمد حلى، پسر [[علامه حلی، حسن بن یوسف|علامۀ حلى]] | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
سرانجام محقق حلى، آن آفتاب درخشان آسمان فقاهت و | سرانجام محقق حلى، آن آفتاب درخشان آسمان فقاهت و مرجعیت در سال 676 هجرى قمرى در سن 74 سالگى بدرود حیات گفت و جهانى را داغدار رحلت خویش کرد. بدن مطهر آن بزرگوار را در جوار بارگاه ملکوتى امیرالمؤمنین علیه‌السلام به خاک سپردند (و بنابر نقلى مرقد آن عالم ربانى در حله است). | ||
==آثار== | ==آثار== | ||
مهمترین تألیفات به جاى مانده از محقق حلى عبارتند از: | |||
{{ستون-شروع|2}} | {{ستون-شروع|2}} | ||
| خط ۱۵۸: | خط ۱۵۸: | ||
#معارج الأحكام | #معارج الأحكام | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||