۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
روض الجنان و روح الجنان في تفسير القرآن (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۰ دسامبر ۲۰۲۱، ساعت ۱۸:۴۳
، ۲۰ دسامبر ۲۰۲۱بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۴۸: | خط ۴۸: | ||
تفسير روض الجنان نزدیک به دويست سال تفسيرنويسى فارسى و نزدیک به پانصد سال تفسيرنويسى عربى را پشت سر دارد، بنابراین طبيعى است كه از منابع تفسير پيش از خود سود برده باشد؛ با اين حال، كوچكترين نشانهاى حاكى از استفادهى او از تفاسير فارسى پيش از خود از قبيل ترجمهى تفسير طبرى، تاج التراجم، سورآبادى، قرآن پاک، تفسير قرآن مجيد معروف به تفسير كيمبريج، در دست نيست. شايد او با وجود ميراث تفاسير عربى، خود را از رجوع به تفسيرهاى فارسى بىنياز مىديده است. | تفسير روض الجنان نزدیک به دويست سال تفسيرنويسى فارسى و نزدیک به پانصد سال تفسيرنويسى عربى را پشت سر دارد، بنابراین طبيعى است كه از منابع تفسير پيش از خود سود برده باشد؛ با اين حال، كوچكترين نشانهاى حاكى از استفادهى او از تفاسير فارسى پيش از خود از قبيل ترجمهى تفسير طبرى، تاج التراجم، سورآبادى، قرآن پاک، تفسير قرآن مجيد معروف به تفسير كيمبريج، در دست نيست. شايد او با وجود ميراث تفاسير عربى، خود را از رجوع به تفسيرهاى فارسى بىنياز مىديده است. | ||
نشانههايى چون تصريح به نام و نقل آشكار مطالب، استفادهى [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] از اهمّ تفسيرهاى عربى پيشين اعم از شيعه و سنّى را اثبات مىكند. او در تفسير خود از بسيارى مفسران پيشين، از قبيل [[امام حسن عسکری(ع)]]، ابوالقاسم كعبى، ابومسلم محمد بن بحر اصفهانى، ابوعلى جبايى و پسرش ابوهاشم جبايى، ابوبكر اصمّ، ابوالحسن رُمّانى، زجّاج، حسين بن فضل بجلى، ابواسحاق ثعلبى، فتّال نيشابورى و بويژه [[طبری، محمد بن جریر|محمد بن جرير طبرى]]، نام برده و از تفسيرهاى آنان و بهطور خاص از تفسير طبرى استفاده كرده است.<ref>ياحقى، 1369ش، ص 327-332</ref> | نشانههايى چون تصريح به نام و نقل آشكار مطالب، استفادهى [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] از اهمّ تفسيرهاى عربى پيشين اعم از شيعه و سنّى را اثبات مىكند. او در تفسير خود از بسيارى مفسران پيشين، از قبيل [[امام حسن عسکری(ع)]]، ابوالقاسم كعبى، ابومسلم محمد بن بحر اصفهانى، ابوعلى جبايى و پسرش ابوهاشم جبايى، ابوبكر اصمّ، ابوالحسن رُمّانى، زجّاج، حسين بن فضل بجلى، ابواسحاق ثعلبى، فتّال نيشابورى و بويژه [[طبری، محمد بن جریر بن یزید|محمد بن جرير طبرى]]، نام برده و از تفسيرهاى آنان و بهطور خاص از تفسير طبرى استفاده كرده است.<ref>ياحقى، 1369ش، ص 327-332</ref> | ||
ابوالفتوح هنگام بحث فقهى و كلامى در آيات، اقوال مفسران اهل سنّت را تقريباً با بىطرفى كامل ذكر كرده و نظر خود را بر مبناى فقه و كلام شيعه، تحت عنوان «مذهب ما»، بيان داشته است. تفسير ابوالفتوح در ميان امّهات تفاسير شيعى پيشين، حتى در مباحث لغوى و معانى واژههاى قرآنى و استشهاد به اشعار عربى، با التبيان فى تفسير القرآن [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] فى تفسير القرآن طبرسى قابل مقايسه است و از اين نظر ظاهراً بر دو تفسير ديگر رجحان دارد<ref>خزاعى، ص 205-216</ref> ابوالفتوح ظاهراً از التبيان به طور مستقيم استفاده كرده اما به سبب قرب زمان تأليف از وجود [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] بىخبر بوده است و مشابهت اين دو مىتواند از اشتراك منابع و نزدیکى مشرب فقهى و كلامى دو مؤلف ناشى شده باشد. | ابوالفتوح هنگام بحث فقهى و كلامى در آيات، اقوال مفسران اهل سنّت را تقريباً با بىطرفى كامل ذكر كرده و نظر خود را بر مبناى فقه و كلام شيعه، تحت عنوان «مذهب ما»، بيان داشته است. تفسير ابوالفتوح در ميان امّهات تفاسير شيعى پيشين، حتى در مباحث لغوى و معانى واژههاى قرآنى و استشهاد به اشعار عربى، با التبيان فى تفسير القرآن [[طوسی، محمد بن حسن|شيخ طوسى]] و [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] فى تفسير القرآن طبرسى قابل مقايسه است و از اين نظر ظاهراً بر دو تفسير ديگر رجحان دارد<ref>خزاعى، ص 205-216</ref> ابوالفتوح ظاهراً از التبيان به طور مستقيم استفاده كرده اما به سبب قرب زمان تأليف از وجود [[مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان]] بىخبر بوده است و مشابهت اين دو مىتواند از اشتراك منابع و نزدیکى مشرب فقهى و كلامى دو مؤلف ناشى شده باشد. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۲: | خط ۷۲: | ||
# حسين بن حسن جرجانى، تفسير گازر، چاپ جلالالدين حسينى ارموى، تهران 1337- 1341ش | # حسين بن حسن جرجانى، تفسير گازر، چاپ جلالالدين حسينى ارموى، تهران 1337- 1341ش | ||
# عسكر حقوقى، ارزش ادبى تفسير ابوالفتوح، در مجموعه خطابههاى نخستين كنگره تحقيقات ايرانى، به كوشش غلامرضا ستوده، تهران 1353ش | # عسكر حقوقى، ارزش ادبى تفسير ابوالفتوح، در مجموعه خطابههاى نخستين كنگره تحقيقات ايرانى، به كوشش غلامرضا ستوده، تهران 1353ش | ||
# محمدحسن خزاعى، دقّت [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] در معانى واژهها و مقايسه آنها با [[التبيان في تفسير القرآن|تبيان | # محمدحسن خزاعى، دقّت [[ابوالفتوح رازی، حسین بن علی|ابوالفتوح رازى]] در معانى واژهها و مقايسه آنها با [[التبيان في تفسير القرآن|تبيان شيخ طوسى و مجمع البيان في تفسير القرآن|مجمع البيان طبرسى]](ره)، مشكوة،ش 48 پاييز 1374 | ||
# جليل ساغروانيان، دستور باش: تفسير ساختى ويژه در روض الجنان و روح الجنان»، مشكوة،ش 27 تابستان 1369 | # جليل ساغروانيان، دستور باش: تفسير ساختى ويژه در روض الجنان و روح الجنان»، مشكوة،ش 27 تابستان 1369 | ||
# نوراللّه بن شريفالدين شوشترى، مجالس المؤمنين، تهران 1354ش | # نوراللّه بن شريفالدين شوشترى، مجالس المؤمنين، تهران 1354ش | ||