مواهب الرحمن في تفسير القرآن (مستنبط غروی): تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'بـ' به 'ب'
جز (جایگزینی متن - 'قـ' به 'ق')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'بـ' به 'ب')
خط ۳۶: خط ۳۶:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
در میان تفاسیر موجود شیعه برخی را می‌توان دید‎ که‎ به شکل‎ مختصر، چکیده‌ای از مباحث تفسیری آیات قرآن را نمایش داده‌اند. در این‌بـاره باید از تفسیر «[[الأصفى في تفسير القرآن|الأصفی‎ و المصفی]]» [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، «[[تفسير القرآن الكريم (شبر)|تفسیر شبّر]]» [[شبر، سید عبدالله|عبدالله شبّر]] و «[[الوجيز في تفسير الكتاب العزيز|الوجيز]]» [[علی محمد علی دخیل|علی‌محمد علی دخیل]]‎ یاد‎ کرد‎. جز تفاسیر یادشده، دیگر تفسیرهای شیعیان اغلب به شکل تفصیلی و تـرتیبی (تـرتیب سـوره‌های قرآن یا ترتیب ‎‎نزول‎) تدوین شده‌اند. بیشتر مفسران شیعی با این سبک بیانی به سراغ تفسیر رفـته‌اند‎ ‎و بـه‎ همین‎ دلیل، تفاسیر مفصل و ترتیبی قرآن در مقایسه با تفسیرهای منظوم، مزجی و مختصر بـسیار پرحـجم هـستند‎. گویی هدف نخست و اصلی مفسران شیعه این بوده است که در تفسیر قرآن‎ بنا را بر تـفصیل‎ و توضیح‎ بیشتر بگذارند و به ترتیبِ سوره‌های موجود در قرآن - و بعضاً به ترتیب نزول - سـراغ کشف مفاهیم و معارف قرآن بـروند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52579/48 ر.ک: محمدی یدک، علی، 1391، ص48]</ref>.  
در میان تفاسیر موجود شیعه برخی را می‌توان دید‎ که‎ به شکل‎ مختصر، چکیده‌ای از مباحث تفسیری آیات قرآن را نمایش داده‌اند. در این‌باره باید از تفسیر «[[الأصفى في تفسير القرآن|الأصفی‎ و المصفی]]» [[فیض کاشانی، محمد بن شاه‌مرتضی|فیض کاشانی]]، «[[تفسير القرآن الكريم (شبر)|تفسیر شبّر]]» [[شبر، سید عبدالله|عبدالله شبّر]] و «[[الوجيز في تفسير الكتاب العزيز|الوجيز]]» [[علی محمد علی دخیل|علی‌محمد علی دخیل]]‎ یاد‎ کرد‎. جز تفاسیر یادشده، دیگر تفسیرهای شیعیان اغلب به شکل تفصیلی و تـرتیبی (تـرتیب سـوره‌های قرآن یا ترتیب ‎‎نزول‎) تدوین شده‌اند. بیشتر مفسران شیعی با این سبک بیانی به سراغ تفسیر رفـته‌اند‎ ‎و به‎ همین‎ دلیل، تفاسیر مفصل و ترتیبی قرآن در مقایسه با تفسیرهای منظوم، مزجی و مختصر بسیار پرحـجم هـستند‎. گویی هدف نخست و اصلی مفسران شیعه این بوده است که در تفسیر قرآن‎ بنا را بر تـفصیل‎ و توضیح‎ بیشتر بگذارند و به ترتیبِ سوره‌های موجود در قرآن - و بعضاً به ترتیب نزول - سـراغ کشف مفاهیم و معارف قرآن بروند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52579/48 ر.ک: محمدی یدک، علی، 1391، ص48]</ref>.  


علی محمدی یدک در مقاله‌ای، تفاسیر شیعه را بر اساس روش‌های تفسیری طبقه‌بندی کرده است. او در بخشی از مقاله می‌نویسد: «بررسی روش تفسیر عرفانی بر پایه سیر و سلوک و ریاضت‎ و مجاهدت‎ نفس بـه‎ شـرح آیـه‌های قرآن می‌پردازد. در این روش، مفسر مدعی است که خداوند از طریق قلب و دل معانی‎ قرآن را به او الهـام مـی‌کند و کشف و شهود و داده‌های درونی، منبع‎ و مستند‎ تفسیر‎ او است. به دیگر سخن، راه رسیدن بـه تـفسیر قرآن، داده‌های عرفانی مفسر است نه چیز دیگر‎. ‎‎بنابراین‎، عقل و استدلال، روایت، گرایش‌های ادبی، کلامی، فـقهی و نظایر آن در این روش راهی‎ ندارد‎ و یا‎ کمتر بدان‌ها توجه می‌شود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52579/59 ر.ک: محمدی یدک، علی، 1390، ص59]</ref>. سپس در ذکر اسامی تفاسیر عرفانی در شماره 15 از تفسیر مواهب الرحمن نام برده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52579/60 ر.ک: همان، ص60]</ref>. درحالی‌که با نگاهی مختصر به این تفسیر، به استدلالی بودن این تفسیر پی خواهیم برد.
علی محمدی یدک در مقاله‌ای، تفاسیر شیعه را بر اساس روش‌های تفسیری طبقه‌بندی کرده است. او در بخشی از مقاله می‌نویسد: «بررسی روش تفسیر عرفانی بر پایه سیر و سلوک و ریاضت‎ و مجاهدت‎ نفس به‎ شـرح آیـه‌های قرآن می‌پردازد. در این روش، مفسر مدعی است که خداوند از طریق قلب و دل معانی‎ قرآن را به او الهـام مـی‌کند و کشف و شهود و داده‌های درونی، منبع‎ و مستند‎ تفسیر‎ او است. به دیگر سخن، راه رسیدن به تـفسیر قرآن، داده‌های عرفانی مفسر است نه چیز دیگر‎. ‎‎بنابراین‎، عقل و استدلال، روایت، گرایش‌های ادبی، کلامی، فـقهی و نظایر آن در این روش راهی‎ ندارد‎ و یا‎ کمتر بدان‌ها توجه می‌شود»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52579/59 ر.ک: محمدی یدک، علی، 1390، ص59]</ref>. سپس در ذکر اسامی تفاسیر عرفانی در شماره 15 از تفسیر مواهب الرحمن نام برده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/52579/60 ر.ک: همان، ص60]</ref>. درحالی‌که با نگاهی مختصر به این تفسیر، به استدلالی بودن این تفسیر پی خواهیم برد.


البته در دائرةالمعارف تشیع در رابطه با این تفسیر چنین آمده است: «[[مواهب الرحمن في تفسير القرآن]]، اثر سید مرتضی (زنده در 1381ق) فرزند سید احمد موسوی، مشهور به [[مستنبط غروي، مرتضي|مستنبط غروی]]. این تفسیر در سی مجلد به زبان فارسی شامل تمام قرآن به شیوه استدلالی است. مؤلف در این اثر هر یک جزء از قرآن مجید را در یک مجلد تفسیر نموده است و مجلد سی‌ام آن، که شامل سوره‌های کوچک است، به سبک استدلالی و با استناد به روایات ائمه معصومین(ع) تدوین شده است. مجلد آخر این اثر در تبریز به سال 1381ق، به قطع وزیری طبع گردیده است<ref>ر.ک: صالحی، شهید، ص570</ref>. اطلاعاتی که در دائرةالمعارف تشیع در رابطه با چاپ جزء سی‌ام آمده صحیح است و با کتاب مطابقت دارد، جز اینکه متن کتاب به زبان عربی است.
البته در دائرةالمعارف تشیع در رابطه با این تفسیر چنین آمده است: «[[مواهب الرحمن في تفسير القرآن]]، اثر سید مرتضی (زنده در 1381ق) فرزند سید احمد موسوی، مشهور به [[مستنبط غروي، مرتضي|مستنبط غروی]]. این تفسیر در سی مجلد به زبان فارسی شامل تمام قرآن به شیوه استدلالی است. مؤلف در این اثر هر یک جزء از قرآن مجید را در یک مجلد تفسیر نموده است و مجلد سی‌ام آن، که شامل سوره‌های کوچک است، به سبک استدلالی و با استناد به روایات ائمه معصومین(ع) تدوین شده است. مجلد آخر این اثر در تبریز به سال 1381ق، به قطع وزیری طبع گردیده است<ref>ر.ک: صالحی، شهید، ص570</ref>. اطلاعاتی که در دائرةالمعارف تشیع در رابطه با چاپ جزء سی‌ام آمده صحیح است و با کتاب مطابقت دارد، جز اینکه متن کتاب به زبان عربی است.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش