رسائل فلسفی فارابی: تفاوت میان نسخه‌ها

در رساله هـفتم کـه «إثبات المفارقات» (اثبات موجودات مجرد) نام دارد، [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] مباحثی را در باب موجودات مجرد طرح می‌کند که به‌روشنی‎ خط مشی بسیاری از فیلسوفان مسلمان را در باب مجردات و صفات‎ آنها‎ و نیز بـراهین اثـبات موجودات مجرد ترسیم نموده اسـت. وی مـوجودات مجرد را در چهار مرتبه واجب الوجود، عقول فعال، قوا یا نفوس‎ آسمانی و نفوس انسانی تقسیم می‌کند و در ادامه به‎ اثبات‎ اقسامی از مجردات می‌پردازد. وی‎ غیر جـسمانی بـودن، نامیرایی و فسادناپذیری، خـودآگاهی و داشـتن سعادت‎هایی فراتر از لذات مادی‎ را تمام موجودات مجرد می‌داند. البته حجم قابل توجهی از این‎ رساله‎ به براهین اثبات مجردات‎ اختصاص یافته است.<ref>ر.ک: کمپانی زارع، مهدی، ص69</ref>‎. به ‎نظر می‌رسد محتویات این رساله در فلسفه اسلامی و شکل‌گیری طرز تلقی فیلسوفان از موجود مجرد و صفات آن و براهین اثبات مجردات تأثیری بسزا داشته است.<ref>ر.ک: مقدمه مترجم، ص21</ref>‎.  

رساله نهم، «التعليقات» (تعلیقات) نام دارد. این‎ رساله‎ نیز‎ از آثاری است که سـاختار مـنحصربـه‎فردی در تاریخ‎ فلسفه‎ دارد‎ و مورد توجه ابن سینا نیز واقع شده و بر ممشای آن اثری بدین نـام ترتیب داده است‎. این‎ رساله‎ تعلیقات [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] بر کتاب خاصی نیست، بلکه این تـعلیقات بر کل مشکلات‎ فـلسفی‌ای‎‎ اسـت‎ که [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] در ذهن خود و معاصران و گذشتگان می‌یافته است. این رساله حاوی تأملات [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]‎ در‎ مفاهیم‎ فلسفی‎ گوناگون است که چون به‌صورت تعلیقات بوده، از ناحیه برخی از نسخه‌برداران‎ تعاليق‎ في‎ الحكمة و التعليقات، نامیده شـده و نام رساله از ناحیه نویسنده جعل نشده است. در‎ دوران‎ جدید،‎ فیلسوفی‎ چون ویتگنشتاین نیز کمابیش اندیشه‌های خود را چنین بیان می‌کرد. صبغه نو‎افلاطونی‎ و فیض‎محور فلسفه [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]]‎ در این اثر نیز چـون دیـگر آثار وی به‎ چشم‎ می‌آید‎. تنها تفاوت عمده این اثر با دیگر آثار وی عدم بحث از مسائل‎ حکمت عملی‎ است‎ که از دغدغه‌های عمده [[فارابی، محمد بن محمد|فارابی]] می‌باشد و همه مباحث پیرامون حل مسائل و معضلات‎ فـلسفه‎‎ اولی‎ و تا حدی فلسفه طبیعی می‌باشد<ref>ر.ک: همان</ref>‎.