المفصل في تاريخ النجف الأشرف: تفاوت میان نسخه‌ها

| شابک =964-503-078-1

| تعداد جلد =10

| کتابخوان همراه نور =11943

| کد پدیدآور =

| پیش از =

}}  

'''المفصل فی تاریخ النجف الأشرف'''، اثر [[حکیم، حسن عیسی|حسن عیسی حکیم]] کتابی است پیرامون شهر مقدس نجف و رجال و مشاهیر مرتبط با این شهر که به زبان عربی نوشته شده است.

مؤلف کتابش را به [[امام على(ع)|حضرت علی(ع)]] هدیه نموده است. جلد اول کتاب در سال 1427ق و آخرین مجلد، 6 سال بعد؛ یعنی سال 1433ق چاپ شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8148/107302/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%89-%D8%A8%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%91%D9%84-%D9%81%D9%89-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-/?SearchText=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D9%81%DB%8C%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%20%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B1%D9%81 نجفی عظیم عابدینی، محمدعلی، 1390]</ref>

==ساختار==

کتاب با مقدمه کوتاهی از نویسنده آغاز و مطالب در ده جلد، تنظیم شده است.

==گزارش محتوا==

جلد اول، مختص نجف از عصر پیش از اسلام تا انتهای عصر عثمانی است. طبیعتا چون شهر نجف جزو شهرهای اسلامی است و به اصطلاح از محدثات است، مؤلف در ابتدای این جلد به برخی مباحث لغوی پرداخته و سپس در رابطه با جغرافیای کوفه و برخی مناطق دیگر سخن می‌گوید. نهرهای نجف، برخی جنگ‌ها و غارت‌های روی داده در این شهر، تعدادی از نشست‌های مهم این منطقه و مباحثی دیگر در این جلد بیان شده است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8148/107302/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%89-%D8%A8%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%91%D9%84-%D9%81%D9%89-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-/?SearchText=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D9%81%DB%8C%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%20%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B1%D9%81 همان]</ref>

در جلد سوم، که حجمی کمتر از مجلدات سابق دارد، مؤلف از مراقد و مقامات متبرکه نجف سخن گفته و پس از بیان مراقد انبیا و صالحین در فصل اول، مقامات ائمه و مراقد اهل‌بیت(ع) و صحابه را یادآور شده و فصل سوم به مساجد، حسینیه‌ها، تکایا و... اختصاص دارد. فصل چهارم، مختص وادی السلام، بزرگ‌ترین قبرستان جهان است. این جلد و مجلد سابق، از حیث ارزش ترجمه در اولویت قرار دارند و برای زوار نجف اشرف و روحانیون کاروان‌های زیارتی مفید است.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8148/107302/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%89-%D8%A8%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%91%D9%84-%D9%81%D9%89-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-/?SearchText=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D9%81%DB%8C%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%20%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B1%D9%81 همان]</ref>

جلد پنجم موسوعه با عنوان فرعی «مدرسة النجف الأشرف فی عصر التجدید» پیرامون حوزه علمیه نجف در قرن سیزدهم است. نگارنده در این جلد می‌نویسد که حوزه نجف در این عصر، به عنوان رهبر فکری جهان تشیع شناخته می‌شود. زعامت فقهی، اصولی، معرکه الخمیس، نشست بلاغی، معرکه طاعونی و قفطانی و مناسبات ادبای نجف با ادبای دیگر شهرهای عراق، همچنین شرح حال بیست تن از اعلام امامیه که تمام یا اغلب دوران نشاط علمی خود را در قرن 13 گذرانده‌اند، از مباحث این مجلد است که با [[بحرالعلوم، سید محمدمهدی بن مرتضی|علامه بحرالعلوم]] آغاز شده و به ملا محمد ایروانی ختم می‌شود. نویسنده در این میان از سید جواد عاملی، [[کاشف‌الغطاء، جعفر بن خضر|شیخ جعفر کاشف الغطاء]]، میرزای قمی، شیخ احمد احسایی، ملا مهدی نراقی، شیخ حسین نجفی، شیخ حسن کاشف الغطاء، صاحب جواهر، محمدجواد ملا کتاب، شیخ انصاری، ملا علی خلیلی، سید حسین کوه‌کمری، سید مهدی قزوینی و... سخن می‌گوید.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8148/107302/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%89-%D8%A8%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%91%D9%84-%D9%81%D9%89-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-/?SearchText=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D9%81%DB%8C%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%20%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B1%D9%81 همان]</ref>

جلد ششم بیشتر ادامه مبحث ناتمام جلد 5 است و به خاندان‌های علمی نجفی یا ساکن نجف اختصاص دارد و در نیمه دوم این جلد، از بزرگان سادات و غیر سادات سخن گفته می‌شود. خاندان‌های عاملی، طریحی، طالقانی، فتونی، فحام، قزوینی، کاشف الغطاء، محیی‌الدین، مشکور، مغنیه، مظفر، آل یاسین، ملا کتاب، بهبهانی و... به همراه سادات علوی که به رضوی، موسوی، حسنی و حسینی مشهورند و به یک خاندان منتسب نگشته‌اند و نیز افرادی که به نجفی و غروی و مشهدی معروف شده‌اند، ولی از شهرهای دیگر به نجف آمده‌اند و نجفی نیستند، در این جلد به صورت مختصر و مفید معرفی شده‌اند. این جلد به همراه جلد پیشین، از بهترین مجلدات موسوعه المفصل قلمداد می‌گردد.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8148/107302/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%89-%D8%A8%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%91%D9%84-%D9%81%D9%89-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-/?SearchText=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D9%81%DB%8C%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%20%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B1%D9%81 همان]</ref>

نویسنده در جلد هفتم وارد قرن 14 قمری می‌شود و پس از بیان مطالبی پیرامون اخباری گرایی و اجتهادمحوری و اموری در رابطه با منبر و شعر و ادب تعدادی از شعرا، وارد بحث مرجعیت در این دوران طلایی حوزه نجف می‌شود که به ترتیب تاریخ وفات از میرزای رشتی (متوفای 1312ق) آغاز نموده و با سید مهدی شیرازی (متوفای 1380ق) ختم شده است. شرح حال مراجعی چون محمدحسن مامقانی، میرزا حسین خلیلی، آخوند خراسانی، سید مهدی حیدری، سید کاظم یزدی، میرزای نائینی، آقاضیاء عراقی، سید ابوالحسن اصفهانی، تعدادی از مشاهیر خاندان کاشف الغطاء و... در این بخش آمده است. مؤلف می‌نویسد که حوزه نجف در این عصر وارد دوره جدیدی می‌شود.<ref>[https://hawzah.net/fa/Magazine/View/6444/8148/107302/%D9%86%DA%AF%D8%A7%D9%87%D9%89-%D8%A8%D9%87-%D9%83%D8%AA%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%91%D9%84-%D9%81%D9%89-%D8%AA%D8%A7%D8%B1%D9%8A%D8%AE-%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81-%D8%A7%D9%84%D8%A7%D8%B4%D8%B1%D9%81-/?SearchText=%D8%A7%D9%84%D9%85%D9%81%D8%B5%D9%84%20%D9%81%DB%8C%20%D8%AA%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D8%AE%20%D8%A7%D9%84%D9%86%D8%AC%D9%81%20%D8%A7%D9%84%D8%A3%D8%B4%D8%B1%D9%81 همان]</ref>

== وضعیت کتاب ==

==پانویس==

<references />

==منابع مقاله==

#مقدمه و متن کتاب.

[[رده: تاریخ آسیا]]