۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
}} | }} | ||
'''حلاج در ترازوی نقد''' تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] است که به طور مشروح و مستند به زندگی، اندیشه، آثار و سلوک صوفیانه‌ی [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] شخصیّت مشهور جهان تصوّف می‌پردازد. این کتاب یکی از آثار مجموعه مشاهیر عرفان و فلسفه است که از سال 1380 تا کنون حدود سیزده مجلد آن توسّط انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انتشارات نجم کبری منتشر شده است. غیر از [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] در این مجموعه نام بزرگانی چون: [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، [[ | '''حلاج در ترازوی نقد''' تألیف [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] است که به طور مشروح و مستند به زندگی، اندیشه، آثار و سلوک صوفیانه‌ی [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] شخصیّت مشهور جهان تصوّف می‌پردازد. این کتاب یکی از آثار مجموعه مشاهیر عرفان و فلسفه است که از سال 1380 تا کنون حدود سیزده مجلد آن توسّط انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و انتشارات نجم کبری منتشر شده است. غیر از [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] در این مجموعه نام بزرگانی چون: [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]]، [[ابن عربی، محمد بن علی|ابن عربی]]، [[شبلی]]، [[غزالی، محمد بن محمد|ابوحامد غزّالی]]، [[بایزید بسطامی]]، [[سهروردی، یحیی بن حبش|سهروردی]]، [[ابوسعید ابوالخیر]]، [[نجم‌الدین کبری، احمد بن عمر|نجم‌الدّین کبری]]، [[علاءالدوله سمنانی، احمد بن محمد|علاء الدّوله سمنانی]]، [[محقق ترمذی، سید برهان‌الدین حسین|سید برهان‌الدّین محقّق ترمذی]]، [[بهاءالدین ولد، محمد بن حسین|سلطان العلماء بلخ]]. این مجموعه در طول سالها بارها و بارها تجدید چاپ شده است. | ||
== ساختار== | == ساختار== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۸: | ||
این کتاب مطوّل بعد از مقدّمه با بخشی تحت عنوان «نگاهی گذرا» آغاز می شود و در این نگاه گذرا مروریی به زندگی [[حلاج، حسین بن منصور|حسین بن منصور حلاج]] دارد که از نام و لقب، تولّد، پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده، کودکی و رشد، ازدواج و همسر و فرزندان، و ورود به جریان تصوّف و ذکر اساتید او می‌پردازد. در بخش دیگر که تتبّعات قدیم و جدید» نام دارد به ذکر تمامی پژوهشهای مربوط به [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] پرداخته و در شرق و غرب چیزی را از قلم نینداخته است و در حوزه ی زبان فارسی، عربی و اروپایی تمام مدارک و آثار را دیده و در بحث نقدیِ خود مورد توجّه قرار داده است. | این کتاب مطوّل بعد از مقدّمه با بخشی تحت عنوان «نگاهی گذرا» آغاز می شود و در این نگاه گذرا مروریی به زندگی [[حلاج، حسین بن منصور|حسین بن منصور حلاج]] دارد که از نام و لقب، تولّد، پدر و مادر و دیگر اعضای خانواده، کودکی و رشد، ازدواج و همسر و فرزندان، و ورود به جریان تصوّف و ذکر اساتید او می‌پردازد. در بخش دیگر که تتبّعات قدیم و جدید» نام دارد به ذکر تمامی پژوهشهای مربوط به [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] پرداخته و در شرق و غرب چیزی را از قلم نینداخته است و در حوزه ی زبان فارسی، عربی و اروپایی تمام مدارک و آثار را دیده و در بحث نقدیِ خود مورد توجّه قرار داده است. | ||
بیشترین بخش کتاب را گزارش [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و شرح و تفسیر و تطبیق آن با دیگر آثار تاریخی در بر گرفته است و در همین بخش به 66 مورد مهم توجّه شده که هر کدام با دلایل و شواهدی مورد نقد قرار گرفته است. این موارد 66گانه شامل تمام دقایق زندگی [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] از اسم و رسم، فکر و ذکر، آثار و اشعار، سلوک و ریاضات، کرامات، روابط با دیگران، ورود و حضور در تصوّف و گرایشهای صوفیانه و هر چه که از او در این موقف قابل گفتن باشد را در بر دارد. در اواخر کتاب به نقد سخنان بزرگانی پرداخته که از وی یاد کرده‌اند به مانند [[سلمی، محمد بن حسین|سلمی]]، [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]]، [[خواجه عبدالله انصاری]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ عطار]] و دیگران که تحت عنوان «گزارش» مورد بحث واقع شده است. سخنان [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، شطح او، حضور در جریانات سیاسی و اجتماعی به مانند: قرامطه، اخوان الصفا و اسماعیلیان موارد دیگری است که به آن توجّه شده است. تحلیل علمیِ حلول و اتّحاد و دفاع از ابلیس و فرعون که در راستای کار برخی از افراد به مانند [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، | بیشترین بخش کتاب را گزارش [[خطیب بغدادی، احمد بن علی|خطیب بغدادی]] و شرح و تفسیر و تطبیق آن با دیگر آثار تاریخی در بر گرفته است و در همین بخش به 66 مورد مهم توجّه شده که هر کدام با دلایل و شواهدی مورد نقد قرار گرفته است. این موارد 66گانه شامل تمام دقایق زندگی [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] از اسم و رسم، فکر و ذکر، آثار و اشعار، سلوک و ریاضات، کرامات، روابط با دیگران، ورود و حضور در تصوّف و گرایشهای صوفیانه و هر چه که از او در این موقف قابل گفتن باشد را در بر دارد. در اواخر کتاب به نقد سخنان بزرگانی پرداخته که از وی یاد کرده‌اند به مانند [[سلمی، محمد بن حسین|سلمی]]، [[هجویری، علی بن عثمان|هجویری]]، [[خواجه عبدالله انصاری]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ عطار]] و دیگران که تحت عنوان «گزارش» مورد بحث واقع شده است. سخنان [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، شطح او، حضور در جریانات سیاسی و اجتماعی به مانند: قرامطه، اخوان الصفا و اسماعیلیان موارد دیگری است که به آن توجّه شده است. تحلیل علمیِ حلول و اتّحاد و دفاع از ابلیس و فرعون که در راستای کار برخی از افراد به مانند [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]]، شبلی، [[عین‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد|عین القضات]]، [[سنایی، مجدود بن آدم|سنایی]]، [[میبدی، ابوالفضل رشیدالدین|میبدی]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولانا]] بوده نیز مورد نقد و تحلیل علمی قرار گرفته است. | ||
== گزارش محتوا== | == گزارش محتوا== | ||
| خط ۵۳: | خط ۵۳: | ||
گزارشهای سلمی، هجویری، خواجه عبدالله انصاری و عطار بخش صوفیانه‌ی مورد نظر است که هر یک از [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] سخنی صوفیانه دارند و در این بخش نه تنها سخنان ایشان از بابت راست و دروغ بودن مورد تحلیل قرار گرفته بلکه خود منابع نیز نقدی خاص شده است. | گزارشهای سلمی، هجویری، خواجه عبدالله انصاری و عطار بخش صوفیانه‌ی مورد نظر است که هر یک از [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] سخنی صوفیانه دارند و در این بخش نه تنها سخنان ایشان از بابت راست و دروغ بودن مورد تحلیل قرار گرفته بلکه خود منابع نیز نقدی خاص شده است. | ||
مسئله ی حلول و اتّحاد که بسیاری در آن باره سرگردانند و بخشی از این سرگردانی و ابهام از سخنان کسانی به مانند [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] پدید آمده در اینجا مورد نقد قرار گرفته و خطای آن و دلایل آن یکایک بر شمرده شده است. و نیز همین گونه است نگاه و نظر [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] و کسانی که وی را در تصوّف باور داشتند در باره ی ابلیس و فرعون که لحن قول ایشان تداعی دفاع از آنان را دارد و این هر دو را از موحّدان و عاشقان قلمداد می‌کنند و نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در اینجا نیز به نقد [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] و انتقاد تند و صریحِ | مسئله ی حلول و اتّحاد که بسیاری در آن باره سرگردانند و بخشی از این سرگردانی و ابهام از سخنان کسانی به مانند [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] پدید آمده در اینجا مورد نقد قرار گرفته و خطای آن و دلایل آن یکایک بر شمرده شده است. و نیز همین گونه است نگاه و نظر [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] و کسانی که وی را در تصوّف باور داشتند در باره ی ابلیس و فرعون که لحن قول ایشان تداعی دفاع از آنان را دارد و این هر دو را از موحّدان و عاشقان قلمداد می‌کنند و نویسنده کتاب [[محمدی وایقانی، کاظم|کاظم محمّدی]] در اینجا نیز به نقد [[حلاج، حسین بن منصور|حلاج]] و انتقاد تند و صریحِ [[شبلی]]، احمد غزالی، [[عین‌القضات همدانی، عبدالله بن محمد|عین‌القضات همدانی]]، [[میبدی، ابوالفضل رشیدالدین|رشیدالدین میبدی]]، [[عطار، محمد بن ابراهیم|عطار]] و [[مولوی، جلال‌الدین محمد|مولوی]] پرداخته است. | ||
==ویژگیها== | ==ویژگیها== | ||