۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱۲: | خط ۱۲: | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
| data-type="authorfatherName" | | | data-type="authorfatherName" |ملا عبدالعظیم | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
| data-type="authorbirthDate" | | | data-type="authorbirthDate" |1298ق (1259ش) | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
| data-type="authorBirthPlace" | | | data-type="authorBirthPlace" |تون از توابع شهرستان فردوس در خراسان جنوبی | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
| data-type="authorDeathDate" | | | data-type="authorDeathDate" |1339ش | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
| data-type="authorTeachers" | | | data-type="authorTeachers" |[[قشقایی، جهانگیر|جهان‌گیرخان قشقایی]] | ||
[[سید محمدصادق خاتون‌آبادی]] | |||
[[میرزا هاشم اشکوری]] | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
| خط ۳۹: | خط ۴۳: | ||
'''محمدحسین تونی''' (1259ش -1339ش)، معروف به فاضل تونی، ادیب و مدرس حکمت و عرفان و صاحب «تعلیقه بر شرح فصوص الحكم». | '''محمدحسین تونی''' (1259ش -1339ش)، معروف به فاضل تونی، ادیب و مدرس حکمت و عرفان و صاحب «تعلیقه بر شرح فصوص الحكم». | ||
== | ==ولادت== | ||
ایشان در سال 1298ق (1259ش) در تون متولد شد. | ایشان در سال 1298ق (1259ش) در تون از توابع شهرستان فردوس در خراسان جنوبی متولد شد. | ||
==تحصیلات== | |||
پدرش، ملا عبدالعظیم، واعظ بود و فرزندش را پیش از رسیدن به سن تعلم، به مکتب سپرد. تونی پس از فراگرفتن خواندن و نوشتن در مدتی کوتاه، به تحصیل مقدمات ادبیات عربی پرداخت و تمامی قرآن کریم را نیز حفظ کرد. | |||
در همان اوان، پدرش درگذشت. تونی در زادگاه خود، شرح سیوطی بر الفیه ابن مالک (البهجة المرضية) را نزد ملا [[محمدباقر تونی]] و مغنی را نزد آقا میرزا حسین خواند و مقداری از مطول را نیز فراگرفت. | |||
در هفده‌سالگی برای ادامه تحصیل به مشهد رفت. استادان وی در آنجا عبارت بودند از: [[ادیب نیشابوری]] در درس مطول، که لقب «فاضل» را او به محمدحسین داد؛ آقا میرزا [[عبدالرحمان مدرس شیرازی]] در تدریس قسمتی از مطول و [[خلاصة الحساب]] [[شیخ بهایی، محمد بن حسین|شیخ بهایی]] و هیئت و نجوم و تحریر اقلیدس؛ حجت‌الاسلام بجنوردی در فقه و اصول و شیخ [[اسماعیل قائنی]] در درس معالم. پس از شش سال، او با شیخ محمد - که بعدها در اصفهان به شیخ محمد حکیم معروف شد - به اصفهان رفت تا به تحصیل فلسفه و حکمت بپردازد و دانش خود را در فقه و اصول تکمیل کند. در آن هنگام اصفهان مهد دانش و ملقب به دارالعلم بود و تدریس علوم دینی و فلسفی در آنجا رونق داشت. فاضل تونی و شیخ محمد، در اصفهان حجره محقری گرفتند و با تنگ‌دستی، اما با شور و حرارت به تحصیل پرداختند. فاضل تونی از اولین روزهای اقامت در اصفهان، در درس منظومه [[قشقایی، جهانگیر|جهان‌گیرخان قشقایی]] حاضر شد و پس از شش سال آن را تمام کرد. [[قشقایی، جهانگیر|جهان‌گیرخان]] دوره منظومه حکیم سبزواری را در مدت شش سال تدریس می‌کرد و قسمت اعظم مطالب شفا و اشارات و حكمة الإشراق و اسفار را در ضمن آن بیان می‌کرد. تونی هم‌زمان با تحصیل منظومه، از علمای بزرگ اصفهان، همچون آقا [[سید محمدصادق خاتون‌آبادی]] و [[آخوند فشارکی]] و آقا [[سید علی نجف‌آبادی]]، فقه آموخت. | |||
او یازده سال در اصفهان ماند و تمام وقت خود را به تحصیل و مباحثه و تدریس و عبادت و ریاضت و تهذیب نفس اختصاص داد که به گفته خود وی، بهترین ایام عمرش بوده است. فاضل، پس از اقامت یازده‌ساله در اصفهان سفری به خراسان کرد و بار دیگر عازم اصفهان شد، اما در بین راه، چون به تهران رسید، باخبر شد که آقا [[میرزا هاشم اشکوری]]، استاد نامور فلسفه در مدرسه سپهسالار جدید، تدریس شرح مفتاح الغيب را آغاز کرده است. چند روزی در این شهر درنگ کرد و به درس [[میرزا هاشم اشکوری|اشکوری]] حاضر شد. احاطه علمی و صفای محضر [[میرزا هاشم اشکوری|اشکوری]]، فاضل را چنان مجذوب ساخت که از رفتن به اصفهان صرف نظر کرد و در تهران ماند. او علاوه بر شرح مفتاح الغيب، شرح فصوص الحكم و تمهيد القواعد را نیز از وی فراگرفت. | |||
==تدریس== | ==تدریس== | ||
پس از درگذشت آقا میرزا هاشم | پس از درگذشت آقا [[میرزا هاشم اشکوری]]، تونی به مدرسه دارالشفا رفت و به تدریس پرداخت. وی در مدرسه علوم سیاسی و دارالفنون، عربی و فقه و منطق و از 1313ش، در دارالمعلمین عالی، که تازه تأسیس شده بود، زبان عربی و بعدها منطق و فلسفه تدریس کرد. همچنین در دانشکده معقول و منقول از بَدو تأسیس و در دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، فلسفه و زبان و ادبیات عرب تدریس می‌کرد. جلسات درس فاضل تونی بسیار پربار و آموزنده بود. وی مطالب را شمرده و با طمأنینه شرح می‌داد، مشکل‌ترین و پیچیده‌ترین مطالب را ساده و روشن می‌ساخت، درس خود را به آیات و احادیث و اشعار مولوی و حافظ و [[شبستری، محمود|شیخ محمود شبستری]] و [[جامی، عبدالرحمن|جامی]] و جز آنان می‌آراست و بیانش گاه با طنز و طیبت همراه می‌شد. | ||
==وفات== | ==وفات== | ||
| خط ۵۴: | خط ۶۳: | ||
==فضائل علمی و اخلاقی== | ==فضائل علمی و اخلاقی== | ||
فضائل علمی و اخلاقی فاضل تونی بسیار بوده است. حافظه حیرت‌انگیز، ملازمت با استادان مبرز و یگانه، اشتیاق وافر به آموختن و سال‌ها تدریس و تحقیق، موجب شد که وی در ادبیات عربی و فلسفه و عرفان و تفسیر قرآن تبحر یابد. بسیاری از استادان و بزرگان به فضل و فضیلت او گواهی داده‌اند. آیت‌الله بروجردی در نامه‌ای، وی را «عِماد العلماء المتألهين» خطاب کرده بود. | فضائل علمی و اخلاقی فاضل تونی بسیار بوده است. حافظه حیرت‌انگیز، ملازمت با استادان مبرز و یگانه، اشتیاق وافر به آموختن و سال‌ها تدریس و تحقیق، موجب شد که وی در ادبیات عربی و فلسفه و عرفان و تفسیر قرآن تبحر یابد. بسیاری از استادان و بزرگان به فضل و فضیلت او گواهی داده‌اند. [[بروجردی، سید حسین|آیت‌الله بروجردی]] در نامه‌ای، وی را «عِماد العلماء المتألهين» خطاب کرده بود. | ||
حضرات آیات حسن‌زاده آملی و جوادی آملی، هر دو از شاگردان فاضل تونی بودند و از او با احترام فراوان یاد کرده‌اند. | حضرات آیات [[حسن‌زاده آملی، حسن|حسن‌زاده آملی]] و [[جوادی آملی، عبدالله|جوادی آملی]]، هر دو از شاگردان فاضل تونی بودند و از او با احترام فراوان یاد کرده‌اند. | ||
فاضل تونی در زهد و تقوا و مواظبت بر فرایض و نوافل و تزکیه نفس و کمک به مستمندان اهتمام فراوان داشت و به دنیا التفاتی نداشت؛ دارایی او خانه‌ای کوچک و چند قفسه کتاب بود. فاضل تونی به‌واسطه قدرت شگرف حافظه‌اش، احتیاجی به یادداشت نداشت. | فاضل تونی در زهد و تقوا و مواظبت بر فرایض و نوافل و تزکیه نفس و کمک به مستمندان اهتمام فراوان داشت و به دنیا التفاتی نداشت؛ دارایی او خانه‌ای کوچک و چند قفسه کتاب بود. فاضل تونی به‌واسطه قدرت شگرف حافظه‌اش، احتیاجی به یادداشت نداشت. | ||
| خط ۷۲: | خط ۸۱: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||