۱۰۲٬۱۰۶
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'المسائل الخمسون في أصول الدين' به 'المسائل الخمسون في أصولالدين') |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - '= ' به '= ') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
(۱۱ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
|پدیدآورندگان | |پدیدآورندگان | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[فخر رازی، محمد بن عمر]] (نویسنده) | [[فخر رازی، محمد بن عمر]] (نویسنده) | ||
[[سعد، طه عبد الروف]] (نویسنده) | [[سعد، طه عبد الروف]] (نویسنده) | ||
|زبان | |زبان | ||
| زبان = | | زبان =عربی | ||
| کد کنگره =/ف3م6 / 205/2 BP | | کد کنگره =/ف3م6 / 205/2 BP | ||
| موضوع = | | موضوع = | ||
|ناشر | |ناشر | ||
| ناشر = المکتبة الأزهرية للتراث | | ناشر = المکتبة الأزهرية للتراث | ||
| مکان نشر =مصر - قاهره | | مکان نشر =مصر - قاهره | ||
| سال نشر = 2004م. | | سال نشر = 2004م. | ||
| کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE24498AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE24498AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =24498 | ||
| کتابخوان همراه نور =24498 | | کتابخوان همراه نور =24498 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
خط ۲۶: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر|أصولالدين (ابهام زدایی)}} | |||
'''أصولالدين للرازي و هو الكتاب المسمی معالم أصولالدين'''، اثر [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخرالدین محمد بن عمر رازی]]، معروف به [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] (متوفی 606ق)، کتابی است کلامی در بحث پیرامون اصول دین که با تحقیق [[سعد، طه عبد الروف|طه عبدالرئوف سعد]] به چاپ رسیده است. | '''أصولالدين للرازي و هو الكتاب المسمی معالم أصولالدين'''، اثر [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخرالدین محمد بن عمر رازی]]، معروف به [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] (متوفی 606ق)، کتابی است کلامی در بحث پیرامون اصول دین که با تحقیق [[سعد، طه عبد الروف|طه عبدالرئوف سعد]] به چاپ رسیده است. | ||
خط ۳۳: | خط ۳۳: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه، به شرح حال [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] پرداخته شده و اطلاعاتی پیرامون ولادت، نسب و لقب، نظر علما درباره او، اساتید، برخورد وی با کرامیه، وصیت، وفات و آثار وی، در اختیار خواننده قرار گرفته است<ref>ر.ک: مقدمه، ص3-11</ref>. | در مقدمه، به شرح حال [[فخر رازی، محمد بن عمر|فخر رازی]] پرداخته شده و اطلاعاتی پیرامون ولادت، نسب و لقب، نظر علما درباره او، اساتید، برخورد وی با کرامیه، وصیت، وفات و آثار وی، در اختیار خواننده قرار گرفته است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=3&viewType=html ر.ک: مقدمه، ص3-11]</ref>. | ||
باب نخست، به طرح مباحث مربوط به علم و نظر، اختصاص یافته است؛ ازاینرو ابتدا به تعریف تصور و تصدیق پرداخته شده<ref>ر.ک: متن کتاب، ص17</ref> و سپس، ضمن اعتراف به وجود تصورات و تصدیقات بدیهی<ref>ر.ک: همان، ص18</ref>، مباحثی همچون تعریف نظر و فکر<ref>ر.ک: همان، ص19</ref>، افاده علم توسط نظر<ref>ر.ک: همان</ref>، چگونگی رسیدن به مجهولات از طریق معلومات<ref>ر.ک: همان، ص20</ref>، رسیدن به علم یقینی<ref>ر.ک: همان، ص21</ref>، حالات مختلف مرکب بودن دلیل از مقدمات عقلی و نقلی<ref>ر.ک: همان، ص22</ref> و مفید یقین نبودن دلایل نقلی<ref>ر.ک: همان</ref>، مطرح گردیده است. | باب نخست، به طرح مباحث مربوط به علم و نظر، اختصاص یافته است؛ ازاینرو ابتدا به تعریف تصور و تصدیق پرداخته شده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=17&viewType=html ر.ک: متن کتاب، ص17]</ref> و سپس، ضمن اعتراف به وجود تصورات و تصدیقات بدیهی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=18&viewType=html ر.ک: همان، ص18]</ref>، مباحثی همچون تعریف نظر و فکر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=19&viewType=html ر.ک: همان، ص19]</ref>، افاده علم توسط نظر<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=19&viewType=html ر.ک: همان]</ref>، چگونگی رسیدن به مجهولات از طریق معلومات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=20&viewType=html ر.ک: همان، ص20]</ref>، رسیدن به علم یقینی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=21&viewType=html ر.ک: همان، ص21]</ref>، حالات مختلف مرکب بودن دلیل از مقدمات عقلی و نقلی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=22&viewType=html ر.ک: همان، ص22]</ref> و مفید یقین نبودن دلایل نقلی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=22&viewType=html ر.ک: همان]</ref>، مطرح گردیده است. | ||
در باب دوم، به بحث پیرامون احکام معلومات پرداخته شده است. مؤلف در این باب، ابتدا به حکم صریح عقل به موجود یا معدوم بودن معلوم اشاره نموده<ref>ر.ک: همان، ص23</ref> و سپس، مفهوم مشترک بودن مسمی وجود بین تمام موجودات را توضیح داده<ref>ر.ک: همان</ref> و در ادامه به موضوعاتی همچون زاید بودن وجود بر ماهیات<ref>ر.ک: همان، ص24</ref>، شیء نبودن معدوم<ref>ر.ک: همان</ref>، حکم صریح عقل به اینکه هر موجودی یا واجب ذاتی است یا ممکن ذاتی<ref>ر.ک: همان، ص26</ref>، قائم به نفس بودن یا قائم به غیر بودن ممکن<ref>ر.ک: همان، ص28</ref> و... پرداخته است. | در باب دوم، به بحث پیرامون احکام معلومات پرداخته شده است. مؤلف در این باب، ابتدا به حکم صریح عقل به موجود یا معدوم بودن معلوم اشاره نموده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان، ص23]</ref> و سپس، مفهوم مشترک بودن مسمی وجود بین تمام موجودات را توضیح داده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان]</ref> و در ادامه به موضوعاتی همچون زاید بودن وجود بر ماهیات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=24&viewType=html ر.ک: همان، ص24]</ref>، شیء نبودن معدوم<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=23&viewType=html ر.ک: همان]</ref>، حکم صریح عقل به اینکه هر موجودی یا واجب ذاتی است یا ممکن ذاتی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=26&viewType=html ر.ک: همان، ص26]</ref>، قائم به نفس بودن یا قائم به غیر بودن ممکن<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=28&viewType=html ر.ک: همان، ص28]</ref> و... پرداخته است. | ||
باب سوم، درباره اثبات علم به صانع است و در آن، مسائلی همچون: جسم نبودن خدا<ref>ر.ک: همان، ص41</ref>، جوهر نبودن وی<ref>ر.ک: همان، ص42</ref>، مکان نداشتن او<ref>ر.ک: همان، ص43</ref>، محال بودن حلول بر خداوند<ref>ر.ک: همان، ص45</ref>، امتناع قیام حوادث به ذات او<ref>ر.ک: همان، ص47</ref> و... بررسی شده است. | باب سوم، درباره اثبات علم به صانع است و در آن، مسائلی همچون: جسم نبودن خدا<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=41&viewType=html ر.ک: همان، ص41]</ref>، جوهر نبودن وی<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=42&viewType=html ر.ک: همان، ص42]</ref>، مکان نداشتن او<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=43&viewType=html ر.ک: همان، ص43]</ref>، محال بودن حلول بر خداوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=45&viewType=html ر.ک: همان، ص45]</ref>، امتناع قیام حوادث به ذات او<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=47&viewType=html ر.ک: همان، ص47]</ref> و... بررسی شده است. | ||
در باب چهارم و پنجم، مسائلی مورد بحث قرار گرفته است که به صفت قدرت، علم و سایر صفات خداوند مربوط میشود. از جمله این مسائل عبارتند از فاعل مختار یا موجب بالذات بودن خداوند<ref>ر.ک: همان، ص51</ref>، انکار علم خداوند به جزئیات توسط فلاسفه<ref>ر.ک: همان، ص53</ref>، علم خداوند به همه معلومات<ref>ر.ک: همان، ص54</ref>، قدرت او به همه ممکنات<ref>ر.ک: همان، ص83</ref> و متکلم بودن خداوند<ref>ر.ک: همان، ص85</ref>. | در باب چهارم و پنجم، مسائلی مورد بحث قرار گرفته است که به صفت قدرت، علم و سایر صفات خداوند مربوط میشود. از جمله این مسائل عبارتند از فاعل مختار یا موجب بالذات بودن خداوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=51&viewType=html ر.ک: همان، ص51]</ref>، انکار علم خداوند به جزئیات توسط فلاسفه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=53&viewType=html ر.ک: همان، ص53]</ref>، علم خداوند به همه معلومات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=54&viewType=html ر.ک: همان، ص54]</ref>، قدرت او به همه ممکنات<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=83&viewType=html ر.ک: همان، ص83]</ref> و متکلم بودن خداوند<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=85&viewType=html ر.ک: همان، ص85]</ref>. | ||
باب ششم، به بحث پیرامون جبر و قدر اختصاص یافته<ref>ر.ک: همان، ص83-95</ref> و در باب هفتم، مسئله نبوت، مورد بحث قرار گرفته است. مؤلف پیرامون دین پیامبر(ص)، پیش از بعثت، معتقد است که: «محمد(ص) پیش از نزول وحی پیرو هیچیک از انبیا(ع) نبود؛ زیرا ادیان پیش از دین عیسی(ع)، بهوسیله دین وی منسوخ شده بود و دین عیسی(ع) هم منقطع گردیده بود؛ چراکه ناقلین آن، بهخاطر اعتقاد به تثلیث کافر شده بودند و نقلشان فاقد حجیت بود؛ تنها عده بسیار اندکی از مسیحیان بر شریعت حضرت عیسی(ع) باقی مانده و از تثلیث برائت جسته بودند که آنها هم به جهت قلت عدد، نقلشان حجیت نداشت؛ بنابراین پیامبر(ص) پیش از بعثت، بر دین هیچکس نبوده است»<ref>ر.ک: همان، ص111</ref>. | باب ششم، به بحث پیرامون جبر و قدر اختصاص یافته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=83&viewType=html ر.ک: همان، ص83-95]</ref> و در باب هفتم، مسئله نبوت، مورد بحث قرار گرفته است. مؤلف پیرامون دین پیامبر(ص)، پیش از بعثت، معتقد است که: «محمد(ص) پیش از نزول وحی پیرو هیچیک از انبیا(ع) نبود؛ زیرا ادیان پیش از دین عیسی(ع)، بهوسیله دین وی منسوخ شده بود و دین عیسی(ع) هم منقطع گردیده بود؛ چراکه ناقلین آن، بهخاطر اعتقاد به تثلیث کافر شده بودند و نقلشان فاقد حجیت بود؛ تنها عده بسیار اندکی از مسیحیان بر شریعت حضرت عیسی(ع) باقی مانده و از تثلیث برائت جسته بودند که آنها هم به جهت قلت عدد، نقلشان حجیت نداشت؛ بنابراین پیامبر(ص) پیش از بعثت، بر دین هیچکس نبوده است»<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=111&viewType=html ر.ک: همان، ص111]</ref>. | ||
در باب هشتم، از نفس ناطقه سخن به میان آمده<ref>ر.ک: همان، ص115-125</ref> و در باب نهم، احوال قیامت، مورد بحث قرار گرفته<ref>ر.ک: همان، ص127-143</ref> و آخرین باب، به مسئله مهم امامت و بررسی اقوال مختلف، پیرامون چگونگی نصب امام و وجوب یا عدم وجوب عصمت در او، اختصاص یافته است. از جمله مطالب مطرحشده در این باب، عبارت است از: جواز اثبات امامت بهواسطه نص<ref>ر.ک: همان، ص148</ref>، اعتقاد امامیه به نص پیامبر(ص) بر امامت حضرت علی(ع)<ref>ر.ک: همان، ص149</ref>، افضلیت ابوبکر پس از پیامبر(ص)<ref>ر.ک: همان، ص158</ref>، دلیل امامت [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص159</ref> و اتفاق نظر اهل دین بر تعظیم طلحه، زبیر و عایشه<ref>ر.ک: همان، ص160</ref>. | در باب هشتم، از نفس ناطقه سخن به میان آمده<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=115&viewType=html ر.ک: همان، ص115-125]</ref> و در باب نهم، احوال قیامت، مورد بحث قرار گرفته<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=127&viewType=html ر.ک: همان، ص127-143]</ref> و آخرین باب، به مسئله مهم امامت و بررسی اقوال مختلف، پیرامون چگونگی نصب امام و وجوب یا عدم وجوب عصمت در او، اختصاص یافته است. از جمله مطالب مطرحشده در این باب، عبارت است از: جواز اثبات امامت بهواسطه نص<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=148&viewType=html ر.ک: همان، ص148]</ref>، اعتقاد امامیه به نص پیامبر(ص) بر امامت حضرت علی(ع)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=149&viewType=html ر.ک: همان، ص149]</ref>، افضلیت ابوبکر پس از پیامبر(ص)<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=158&viewType=html ر.ک: همان، ص158]</ref>، دلیل امامت [[امام علی علیهالسلام|امام علی(ع)]]<ref>ر.ک: همان، ص159</ref> و اتفاق نظر اهل دین بر تعظیم طلحه، زبیر و عایشه<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=160&viewType=html ر.ک: همان، ص160]</ref>. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقیها که بسیار اندک میباشد، به توضیح مختصر برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>ر.ک: پاورقی، ص73</ref>. | فهرست مطالب، در انتهای کتاب آمده و در پاورقیها که بسیار اندک میباشد، به توضیح مختصر برخی از مطالب متن، پرداخته شده است<ref>[https://noorlib.ir/book/view/24498/%D8%A3%D8%B5%D9%88%D9%84-%D8%A7%D9%84%D8%AF%D9%8A%D9%86?pageNumber=73&viewType=html ر.ک: پاورقی، ص73]</ref>. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
خط ۱۱۳: | خط ۱۱۳: | ||
[[رده:کلام و عقاید]] | [[رده:کلام و عقاید]] | ||
[[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]] | [[رده:آثار کلی (مناظرات کلامی، مذاهب کلامی)]] | ||