۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - '== وابسته‌ها == ' به '==وابسته‌ها== {{وابسته‌ها}} ') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
}} | }} | ||
'''فلسفه اخلاق'''، تألیف امیر خواص و گروهی از پژوهشگران دانشگاهی، درصدد تبیین ساده مهمترین مسائل مطرح در حوزه فلسفه اخلاق است و سعی دارد با استفاده از نظرات اندیشمندان مسلمان دورنمایی از نظام اخلاقی اسلام را ارائه نموده و با روش عقلی از آن دفاع نماید. | '''فلسفه اخلاق'''، تألیف [[امیر خواص]] و گروهی از پژوهشگران دانشگاهی، درصدد تبیین ساده مهمترین مسائل مطرح در حوزه فلسفه اخلاق است و سعی دارد با استفاده از نظرات اندیشمندان مسلمان دورنمایی از نظام اخلاقی اسلام را ارائه نموده و با روش عقلی از آن دفاع نماید. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه ابتدای کتاب، پیشینه فلسفه اخلاق این‌گونه مطرح شده است: «فلسفه اخلاق به‌عنوان رشته‌ای مستقل از فلسفه و اخلاق در طلیعه قرن بیستم (1903م) با کتاب مبانی اخلاق جرج ادوارد | در مقدمه ابتدای کتاب، پیشینه فلسفه اخلاق این‌گونه مطرح شده است: «فلسفه اخلاق به‌عنوان رشته‌ای مستقل از فلسفه و اخلاق در طلیعه قرن بیستم (1903م) با کتاب مبانی اخلاق [[جرج ادوارد مور]]، به جامعه علمی جهان معرفی شد. مسائل این علم گرچه به‌لحاظ تاریخی متأخر از علم اخلاق است، به‌لحاظ منطقی مقدم بر آن است؛ زیرا فلسفه اخلاق، زیربنای علم اخلاق بوده، با دقت در مسائل آن به‌آسانی به دست می‌آید که بدون داشتن موضعی مبتنی بر تأمل و دقت در مسائل فلسفه اخلاق نمی‌توان علم اخلاقی معتبر و بدون تعارض داشت»<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/5 ر.ک: سخن مرکز، ص5]</ref>. | ||
سپس جایگاه آن در فرهنگ اسلامی و ضرورت پرداختن به آن را ذکر می‌کند: این علم در فرهنگ اسلامی بااینکه از دیرباز به‌صورت پراکنده و در ضمن مباحث فلسفی، اخلاقی، کلامی و علم اصول مطرح بوده، بنا به دلایل مختلف به‌صورت مستقل و شایسته مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که امروز سیل بی‌امان ترجمه و آثار مکاتب اخلاقی غرب و لزوم دفاع منطقی از مبانی اخلاقی اسلام، توجه ویژه به این شاخه از علم را بیش از پیش ضروری می‌نماید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>. | سپس جایگاه آن در فرهنگ اسلامی و ضرورت پرداختن به آن را ذکر می‌کند: این علم در فرهنگ اسلامی بااینکه از دیرباز به‌صورت پراکنده و در ضمن مباحث فلسفی، اخلاقی، کلامی و علم اصول مطرح بوده، بنا به دلایل مختلف به‌صورت مستقل و شایسته مورد توجه قرار نگرفته است. این در حالی است که امروز سیل بی‌امان ترجمه و آثار مکاتب اخلاقی غرب و لزوم دفاع منطقی از مبانی اخلاقی اسلام، توجه ویژه به این شاخه از علم را بیش از پیش ضروری می‌نماید<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/6 ر.ک: همان، ص6]</ref>. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
نویسنده در بررسی اهمیت و ضرورت فلسفه اخلاق، معتقد است که نه علم اخلاق به‌تنهایی ما را از فلسفه اخلاق بی‌نیاز می‌کند و نه پیروی از دین. او بر این ادعای خود چهار دلیل اقامه می‌کند؛ از جمله اینکه برای دفاع از آموزه‌های اخلاقی و پاسخگویی به شبهات مطرح‌شده درباره مفاهیم، مبانی و مسائل اخلاقی نیازمند مبنایی صحیح و استوار هستیم که تنها با ژرفنگری محققانه در فلسفه اخلاق به دست می‌آید؛ به‌ویژه اینکه با پیچیده‌تر شدن روابط انسانی در جوامع بشری، مسائل جدیدی پدید می‌آید که پاسخ آنها را باید از فلسفه اخلاق جست و این امر، ضرورت پرداختن به این دانش را دوچندان می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/26 ر.ک: همان، ص26]</ref>. | نویسنده در بررسی اهمیت و ضرورت فلسفه اخلاق، معتقد است که نه علم اخلاق به‌تنهایی ما را از فلسفه اخلاق بی‌نیاز می‌کند و نه پیروی از دین. او بر این ادعای خود چهار دلیل اقامه می‌کند؛ از جمله اینکه برای دفاع از آموزه‌های اخلاقی و پاسخگویی به شبهات مطرح‌شده درباره مفاهیم، مبانی و مسائل اخلاقی نیازمند مبنایی صحیح و استوار هستیم که تنها با ژرفنگری محققانه در فلسفه اخلاق به دست می‌آید؛ به‌ویژه اینکه با پیچیده‌تر شدن روابط انسانی در جوامع بشری، مسائل جدیدی پدید می‌آید که پاسخ آنها را باید از فلسفه اخلاق جست و این امر، ضرورت پرداختن به این دانش را دوچندان می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/26 ر.ک: همان، ص26]</ref>. | ||
در فصل دوم کتاب، نخست | در فصل دوم کتاب، نخست واقعگرایی در حوزه مفاهیم بررسی شده و سپس واقعگرایی در گزاره‌ها به‌صورت تابعی از نتیجه این بررسی، مورد بحث قرار گرفته است. سپس شمه‌ای از پیامدهای غیر واقعگرایی در عرصه اخلاق ذکر شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/34 ر.ک: همان، ص34]</ref>. از جمله این پیامدها تأثیر آن در عرصه‌های دیگر زندگی است. بی‌گمان، دیدگاه واقعگرایانه در عرصه اخلاق، به‌صورت مستقیم و غیر مستقیم در تعیین حد و مرزهای دیگر عرصه‌های زندگی انسان اثر می‌گذارد و دیدگاه او در حوزه‌هایی چون سیاست، اقتصاد، فرهنگ و... را متأثر می‌سازد. به بیان ساده‌تر، اخلاق و آموزه‌های اخلاقی مبنای اتخاذ دیدگاه در سایر عرصه‌ها می‌شود. بدین روی، درصورتی‌که برای اخلاق واقعیتی عینی در نظر گرفته نشود، دیگر فرد صاحب رأی و نظر برای اتخاذ تصمیم در عرصه‌های گوناگون مثل سیاست، فرهنگ، اقتصاد و... خود را محدود نمی‌بیند و ازاین‌روی ممکن است اصول اساسی انسانی را زیر پا گذاشته، بدون توجه به مرزهای اخلاقی، هر کاری را در جهت تأمین منافع خود و گروه تابع خود روا شمارد. بی‌مبالاتی‌های موجود در عرصه سیاست جهانی و اقتصاد و فرهنگ جهان از همین نقطه آغاز می‌شود<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/49 ر.ک: همان، ص50-49]</ref>. | ||
نویسنده در فصل سوم با عنوان معیار ارزش اخلاقی، دیدگاه‌های اخلاقی را به دو دسته دیدگاه‌های نتیجه‌گرا و وظیفه‌گرا تقسیم کرده و هریک را مورد بررسی قرار می‌دهد. به اعتقاد او قرب به خدا ملاک ارزش اخلاقی اعمال است و برای رسیدن به مقام قرب الهی، هم خود فعل و آثار دنیوی و اخروی آن اثرگذار است و هم انگیزه فاعل در انجام عمل اخلاقی. در پرتو این دیدگاه، ملاک لذت‌گرایان شخصی و سودگرایان عمومی نیز تأمین می‌گردد. رسیدن به مقام قرب الهی با کسب لذتهای دنیوی منافاتی ندارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/83 ر.ک: همان، ص83]</ref>. | نویسنده در فصل سوم با عنوان معیار ارزش اخلاقی، دیدگاه‌های اخلاقی را به دو دسته دیدگاه‌های نتیجه‌گرا و وظیفه‌گرا تقسیم کرده و هریک را مورد بررسی قرار می‌دهد. به اعتقاد او قرب به خدا ملاک ارزش اخلاقی اعمال است و برای رسیدن به مقام قرب الهی، هم خود فعل و آثار دنیوی و اخروی آن اثرگذار است و هم انگیزه فاعل در انجام عمل اخلاقی. در پرتو این دیدگاه، ملاک لذت‌گرایان شخصی و سودگرایان عمومی نیز تأمین می‌گردد. رسیدن به مقام قرب الهی با کسب لذتهای دنیوی منافاتی ندارد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/83 ر.ک: همان، ص83]</ref>. | ||
| خط ۶۴: | خط ۶۴: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
تدوین فصول کتاب به قرار زیر بوده است: فصل اول: امیر | تدوین فصول کتاب به قرار زیر بوده است: فصل اول: [[امیر خواص]]، فصل دوم: [[سید اکبر حسینی]]، فصل سوم: [[احمد دبیری]]، فصل چهارم و ششم: [[احمدحسین شریفی]]، فصل پنجم: [[علی پاکپور]]. فصول تدوین‌یافته در جلسات گروهی مورد بررسی و اصلاح قرا گرفته و یکسان‌سازی و هماهنگی بین فصول به همت محمدتقی اسلامی انجام شده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/20282/1/6 ر.ک: سخن مرکز، ص6]</ref>. | ||
فهرست مطالب در ابتدای کتاب و کتابنامه فارسی، عربی و انگلیسی به‌تفکیک در انتهای آن ذکر شده است. | فهرست مطالب در ابتدای کتاب و کتابنامه فارسی، عربی و انگلیسی به‌تفکیک در انتهای آن ذکر شده است. | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||