رسائل ابوالحسن عامری: تفاوت میان نسخه‌ها

'''رسائل ابوالحسن عامری''' تألیف ابوالحسن عامری (متوفی 381ق)، مشتمل بر چهار رساله فلسفی است. عمده مباحثی که در این رسائل طرح شده مسئله جبر و اختیار است‌ و این‌ خود‌ حاکی از آن است که این مسئله بغرنج، مسئله روز دوران مؤلف‌ بوده‌ است. این اثر با مقدمه و تصحیح سبحان خلیفات منتشر شده است.

کتاب مشتمل بر مقدمه سبحان خلیفات و ترجمه آن به قلم [[تدین، مهدی|مهدی تدین]] و متن چهار رساله است که به ترتیب عبارتند از:

این رساله در واقع‌ حاوی‌ مباحثی‌ مقدماتی جهت طرح دیدگاه مؤلف درباره قضا و قدر الهی است‌. درهرحال، این رساله پيرامون سه مسئله اصلى دور می‌‏زند. اول اثبات واجب و ممكن و ممتنع و بيان پيوند ميان اين مبحث منطقى و موضوع آزادى اراده انسانى. از اينجا عامرى به توضيح ويژگی‌هاى واجب و تمييز آن از ممكن و بيان وجوه مقدرات وجوبى و غايات آن می‌‏پردازد و بدین ترتیب به تحليل افعال طبيعى و عقلى می‌رسد و آنچه را در تحت دو مقوله واجب و ممكن قرار می‌‏گيرد، برمی‌‏شمرد. دوم، اقسام ممكن كه عبارت‏‌اند از: ممكن طبيعى، ممكن تقلبى، ممكن نادر. سوم، تعريف ممتنع و بيان اقسام آن، ممتنع يا مطلق است يا مقيد و ممتنع. مقيد خود دو نوع است، مقيد به قدرت و مقيد به حكمت و عنايت. در اينجا عامرى به‌نقد و تحليل مذهب طبيعى مادى می‌‏پردازد و وجود غايت را در افعال اثبات می‎كند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص240</ref>‌.

این رساله همان‌گونه که از نامش پیداست نوشته کوتاهی است درباره‌ حقیقت‌ بینایی‌ و گونه‌های مبصرات و دیدنی‌ها. نکته جالب اینکه عامری بینایی و دیدن را به چهار قسم: دیدن‌ مادی‌، دیدن‌ عقلانی، دیدن روحانی و دیدن وهمانی تقسیم می‌کند<ref>ر.ک: اوجبی، علی، ص173</ref>. ‌اهميت ابوالحسن عامرى در علم بصريات بيشتر به اين مسئله مربوط مى‏‌شود كه بحث او در كتاب القول في الأبصار و المبصر معلومات ارزنده‏‌اى درباره آنچه از نظريات يونانى درباره بصريات به مسلمانان انتقال يافته است و وضع اين علم در قرن چهارم هجرى، در اختيار ما می‌‏گذارد، اعم از آنچه بين فلاسفه متداول بوده است و يا در ميان علماى نجوم و رياضى؛ و چون ابوالحسن عامرى با ابن هيثم معاصر بوده است رساله او در تحديد حجم و چگونگى آراء جديد ابن هيثم در اين علم بسيار سودمند واقع شده است، گذشته از اينكه براى شناخت آراء شخص عامرى و وقوف بر فلسفه او و تحليل آن براى پژوهندگان ارزش فراوانى دربر دارد<ref>ر.ک: متن کتاب، ص330</ref>‌.

<references/>