عضدالملک، علیرضاخان قوانلو: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - ' های ' به '‌های ')
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۱: خط ۱:
<div class='wikiInfo'>
<div class="wikiInfo">
[[پرونده:NUR04056.jpg|بندانگشتی|عضدالملک، علیرضا بن موسی]]
[[پرونده:NUR04056.jpg|بندانگشتی|عضدالملک، علیرضا بن موسی]]
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
|-
|-
! نام!! data-type='authorName'|عضدالملک، علیرضا بن موسی
! نام!! data-type="authorName" |عضدالملک، علیرضا بن موسی
|-
|-
|نام‌های دیگر  
|نام‌های دیگر  
|data-type='authorOtherNames'| ایلخانی، ع‍ل‍ی‍رض‍اخ‍ان
| data-type="authorOtherNames" | ایلخانی، ع‍ل‍ی‍رض‍اخ‍ان


ق‍وان‍ل‍و ای‍ل‍خ‍ان‍ی‌، ع‍ل‍یرض‍ا ب‍ن‌ م‍وس‍ی‌
ق‍وان‍ل‍و ای‍ل‍خ‍ان‍ی‌، ع‍ل‍یرض‍ا ب‍ن‌ م‍وس‍ی‌
|-
|-
|نام پدر  
|نام پدر  
|data-type='authorfatherName'|
| data-type="authorfatherName" |موسی خان
|-
|-
|متولد  
|متولد  
|data-type='authorbirthDate'|
| data-type="authorbirthDate" |1201ش برابر با 1238ق
|-
|-
|محل تولد
|محل تولد
|data-type='authorBirthPlace'|
| data-type="authorBirthPlace" |تهران
|-
|-
|رحلت  
|رحلت  
|data-type='authorDeathDate'|1328 ق
| data-type="authorDeathDate" |۱۵ شهریور ۱۲۸۹ش
|-
|-
|اساتید
|اساتید
|data-type='authorTeachers'|
| data-type="authorTeachers" |
|-
|-
|برخی آثار
|برخی آثار
|data-type='authorWritings'|[[‏سفرنامه عضدالملک به عتبات]]  
| data-type="authorWritings" |[[‏سفرنامه عضدالملک به عتبات]]  
|-class='articleCode'
|- class="articleCode"
|کد مؤلف
|کد مؤلف
|data-type='authorCode'|AUTHORCODE04056AUTHORCODE
| data-type="authorCode" |AUTHORCODE04056AUTHORCODE
|}
|}
</div>
</div>


'''عليرضاخان قوانلو ايلخانى قاجار'''، عضدالملك، پسر موسيخان و دايى‌زاده ناصرالدين‌شاه قاجار در سال 1238ق. در تهران متولد شد. در زمان سلطنت محمدشاه، سالهاى اول سلطنت ناصرالدين شاه، غلام‌بچه‌اى بيش نبود و در سال 1271ق. پيشخدمت خاصه شاه گرديد. در سال 1285ق. پس از درگذشت ميرزا محمدحسين قزوينى، ملقب به عضدالملك و در همين سال مهردار شاه نيز شد.
'''علیرضاخان قوانلو ایلخانى قاجار عضدالملی''' (1201-1289ش)، پسر موسی خان، دایی ناصرالدین شاه سیاستمدار بزرگ دوره قاجار و اولین نایب السلطنه احمد شاه، وزیر عدلیه ناصرالدین شاه، رابط میان ناصرالدین شاه و عده‌ای از علما در وقایع تحریم تنباکو، مامور و فرستاده ویژه شاه برای نصب خشت‌های طلایی برای گنبد عسگرین در کاظمین، خوانسالار و مُهردار ویژه دربار، عهده دار ایلخانی و ایلات قاجار  
 
== ولادت ==
او فرزند میرزاموسی خان و برادرزاده مهدعلیا در سال 1201ش برابر با 1238ق در تهران متولد شد. در زمان سلطنت محمدشاه، سالهاى اول سلطنت ناصرالدین شاه، غلام‌بچه‌اى بیش نبود و در سال 1271ق. پیشخدمت خاصه شاه گردید. در سال 1285ق. پس از درگذشت میرزا محمدحسین قزوینى، ملقب به عضدالملی و در همین سال مهردار شاه نیز شد.


==مناصب==
==مناصب==


در سفر عتبات در سال 1287ق. و نيز سفر اروپا در سال1290ق. با ناصرالدين‌شاه همسفر بود و در دربار به مناصب متعددى رسيد. در سفر دوم ناصرالدين‌شاه به اروپا از همراهان شاه بود. در سال 1288ق. به سمت خوانسالارى تعيين شد و ضمناً حكومت مازندران نيز به وى واگذار گرديد. در سال1290ق. علاوه بر داشتن سمتهاى خوانسالارى و مهردارى شاه، عهده‌دار ايلخانى‌گرى ايل قاجار نيز بود.
در سفر عتبات در سال 1287ق. و نیز سفر اروپا در سال1290ق. با ناصرالدین‌شاه همسفر بود و در دربار به مناصب متعددى رسید. در سفر دوم ناصرالدین‌شاه به اروپا از همراهان شاه بود. در سال 1288ق. به سمت خوانسالارى تعیین شد و ضمناً حیومت مازندران نیز به وى واگذار گردید. در سال1290ق. علاوه بر داشتن سمتهاى خوانسالارى و مهردارى شاه، عهده‌دار ایلخانى‌گرى ایل قاجار نیز بود.


در سال1292ق. به جاى ميرزا كاظم‌خان نورى نظام‌الملك، وزير دادگسترى شد. شاه در شعبان 1304ق. عضدالملك را رئيس صندوق عدالت يعنى وزارت دادگسترى كرد. عضدالملك در واقعه رژى و شورش مردم در سال 1309ق. رابط بين شاه و علما بود. پس از آنكه محمدعليشاه در تاريخ جمعه 28 تير1288ش. به سفارت روس در زرگنده، پناهنده شد، توسط مجلس از تخت و تاج سلطنت رسماً محروم گرديد و پس از آنكه وليعهد و فرزند خردسال او احمد ميرزا به جاى پدر به پادشاهى رسيد و عضدالملك قاجار به نيابت سلطنت برگزيده شد و تا زمانى كه احمد شاه به بلوغ نرسيده بود، سمت نيابت سلطنت را براى خود محفوظ داشت.
در سال1292ق. به جاى میرزا یاظم‌خان نورى نظام‌الملی، وزیر دادگسترى شد. شاه در شعبان 1304ق. عضدالملی را رئیس صندوق عدالت یعنى وزارت دادگسترى یرد. عضدالملی در واقعه رژى و شورش مردم در سال 1309ق. رابط بین شاه و علما بود. پس از آنیه محمدعلیشاه در تاریخ جمعه 28 تیر1288ش. به سفارت روس در زرگنده، پناهنده شد، توسط مجلس از تخت و تاج سلطنت رسماً محروم گردید و پس از آنیه ولیعهد و فرزند خردسال او احمد میرزا به جاى پدر به پادشاهى رسید و عضدالملی قاجار به نیابت سلطنت برگزیده شد و تا زمانى یه احمد شاه به بلوغ نرسیده بود، سمت نیابت سلطنت را براى خود محفوظ داشت.


عضدالملك از مخالفان جدى اعدام [[نوری، فضل‌الله|شيخ فضل‌الله نورى]] بود و پس از اين واقعه دستور داد تا مراسم تعزيتى براى وى برپا دارند. وى همچنين از اعتماد مرحوم [[آخوند خراسانى]] نيز بهره‌مند بود و مكتوبات متعدد متبادله بين او (به عنوان نايب السلطنه مشروطه) و آخوند در مشروطه دوم، گواه اين امر است. در واقع، نقطه اميد مشروطه خواهان اصيل و متشرع براى اصلاح امور مشروطه به‌شمار مى‌رفت. عليرضاخان عضدالملك يك سال بيشتر در منصب نايب‌السلطنگى برقرار نماند.
عضدالملی از مخالفان جدى اعدام [[نوری، فضل‌الله|شیخ فضل‌الله نورى]] بود و پس از این واقعه دستور داد تا مراسم تعزیتى براى وى برپا دارند. وى همچنین از اعتماد مرحوم [[آخوند خراسانى]] نیز بهره‌مند بود و میتوبات متعدد متبادله بین او (به عنوان نایب السلطنه مشروطه) و آخوند در مشروطه دوم، گواه این امر است. در واقع، نقطه امید مشروطه خواهان اصیل و متشرع براى اصلاح امور مشروطه به‌شمار مى‌رفت. علیرضاخان عضدالملی یی سال بیشتر در منصب نایب‌السلطنگى برقرار نماند.


== آثار==
==وفات==


سفرنامه عضدالملك به عتبات.
عضدالملک در ۱۵ شهریور ۱۲۸۹ش برابر با رمضان ۱۳۲۸ق درگذشت و در مقبره‏ ناصرالدین شاه در حضرت عبدالعظیم مدفون گردید


==وفات==
== آثار==


وی در شهريور 1289ش/ رمضان 1328ق درگذشت.
سفرنامه عضدالملی به عتبات.




۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش