جامع الأسرار و منبع الأنوار: تفاوت میان نسخه‌ها

بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۵۶: خط ۵۶:
«جامع الأسرار» شامل سه اصل و هر اصل آن، شامل چهار قاعده است. بزرگ‌ترین اصل آن، یعنی اصل اول، در باب توحید و اقسام آن است و چهار قاعده آن، عبارتند از: در بیان فضیلت توحید، در تعریف توحید، در تقسیم توحید و در بیان چگونگی توحید<ref>ر.ک: همان، ص319</ref>.
«جامع الأسرار» شامل سه اصل و هر اصل آن، شامل چهار قاعده است. بزرگ‌ترین اصل آن، یعنی اصل اول، در باب توحید و اقسام آن است و چهار قاعده آن، عبارتند از: در بیان فضیلت توحید، در تعریف توحید، در تقسیم توحید و در بیان چگونگی توحید<ref>ر.ک: همان، ص319</ref>.


مؤلف در اصل دوم، با تکیه بر آیات قرآنی و احادیث نبوی و روایات ولوی و سخنان مشایخ، به تحلیل حقیقت توحید پرداخته و در قاعده اول این اصل، به کلام ‌الله، در قاعده دوم به کلام انبیا، در قاعده سوم به کلام اولیاء الله و در قاعده چهارم، به گفتار مشایخ عرفان، استشهاد کرده است. گفتنی است که در قاعده دوم، به گفتار پیامبر(ص)، در قاعده سوم به کلام حضرت علی(ع) و در قاعده چهارم، به سخنان خواجه عبدالله انصاری در «منازل السائرين» اکتفا کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
مؤلف در اصل دوم، با تکیه بر آیات قرآنی و احادیث نبوی و روایات ولوی و سخنان مشایخ، به تحلیل حقیقت توحید پرداخته و در قاعده اول این اصل، به کلام ‌الله، در قاعده دوم به کلام انبیا، در قاعده سوم به کلام اولیاء الله و در قاعده چهارم، به گفتار مشایخ عرفان، استشهاد کرده است. گفتنی است که در قاعده دوم، به گفتار پیامبر(ص)، در قاعده سوم به کلام [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و در قاعده چهارم، به سخنان [[انصاری، عبدالله بن محمد|خواجه عبدالله انصاری]] در «منازل السائرين» اکتفا کرده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


اصل سوم، در باب توابع و لواحق اسرار شریعت‌های الهی است که همه قواعد این اصل بر سه مفهوم بنیادین عرفان شیعی بنا شده است:
اصل سوم، در باب توابع و لواحق اسرار شریعت‌های الهی است که همه قواعد این اصل بر سه مفهوم بنیادین عرفان شیعی بنا شده است:
خط ۶۹: خط ۶۹:
اساسی‌ترین بحث «جامع الأسرار»، این است که شیعیان حقیقی، صوفیانند و صوفیان حقیقی، شیعیانند. در این کتاب، بی‌بهره بودن صوفیه از اسرار الهی و انحصار این اسرار به امامان معصوم(ع) رد شده است. از طرف دیگر، مؤلف نفی فضائل عرفانی را از امامان توسط صوفیه نپذیرفته و آن را از جهل صوفیه دانسته است و نیز بیان کرده که تنها فرقه حقه صوفیه، فرقه‌ای است که از اسرار الهی بهره‌مند است و به امامان معصوم(ع) ایمان ظاهری و باطنی دارد. به عقیده وی، امامان منبع علوم و معدن اسرارند و صوفیه نیز سر ولایت را از امامان دریافت کرده‌اند و تنها فرقه حقه شیعه، شیعه دوازده‌امامی است<ref>ر.ک: همان</ref>.
اساسی‌ترین بحث «جامع الأسرار»، این است که شیعیان حقیقی، صوفیانند و صوفیان حقیقی، شیعیانند. در این کتاب، بی‌بهره بودن صوفیه از اسرار الهی و انحصار این اسرار به امامان معصوم(ع) رد شده است. از طرف دیگر، مؤلف نفی فضائل عرفانی را از امامان توسط صوفیه نپذیرفته و آن را از جهل صوفیه دانسته است و نیز بیان کرده که تنها فرقه حقه صوفیه، فرقه‌ای است که از اسرار الهی بهره‌مند است و به امامان معصوم(ع) ایمان ظاهری و باطنی دارد. به عقیده وی، امامان منبع علوم و معدن اسرارند و صوفیه نیز سر ولایت را از امامان دریافت کرده‌اند و تنها فرقه حقه شیعه، شیعه دوازده‌امامی است<ref>ر.ک: همان</ref>.


[[آملی، سید حیدر|سید حیدر]] در بحث تعیین خاتم ولایت، برخی از آموزه‌های اصلی ابن‌ عربی و شارحان او، به‌ویژ قیصری را دگرگون ساخته و برخلاف ابن ‌عربی و برخی مریدانش - ‌که حضرت عیسی(ع) را خاتم اولیای مطلق و ابن ‌عربی را خاتم اولیای مقید معرفی می‌کنند - خاتم اولیای مطلق را حضرت علی(ع) و خاتم اولیای مقید را حضرت مهدی(عج) معرفی کرده و سبب اشتباه ابن‌ عربی و قیصری را در این مسئله، پیروی آنان از مذاهب تسنن و تعصب داشتن به آن دانسته است. به نظر کوربن، با این تغییر یا اصلاح، آموزه‌های ابن ‌عربی تا به امروز، در حکمت شیعی ادغام شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.
[[آملی، سید حیدر|سید حیدر]] در بحث تعیین خاتم ولایت، برخی از آموزه‌های اصلی ابن‌ عربی و شارحان او، به‌ویژ قیصری را دگرگون ساخته و برخلاف ابن ‌عربی و برخی مریدانش - ‌که حضرت عیسی(ع) را خاتم اولیای مطلق و [[ابن عربی (ابهام زدایی)|ابن ‌عربی]] را خاتم اولیای مقید معرفی می‌کنند - خاتم اولیای مطلق را [[امام علی علیه‌السلام|حضرت علی(ع)]] و خاتم اولیای مقید را حضرت مهدی(عج) معرفی کرده و سبب اشتباه ابن‌ عربی و قیصری را در این مسئله، پیروی آنان از مذاهب تسنن و تعصب داشتن به آن دانسته است. به نظر کوربن، با این تغییر یا اصلاح، آموزه‌های ابن ‌عربی تا به امروز، در حکمت شیعی ادغام شده است<ref>ر.ک: همان</ref>.


برخی از ابتکارات [[آملی، سید حیدر|سید حیدر]] در «جامع الأسرار» اینهاست:
برخی از ابتکارات [[آملی، سید حیدر|سید حیدر]] در «جامع الأسرار» اینهاست:
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش