۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
تاریخ حدیث شیعه در سدههای دوازدهم و سیزدهم هجری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۶ فوریهٔ ۲۰۲۱، ساعت ۱۳:۵۶
، ۶ فوریهٔ ۲۰۲۱جایگزینی متن - 'جزایری، نعمتالله' به 'جزایری، سید نعمتالله'
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (جایگزینی متن - 'جزایری، نعمتالله' به 'جزایری، سید نعمتالله') برچسبها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه |
||
| خط ۴۹: | خط ۴۹: | ||
در فصل دوم، به بحث پیرامون متون حدیثی قرن دوازدهم و سیزدهم پرداخته شده است. در این کتاب، در مجموع، بیش از یکهزار اثر مربوط به حدیث، اعم از متون حدیثی، علوم حدیث و یا دیگر فعالیتهای حدیثی یاد شده است که این فصل، به متون حدیثی با عناوین فرعی زیر، پرداخته است: | در فصل دوم، به بحث پیرامون متون حدیثی قرن دوازدهم و سیزدهم پرداخته شده است. در این کتاب، در مجموع، بیش از یکهزار اثر مربوط به حدیث، اعم از متون حدیثی، علوم حدیث و یا دیگر فعالیتهای حدیثی یاد شده است که این فصل، به متون حدیثی با عناوین فرعی زیر، پرداخته است: | ||
# جوامع بزرگ حدیثی: در این قسمت، از میان آثاری که با گردآوری متون حدیث شکل گرفته است، در دو بخش، ابتدا جوامع بزرگ حدیثی از جمله: «[[عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآيات و الأخبار و الأقوال]]» از عبدالله بن نورالله بحرانی، «الأوفی» از فضل علیبیگ بن شاهوردی بن خلف توشمالباشی و سپس کتابهای کمحجمتر، مانند: «[[الأنوار النعمانية|الأنوار النعمانية في بيان معرفة النشأة الإنسانية]]» و «غرائب الأخبار و نوادر الآثار» از [[جزایری، نعمتالله|سید نعمتالله جزایری]]، بهترتیب زمان، معرفی شدهاند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص77-88</ref>. | # جوامع بزرگ حدیثی: در این قسمت، از میان آثاری که با گردآوری متون حدیث شکل گرفته است، در دو بخش، ابتدا جوامع بزرگ حدیثی از جمله: «[[عوالم العلوم و المعارف و الأحوال من الآيات و الأخبار و الأقوال]]» از عبدالله بن نورالله بحرانی، «الأوفی» از فضل علیبیگ بن شاهوردی بن خلف توشمالباشی و سپس کتابهای کمحجمتر، مانند: «[[الأنوار النعمانية|الأنوار النعمانية في بيان معرفة النشأة الإنسانية]]» و «غرائب الأخبار و نوادر الآثار» از [[جزایری، سید نعمتالله|سید نعمتالله جزایری]]، بهترتیب زمان، معرفی شدهاند<ref>ر.ک: متن کتاب، ص77-88</ref>. | ||
# موضوعات خاص: در این قسمت، آن دسته از آثار حدیثی که بر اساس موضوعات زیر، تدوین یافته، ذکر شده است: | # موضوعات خاص: در این قسمت، آن دسته از آثار حدیثی که بر اساس موضوعات زیر، تدوین یافته، ذکر شده است: | ||
الف)- نگارش مناقب، فضایل و شرح حال معصومان(ع)؛ از جمله: «[[رياض الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار]]» از [[جزایری، نعمتالله|سید نعمتالله جزایری]]<ref>ر.ک: همان، ص89-100</ref>. | الف)- نگارش مناقب، فضایل و شرح حال معصومان(ع)؛ از جمله: «[[رياض الأبرار في مناقب الأئمة الأطهار]]» از [[جزایری، سید نعمتالله|سید نعمتالله جزایری]]<ref>ر.ک: همان، ص89-100</ref>. | ||
ب)- اعتقادات، آداب و اخلاق: مانند: «جواهر الكلام في الخصال المحمودة في الأنام»، از [[حر عاملی، احمد بن حسن|احمد بن حسن حر عاملی]]<ref>ر.ک: همان، ص101-116</ref>. | ب)- اعتقادات، آداب و اخلاق: مانند: «جواهر الكلام في الخصال المحمودة في الأنام»، از [[حر عاملی، احمد بن حسن|احمد بن حسن حر عاملی]]<ref>ر.ک: همان، ص101-116</ref>. | ||
ج)- تفاسیر روایی: از جمله: «[[تفسير نورالثقلين|نور الثقلين]]» از [[حویزی، عبدعلی|عبدعلی بن جمعه عروسی حویزی]]<ref>ر.ک: همان، ص116-123</ref>. | ج)- تفاسیر روایی: از جمله: «[[تفسير نورالثقلين|نور الثقلين]]» از [[حویزی، عبدعلی|عبدعلی بن جمعه عروسی حویزی]]<ref>ر.ک: همان، ص116-123</ref>. | ||
| خط ۶۵: | خط ۶۵: | ||
ذکر این نکته ضروری است که نگارنده با تنظیم فصل دوم، سوم و چهارم، صرفا درصدد نگارش فهرست آثار مربوط به حدیث و علوم حدیثى نیست، بلکه وی با تفکیک موضوعات و قرار دادن مدخل براى هر عنوان، قصد دارد چارچوبى از فعّالیتهاى حدیثى در این مقطع زمانى را به نمایش بگذارد. نیز با رعایت ترتیب تاریخى آثار، امکان مقایسه کمّى و احیانا کیفى آنها را براى خوانندگان، فراهم آورد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص8</ref>. | ذکر این نکته ضروری است که نگارنده با تنظیم فصل دوم، سوم و چهارم، صرفا درصدد نگارش فهرست آثار مربوط به حدیث و علوم حدیثى نیست، بلکه وی با تفکیک موضوعات و قرار دادن مدخل براى هر عنوان، قصد دارد چارچوبى از فعّالیتهاى حدیثى در این مقطع زمانى را به نمایش بگذارد. نیز با رعایت ترتیب تاریخى آثار، امکان مقایسه کمّى و احیانا کیفى آنها را براى خوانندگان، فراهم آورد<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص8</ref>. | ||
در فصل پنجم، با ذکر شرح حال مختصر و فهرست آثار حدیثى بیش از هفتاد نفر از دانشمندان شیعه که نقش بیشترى در عرصه حدیث ایفا کردهاند، آشنایى هرچند اندکى نسبت به این دانشمندان و سهم آنان در نشر حدیث، حاصل شده است.<ref>ر.ک: همان</ref>. برخی از این دانشمندان عبارتند از: [[جزایری، نعمتالله|سید نعمتالله جزائری]] (1112ق)، [[کاشانی، محمد بن مرتضی|نورالدین محمد بن شاهمرتضی کاشانی]] (1115ق)، محمد بن محمدمحسن کاشانی (1115ق)، سید صدرالدین علیخان بن احمد حسنی حسینی شیرازی (1120ق)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص298-356</ref>. | در فصل پنجم، با ذکر شرح حال مختصر و فهرست آثار حدیثى بیش از هفتاد نفر از دانشمندان شیعه که نقش بیشترى در عرصه حدیث ایفا کردهاند، آشنایى هرچند اندکى نسبت به این دانشمندان و سهم آنان در نشر حدیث، حاصل شده است.<ref>ر.ک: همان</ref>. برخی از این دانشمندان عبارتند از: [[جزایری، سید نعمتالله|سید نعمتالله جزائری]] (1112ق)، [[کاشانی، محمد بن مرتضی|نورالدین محمد بن شاهمرتضی کاشانی]] (1115ق)، محمد بن محمدمحسن کاشانی (1115ق)، سید صدرالدین علیخان بن احمد حسنی حسینی شیرازی (1120ق)<ref>ر.ک: متن کتاب، ص298-356</ref>. | ||
روشن است که این کار نویسنده در این فصل، بخشى از تاریخ حدیث در دوره مورد بحث کتاب است. درعینحال، نقش این دانشمندان در عرصه حدیث، یکسان نیست. برخى داراى نقش بیشتر و مؤثّرترى بودهاند که این مسئله نیز در نگاه به تألیفات آنان، نمایان مىگردد. با توجّه به اینکه تدارک شرح حال هرچند اجمالى براى تمام صاحبان اثر، میسّر نبوده، شرح حال بیش از نیمى از افرادى که نوشتهاى در باب حدیث و یا علوم مربوط به آن دارند، در این کتاب، نیامده و شرح حال بسیار اجمالى بیش از 140 تن از صاحبان آثار حدیثى نیز در پانوشتها آمده است. این کار، تنها براى حفظ یکدستى مطالب کتاب، صورت گرفته و ممکن است خواننده را با سؤالاتى روبهرو کند؛ از جمله اینکه: چرا شرح حال برخى از افراد، نیامده است؟ و اىبسا برخى را به داورىهاى شتابزده بکشاند، مانند اینکه: مگر فلان دانشمند، چه برترىاى بر فلان دانشمند دیگر دارد که شرح حال یکى آمده و شرح حال دیگرى نیامده است؟ یا اینکه گاه آن دانشمندى که شرح حالش ذکر نشده، از دیدگاه خواننده نسبت به دیگران، جایگاه والاترى دارد؛ حال آنکه نویسنده با این کار، قصد ارزشیابى دانشمندان و تعیین رتبه براى آنان نداشته است، بلکه با وجود تلاش بسیار، به شرح حال برخى از صاحبان اثر، دست نیافته است؛ گذشته از اینکه بسیارى از اینگونه اطلاعات نیز در چارچوب این کتاب نمىگنجیده است؛ چون در آن صورت، حجم کتاب، بیش از حدّ مورد نظر مىگردید<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص8-9</ref>. | روشن است که این کار نویسنده در این فصل، بخشى از تاریخ حدیث در دوره مورد بحث کتاب است. درعینحال، نقش این دانشمندان در عرصه حدیث، یکسان نیست. برخى داراى نقش بیشتر و مؤثّرترى بودهاند که این مسئله نیز در نگاه به تألیفات آنان، نمایان مىگردد. با توجّه به اینکه تدارک شرح حال هرچند اجمالى براى تمام صاحبان اثر، میسّر نبوده، شرح حال بیش از نیمى از افرادى که نوشتهاى در باب حدیث و یا علوم مربوط به آن دارند، در این کتاب، نیامده و شرح حال بسیار اجمالى بیش از 140 تن از صاحبان آثار حدیثى نیز در پانوشتها آمده است. این کار، تنها براى حفظ یکدستى مطالب کتاب، صورت گرفته و ممکن است خواننده را با سؤالاتى روبهرو کند؛ از جمله اینکه: چرا شرح حال برخى از افراد، نیامده است؟ و اىبسا برخى را به داورىهاى شتابزده بکشاند، مانند اینکه: مگر فلان دانشمند، چه برترىاى بر فلان دانشمند دیگر دارد که شرح حال یکى آمده و شرح حال دیگرى نیامده است؟ یا اینکه گاه آن دانشمندى که شرح حالش ذکر نشده، از دیدگاه خواننده نسبت به دیگران، جایگاه والاترى دارد؛ حال آنکه نویسنده با این کار، قصد ارزشیابى دانشمندان و تعیین رتبه براى آنان نداشته است، بلکه با وجود تلاش بسیار، به شرح حال برخى از صاحبان اثر، دست نیافته است؛ گذشته از اینکه بسیارى از اینگونه اطلاعات نیز در چارچوب این کتاب نمىگنجیده است؛ چون در آن صورت، حجم کتاب، بیش از حدّ مورد نظر مىگردید<ref>ر.ک: پیشگفتار، ص8-9</ref>. | ||