۱۱۱٬۴۸۹
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' می گوید' به ' می‌گوید'
بدون خلاصۀ ویرایش |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - ' می گوید' به ' می‌گوید') |
||
| (۱۰ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۶: | خط ۶: | ||
[[عتکی بزاز، احمد بن عمرو]] (نويسنده) | [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو]] (نويسنده) | ||
[[ | [[ابن سعد، عادل]] (گردآورنده) | ||
[[زین‌الله، محفوظ‌الرحمن]] (محقق) | [[زین‌الله، محفوظ‌الرحمن]] (محقق) | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| شابک = | | شابک = | ||
| تعداد جلد =20 | | تعداد جلد =20 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =19277 | ||
| کتابخوان همراه نور =19277 | | کتابخوان همراه نور =19277 | ||
| کد پدیدآور =12227 | | کد پدیدآور =12227 | ||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
}} | }} | ||
'''البحر الزخار'''، معروف به «مسند البزار» تألیف [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|احمد بن عمرو بن عبدالخالق عتکی بزار]] (متوفی 292ق) مجموعه‌ای حدیثی حاوی احادیث اهل سنت در بیست جلد است. تحقیق کتاب به قلم گروهی از محققین به نام‌های [[زین‌الله، محفوظ‌الرحمن|محفوظ الرحمن زین الله]]، صبری بن عبدالخالق شافعی، [[بدر بن عبدالله بدر]]، [[سلمان، مشهور حسن|سلمان، مشهور حسن]] و [[ | '''البحر الزخار'''، معروف به «مسند البزار» تألیف [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|احمد بن عمرو بن عبدالخالق عتکی بزار]] (متوفی 292ق) مجموعه‌ای حدیثی حاوی احادیث اهل سنت در بیست جلد است. تحقیق کتاب به قلم گروهی از محققین به نام‌های [[زین‌الله، محفوظ‌الرحمن|محفوظ الرحمن زین الله]]، صبری بن عبدالخالق شافعی، [[بدر بن عبدالله بدر]]، [[سلمان، مشهور حسن|سلمان، مشهور حسن]] و [[ابن سعد، عادل|عادل بن سعد]] به سامان رسیده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
محقق کتاب؛ [[زین‌الله، محفوظ‌الرحمن|محفوظ الرحمن زین‌الدین]] در مقدمه، شناخت علل حدیث را از والاترین، شریف‌ترین و دقیق‌ترین انواع علوم حدیث دانسته که تنها اهل حفظ و خبره و فهم استوار از آن برخوردار هستند. این موضوع سبب شد که تمام تلاشم را برای تحقیق برخی کتبی که در این فن دشوار و عمیق تألیف شده را به‌کار ببندم. ابتدا به تحقیق «تلخيص العلل المتناهية في الأحاديث الواهية للذهبي» اقدام نمودم سپس به تحقیق «العلل الواردة في الأحاديث النبوية» دارقطنی پرداختم. در اثناء کار بر کتاب العلل دارقطنی مسند امام ابوبکر بزار با نام «البحر الزخار» را یافتم که مشتمل بر فواید فراوانی بود که در غیر آن یافت نمی‌شد. این کتاب با العلل دارقطنی در بسیاری از احادیث مشترک است، لذا تصمیم به تحقیق کتاب در لباسی نو گرفتم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/6 همان، ص7-6]</ref>. | محقق کتاب؛ [[زین‌الله، محفوظ‌الرحمن|محفوظ الرحمن زین‌الدین]] در مقدمه، شناخت علل حدیث را از والاترین، شریف‌ترین و دقیق‌ترین انواع علوم حدیث دانسته که تنها اهل حفظ و خبره و فهم استوار از آن برخوردار هستند. ایشان ضمن بیان اهمیت این موضوع درباره انگیزه تحقیق این اثر می‌گوید: به دلیل اهمیت و ویژگی موضوع کتاب، سبب شد که تمام تلاشم را برای تحقیق برخی کتبی که در این فن دشوار و عمیق تألیف شده را به‌کار ببندم. ابتدا به تحقیق «تلخيص العلل المتناهية في الأحاديث الواهية للذهبي» اقدام نمودم سپس به تحقیق «العلل الواردة في الأحاديث النبوية» دارقطنی پرداختم. در اثناء کار بر کتاب العلل دارقطنی مسند امام ابوبکر بزار با نام «البحر الزخار» را یافتم که مشتمل بر فواید فراوانی بود که در غیر آن یافت نمی‌شد. این کتاب با العلل دارقطنی در بسیاری از احادیث مشترک است، لذا تصمیم به تحقیق کتاب در لباسی نو گرفتم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/6 همان، ص7-6]</ref>. | ||
مطالعه شرح‌حال، اساتید، شاگردان و آثار [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|بزار]] از دیگر مطالبی است که محقق کتاب مورد بررسی قرار | مطالعه شرح‌حال، اساتید، شاگردان و آثار [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|بزار]] از دیگر مطالبی است که محقق کتاب آن را مورد بررسی قرار داده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/8 همان، ص13-8]</ref>. پس‌ازآن مدح علمای اهل سنت درباره [[عتکی بزاز، احمد بن عمرو|بزار]] مطرح شده است<ref>همان، ص14</ref>؛ اگرچه برخی او را مدح کرده و ستوده‌اند؛ اما برخی نیز چون ابواحمد حاکم می‌نویسد: «در اسناد و متن اشتباه دارد». دارقطنی و نسائی نیز معتقدند که بر حفظش تکیه می‌کرده و به‌ویژه در اخبارش از مصر فراوان اشتباه می‌کند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/15 همان، ص16-15]</ref>. | ||
از دیرباز اهتمام به بررسی علل احادیث نزد اهل سنت و شیعه رایج بوده و کتب بسیاری در موضوع علل الحدیث نگاشته شده است. فقهای شیعه نیز در کتب فقهی و در مقام فتوا، احادیث دارای علت را شناسایی کرده و مورد استناد قرار نداده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65204/27 ایزدی، مهدی؛ مظاهری طهرانی، بهاره؛ ص27]</ref>. ازآنجاکه مسند بزار از جمله آثاری است که علل وارده در احادیث نبوی را توضیح می‌دهد، بنابراین محقق کتاب لازم دیده برخی مطالب را پیرامون علت توضیح دهد لذا اقسام علت، اقسام اجناس علت و راه شناخت علت را شرح و توضیح می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/17 مقدمه محقق، ص25-17]</ref>. | از دیرباز اهتمام به بررسی علل احادیث نزد اهل سنت و شیعه رایج بوده و کتب بسیاری در موضوع علل الحدیث نگاشته شده است. فقهای شیعه نیز در کتب فقهی و در مقام فتوا، احادیث دارای علت را شناسایی کرده و مورد استناد قرار نداده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/65204/27 ایزدی، مهدی؛ مظاهری طهرانی، بهاره؛ ص27]</ref>. ازآنجاکه مسند بزار از جمله آثاری است که علل وارده در احادیث نبوی را توضیح می‌دهد، بنابراین محقق کتاب لازم دیده برخی مطالب را پیرامون علت توضیح دهد لذا اقسام علت، اقسام اجناس علت و راه شناخت علت را شرح و توضیح می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/32349/1/17 مقدمه محقق، ص25-17]</ref>. | ||
| خط ۵۵: | خط ۵۵: | ||
البحر الزخار از جمله منابع حدیث غدیر در قرن سوم و چهارم هجری است. این حدیث شریف در منابع مختلف با اندک اختلافی ذکر شده است. از جمله در این اثر چنین آمده است: «اللهم من کنت مولی له فهذا مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/166/155 ر.ک: خسروی سرشکی، مهدی، ص155] و [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/166/160 160]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33756/1/235 جلد 2، ص235، حدیث 632]</ref>. | البحر الزخار از جمله منابع حدیث غدیر در قرن سوم و چهارم هجری است. این حدیث شریف در منابع مختلف با اندک اختلافی ذکر شده است. از جمله در این اثر چنین آمده است: «اللهم من کنت مولی له فهذا مولاه، اللهم وال من والاه و عاد من عاداه»<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/166/155 ر.ک: خسروی سرشکی، مهدی، ص155] و [https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/166/160 160]؛ [https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33756/1/235 جلد 2، ص235، حدیث 632]</ref>. | ||
کاوش درباره کیفیت نزول آیات و جایگذاری آن‌ها در سوره‌ها یکی از مباحث حائز اهمیت در حوزه علوم اسلامی است. کاوش درباره کیفیت نزول آیات در سوره‌ها در دوران معاصر بیش از گذشته دغدغه اندیشمندان علوم دینی شده که در نتیجه آن گروهی با پذیرش نزول پیوسته آیات، جز چند آیه محدود که در برخی روایات بر جایگذاری آن توسط پیامبر (ص) تصریح شده، قائل به نزول پیوسته سوره‌ها شده‌اند. در مقابل گروهی از اندیشمندان بر نزول گسسته سوره‌ها تصریح داشته و در تأیید دیدگاه خود به روایت مشهور «ضعوُا هذِهِ الآیاتِ...» استناد کرده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80811/146 ر.ک: کلباسی، زهرا؛ احمدنژاد، امیر، ص 146]</ref>. بزار در مسند خود در قرن سوم نیز درباره ضعف‌های متعدد این روایت چنین نگاشته: این حدیث را فقط با سند مذکور می‌شناسم و هیچ طریق دیگری برای نقل آن از پیامبر(ص) نیافتم. در میان اصحاب نیز تنها عثمان بوده که چنین چینشی را از پیامبر (ص) نقل کرده و این روایت نیز تنها روایتی است که ابن عباس از عثمان بازگو کرده است. متفرد بودن این روایت از سه جهت موجب تصریح بزار بر ضعف این روایت شده است. درحالی‌که انتظار می‌رود در خصوص این مسئله مهم، روایات متعدد و شناخته شده‌ای بیان گردیده باشد؛ حال آنکه با روایتی واحد که سند متفرد و راوی مجهولی دارد مواجه هستیم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33756/1/150 ر.ک: همان، ص151-150]</ref>. | کاوش درباره کیفیت نزول آیات و جایگذاری آن‌ها در سوره‌ها یکی از مباحث حائز اهمیت در حوزه علوم اسلامی است. کاوش درباره کیفیت نزول آیات در سوره‌ها در دوران معاصر بیش از گذشته دغدغه اندیشمندان علوم دینی شده که در نتیجه آن گروهی با پذیرش نزول پیوسته آیات، جز چند آیه محدود که در برخی روایات بر جایگذاری آن توسط پیامبر(ص) تصریح شده، قائل به نزول پیوسته سوره‌ها شده‌اند. در مقابل گروهی از اندیشمندان بر نزول گسسته سوره‌ها تصریح داشته و در تأیید دیدگاه خود به روایت مشهور «ضعوُا هذِهِ الآیاتِ...» استناد کرده‌اند<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/80811/146 ر.ک: کلباسی، زهرا؛ احمدنژاد، امیر، ص 146]</ref>. بزار در مسند خود در قرن سوم نیز درباره ضعف‌های متعدد این روایت چنین نگاشته: این حدیث را فقط با سند مذکور می‌شناسم و هیچ طریق دیگری برای نقل آن از پیامبر(ص) نیافتم. در میان اصحاب نیز تنها عثمان بوده که چنین چینشی را از پیامبر(ص) نقل کرده و این روایت نیز تنها روایتی است که ابن عباس از عثمان بازگو کرده است. متفرد بودن این روایت از سه جهت موجب تصریح بزار بر ضعف این روایت شده است. درحالی‌که انتظار می‌رود در خصوص این مسئله مهم، روایات متعدد و شناخته شده‌ای بیان گردیده باشد؛ حال آنکه با روایتی واحد که سند متفرد و راوی مجهولی دارد مواجه هستیم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/33756/1/150 ر.ک: همان، ص151-150]</ref>. | ||
از جمله ویژگی‌های مسند بزار می‌توان به این موارد اشاره نمود: غالباً ً احادیث مسند را ذکر می‌کند، غالباً ً اسناد حدیث را قبل از متن می‌آورد، غالباً ً متن را مفصل می‌َآورد و اکتفای به اشاره و ذکر اطراف نمی‌کند و درصورتی‌که روایت مشابهی از حیث متن و متفاوت از جهت سند وجود داشته باشد در ذیل آن حدیث با لفظ «مثله» به آن اشاره می‌کند. ایشان گاه به صحت و ضعف احادیث نیز اشاره می‌کند و درباره برخی از سند احادیث مطالبی ارائه می‌دهد <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22073/1/32 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص34-32]</ref>. | از جمله ویژگی‌های مسند بزار می‌توان به این موارد اشاره نمود: غالباً ً احادیث مسند را ذکر می‌کند، غالباً ً اسناد حدیث را قبل از متن می‌آورد، غالباً ً متن را مفصل می‌َآورد و اکتفای به اشاره و ذکر اطراف نمی‌کند و درصورتی‌که روایت مشابهی از حیث متن و متفاوت از جهت سند وجود داشته باشد در ذیل آن حدیث با لفظ «مثله» به آن اشاره می‌کند. ایشان گاه به صحت و ضعف احادیث نیز اشاره می‌کند و درباره برخی از سند احادیث مطالبی ارائه می‌دهد <ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/22073/1/32 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص34-32]</ref>. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references /> | <references/> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۱: | ||
#[[:noormags:1115072|ایزدی، مهدی؛ مظاهری طهرانی، بهاره؛ «علت در حدیث و موازین شناخت آن از دیدگاه استاد محمدباقر بهبودی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، زمستان 1394، شماره 28، ص26 تا 53]]. | #[[:noormags:1115072|ایزدی، مهدی؛ مظاهری طهرانی، بهاره؛ «علت در حدیث و موازین شناخت آن از دیدگاه استاد محمدباقر بهبودی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، تحقیقات علوم قرآن و حدیث، زمستان 1394، شماره 28، ص26 تا 53]]. | ||
==وابسته‌ها== | |||
== وابسته‌ها == | {{وابسته‌ها}} | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||