۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ابن راهويه، اسحاق ابن ابراهيم' به 'ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۱: | خط ۳۱: | ||
}} | }} | ||
'''مسند إسحاق بن راهويه'''، اثر اسحاق بن ابراهیم راهویه (متوفی 238ق)، کتابی است حدیثی، به زبان عربی که توسط عبدالغفور عبدالحق حسین | '''مسند إسحاق بن راهويه'''، اثر [[ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم|اسحاق بن ابراهیم راهویه]] (متوفی 238ق)، کتابی است حدیثی، به زبان عربی که توسط [[بلوشي، عبد الغفور عبد الحق حسين|عبدالغفور عبدالحق حسین بلوشی]]، مورد تحقیق قرار گرفته است. | ||
مسند ابن راهویه یک مجموعه شش‌جلدی بوده که تنها جلد چهارم آن در دسترس می‌باشد و بقیه اجزای آن مفقود شده است. محقق کتاب، جلد چهارم را که حاوی روایات ابوهریره و صحابیات پیامبر(ص) بوده، در پنج جلد جای داده است. | مسند ابن راهویه یک مجموعه شش‌جلدی بوده که تنها جلد چهارم آن در دسترس می‌باشد و بقیه اجزای آن مفقود شده است. محقق کتاب، جلد چهارم را که حاوی روایات ابوهریره و صحابیات پیامبر(ص) بوده، در پنج جلد جای داده است. | ||
| خط ۴۷: | خط ۴۷: | ||
کتاب مسند ابن راهویه، 6 جلد بوده و تنها اثری که اکنون از آن موجود است، جلد چهارم کتاب مسند او می‌باشد. این جلد در دارالکتب مصریه در 305 ورق وجود دارد که اولش بعد از بسمله، «ما يروی عن أبي‌قلابة و زرارة...» آمده و آخرش عبارت «الجزء الرابع و الثلاثون و هو آخر المجلد الرابع من كتاب المسند لأبي‌يعقوب إسحاق بن راهويه و هو إسحاق بن إبراهيم الحنظلي قدس الله روحه و يتلوه في المجلد الخامس إن‌شاءالله تعالی الجزء الخامس و الثالثون و أوله أخبرنا روح بن عبادة عن زكريا بن اسحاق و الحمد الله رب العالمين» است<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>. | کتاب مسند ابن راهویه، 6 جلد بوده و تنها اثری که اکنون از آن موجود است، جلد چهارم کتاب مسند او می‌باشد. این جلد در دارالکتب مصریه در 305 ورق وجود دارد که اولش بعد از بسمله، «ما يروی عن أبي‌قلابة و زرارة...» آمده و آخرش عبارت «الجزء الرابع و الثلاثون و هو آخر المجلد الرابع من كتاب المسند لأبي‌يعقوب إسحاق بن راهويه و هو إسحاق بن إبراهيم الحنظلي قدس الله روحه و يتلوه في المجلد الخامس إن‌شاءالله تعالی الجزء الخامس و الثالثون و أوله أخبرنا روح بن عبادة عن زكريا بن اسحاق و الحمد الله رب العالمين» است<ref>ر.ک: همان، ص60</ref>. | ||
محقق در بیان ترجیح این مسند – که مسند عایشه از جمله آن است – بر غیر آن برای تحقیق، ادله زیر را بیان کرده است: | محقق در بیان ترجیح این مسند – که مسند عایشه از جمله آن است – بر غیر آن برای تحقیق، ادله زیر را بیان کرده است: این گزینش به‌خاطر اهمیت این مسند است که اصلی از اصول کتب سته – به‌جز سنن ابن ماجه - و غیر آنها از کتب حدیثی است؛ زیرا مؤلف آن از برترین شیوخ مؤلفین آن کتب بشمار می‌رود. | ||
# احساسی خاص در نفسم، مرا به ضرورت احیای این تراث علمی که مؤلفش، اسحاق بن | # احساسی خاص در نفسم، مرا به ضرورت احیای این تراث علمی که مؤلفش، [[ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم|اسحاق بن راهویه]]، از مشاهیر محدثین و از فقیهان زمان خویش در نیشابور بوده و استحقاق گرفتن لقب امیرالمؤمنین در حدیث و فقه را داشته، برانگیخت. | ||
# چون تاکنون هیچ‌کس، اقدام به مطالعات گسترده و جامع پیرامون تمام جوانب زندگی نویسنده انجام نداده، لذا من اقدام به انتشار زندگی و مسند ایشان، در ضمن تألیفی مستقل با عنوان «إسحاق بن راهويه و كتابه المسند» نمودم. | # چون تاکنون هیچ‌کس، اقدام به مطالعات گسترده و جامع پیرامون تمام جوانب زندگی نویسنده انجام نداده، لذا من اقدام به انتشار زندگی و مسند ایشان، در ضمن تألیفی مستقل با عنوان «إسحاق بن راهويه و كتابه المسند» نمودم. | ||
و....<ref>ر.ک: همان، ج2، ص7-8</ref>. | و....<ref>ر.ک: همان، ج2، ص7-8</ref>. | ||
محقق، بخش مربوط به مطالعه زندگی عایشه و مسند وی را در دو باب عرضه نموده: | محقق، بخش مربوط به مطالعه زندگی عایشه و مسند وی را در دو باب عرضه نموده: | ||
در باب اول، در چهار فصل، از «نام و نسب و مولد و رشد عایشه و ازدواج پیامبر(ص) با او»، «مناقب و فضایل او»، «فزونی دانش و فرهنگ او» و «سخاوت و اخلاق و عبادت و وفات او» سخن گفته است<ref>ر.ک: همان، ص11-45</ref>. | در باب اول، در چهار فصل، از «نام و نسب و مولد و رشد عایشه و ازدواج پیامبر(ص) با او»، «مناقب و فضایل او»، «فزونی دانش و فرهنگ او» و «سخاوت و اخلاق و عبادت و وفات او» سخن گفته است<ref>ر.ک: همان، ص11-45</ref>. | ||
در باب دوم، در دو فصل، از مسند عایشه و محتوای آن و وصف نسخه و عمل خویش در تحقیق و شرح رموز و... سخن رانده است<ref>ر.ک: همان، ص47-71</ref>. | در باب دوم، در دو فصل، از مسند عایشه و محتوای آن و وصف نسخه و عمل خویش در تحقیق و شرح رموز و... سخن رانده است<ref>ر.ک: همان، ص47-71</ref>. | ||
ابوزرعه رازی از ابن راهویه نقل کرده که درباره مسندش گفته است: «از هر صحابی برترین روایات را در کتابم آورده‌ام»<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، مسندنویسی در تاریخ شیعه، ص110</ref>. | ابوزرعه رازی از [[ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم|ابن راهویه]] نقل کرده که درباره مسندش گفته است: «از هر صحابی برترین روایات را در کتابم آورده‌ام»<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، مسندنویسی در تاریخ شیعه، ص110</ref>. | ||
تعداد احادیث کتاب به شرح ذیل است: | تعداد احادیث کتاب به شرح ذیل است: | ||
| خط ۷۱: | خط ۷۲: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
محقق به دلیل عدم دستیابی به دیگر نسخ، تنها به یک نسخه از کتاب اعتماد نموده و با مراجعه به آثار دیگر علما همچون | محقق به دلیل عدم دستیابی به دیگر نسخ، تنها به یک نسخه از کتاب اعتماد نموده و با مراجعه به آثار دیگر علما همچون [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]]، [[قشیری نیشابوری، مسلم بن حجاج|مسلم]]، سراج، [[مروزی، عبدالله بن مبارک|مروزی]] و... که روایتی از [[ابن راهویه، اسحاق بن ابراهیم|ابن راهویه]] در کتب خود جای داده‌اند، به تصحیح کتاب اقدام نموده و در صورت یافتن تفاوت بین نسخه موجود و آن آثار، به آن در پاورقی‌ها اشاره نموده است. معمولاً ترجمه راویان غیر ثقه و گاه ترجمه راویی که ذهبی او را ثقه دانسته را نیز در پاورقی‌ها آورده است. کلمات و اسامی‌ای که نیاز به ضبط داشته را مضبوط آورده و نصوص محرف یا مصحف را در پاورقی‌ها تذکر داده است. روایات را به دو صورت سلسله‌وار از اول کتاب تا آخر و روایات هر صحابی را به‌صورت مستقل، شماره‌گذاری نموده است. | ||
از دیگر کارهای ارزشمندی که محقق آن را انجام داده، استخراج آیات، احادیث، آثار، اقوال و شناساندن اماکن و شرح کلمات غریب است. | از دیگر کارهای ارزشمندی که محقق آن را انجام داده، استخراج آیات، احادیث، آثار، اقوال و شناساندن اماکن و شرح کلمات غریب است. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۲: | ||
در ابتدای جلد اول و دوم تصاویری از نسخه خطی به معرض نمایش گذاشته شده است<ref>ر.ک: ج1، ص65-67، ج2، ص66-68</ref>. | در ابتدای جلد اول و دوم تصاویری از نسخه خطی به معرض نمایش گذاشته شده است<ref>ر.ک: ج1، ص65-67، ج2، ص66-68</ref>. | ||
از این مسند که شش جلد بوده، تنها جلد چهارم آن در قاهره و بخش کوچکی از آن در کتابخانه ظاهریه موجود است و بخشی از آن نیز از روی همین دست‌نوشته‌ها یا دست‌نوشته‌های دیگر در رساله دکتری خانم جمیله شوکت (کمبریج، 1984م) تصحیح و ویرایش شده است. این بخش تصحیح‌شده، تنها احادیث منسوب به عایشه را در بر دارد. باید افزود، ابن حجر عسقلانی بر نیمی از مسند ابن راهویه دست یافته و زواید آن را در کتاب «المطالب العالية» آورده و سیوطی هم در تألیف | از این مسند که شش جلد بوده، تنها جلد چهارم آن در قاهره و بخش کوچکی از آن در کتابخانه ظاهریه موجود است و بخشی از آن نیز از روی همین دست‌نوشته‌ها یا دست‌نوشته‌های دیگر در رساله دکتری خانم جمیله شوکت (کمبریج، 1984م) تصحیح و ویرایش شده است. این بخش تصحیح‌شده، تنها احادیث منسوب به عایشه را در بر دارد. باید افزود، [[ابن حجر عسقلانی، احمد بن علی|ابن حجر عسقلانی]] بر نیمی از مسند ابن راهویه دست یافته و زواید آن را در کتاب «المطالب العالية» آورده و [[سیوطی، عبدالرحمن بن ابی‌بکر|سیوطی]] هم در تألیف «[[جمع الجوامع في النحو|جمع الجوامع]]»، از این مسند بهره‌مند بوده است<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، مسندنویسی در تاریخ شیعه، ص111</ref>. | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||