۱۹٬۵۵۰
ویرایش
رساله هلالیه: بررسی فقهی آغاز ماه قمری (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴، ساعت ۰۶:۵۷
، ۲۳ نوامبر ۲۰۲۴بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'رده: آبان (98)' به '') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| (۸ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۳ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| عنوانهای دیگر =بررسي فقهي آغاز ماه قمري | | عنوانهای دیگر =بررسي فقهي آغاز ماه قمري | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[دوزدوزانی تبریزی، میرزا یدالله]] (نویسنده) | ||
[[دلير، محسن]] (محقق) | [[دلير، محسن]] (محقق) | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| مکان نشر =ايران - قم | | مکان نشر =ايران - قم | ||
| سال نشر = 1392ش | | سال نشر = 1392ش | ||
| کد اتوماسیون = | | کد اتوماسیون =AUTOMATIONCODE50974AUTOMATIONCODE،AUTOMATIONCODE37833AUTOMATIONCODE | ||
| چاپ =1 | | چاپ =1 | ||
| شابک =978-600-9348-6-8 | | شابک =978-600-9348-6-8 | ||
| تعداد جلد =1 | | تعداد جلد =1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =37833 | ||
| کتابخوان همراه نور =37833 | | کتابخوان همراه نور =37833 | ||
| کد پدیدآور = | | کد پدیدآور = | ||
| خط ۲۴: | خط ۲۴: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
{{کاربردهای دیگر| رؤیت هلال (ابهامزدایی)}} | |||
'''رساله هلالیه: بررسی فقهی آغاز ماه قمری''' حاصل درس خارج فقه [[ | '''رساله هلالیه: بررسی فقهی آغاز ماه قمری''' حاصل درس خارج فقه [[دوزدوزانی تبریزی، میرزا یدالله|آیتالله میرزا یدالله دوزدوزانی]] (معاصر) درباره چگونگی ثبوت اول ماه قمری در فقه شیعه به زبان فارسی میباشد که پیادهسازی و در قالب کتابی یکجلدی چاپ شده است. این اثر به تحقیق [[دلير، محسن|محسن دلیر]] رسیده و در سال 1392ش توسط انتشارات همراز قلم در قم منتشر شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۵: | خط ۳۵: | ||
اما بعید است با اینگونه آراء و تجدیدنظرها اختلاف حل شود، زیرا اختلاف، مبنایى است و نمىشود آراى عدهاى را بر دیگر صاحبنظران تحمیل کرد. نویسنده با توجه به درخواست بعضى از دوستان در این موضوع، سعی کرده رسالهاى مختصر و با بیانى همهفهم به نگارش درآورد.<ref>ر.ک: سخن آغازین کتاب، ص8-9</ref> | اما بعید است با اینگونه آراء و تجدیدنظرها اختلاف حل شود، زیرا اختلاف، مبنایى است و نمىشود آراى عدهاى را بر دیگر صاحبنظران تحمیل کرد. نویسنده با توجه به درخواست بعضى از دوستان در این موضوع، سعی کرده رسالهاى مختصر و با بیانى همهفهم به نگارش درآورد.<ref>ر.ک: سخن آغازین کتاب، ص8-9</ref> | ||
مسئلهای که در این رساله بحث مىشود (شرط بودن اتحاد افق در ثبوت اول ماه یا عدم اعتبار اتحاد افق براى ثبوت اول ماه در سایر مکانها) از جمله مسائل مستحدثه نیست، بلکه حدود هزار سال پیش شیخ طوسى(ره) در کتاب | مسئلهای که در این رساله بحث مىشود (شرط بودن اتحاد افق در ثبوت اول ماه یا عدم اعتبار اتحاد افق براى ثبوت اول ماه در سایر مکانها) از جمله مسائل مستحدثه نیست، بلکه حدود هزار سال پیش [[طوسی، محمد بن حسن|شیخ طوسى(ره)]] در کتاب [[المبسوط في فقه الإمامية|مبسوط]]، آن را عنوان کرده، البته پیش از ایشان کسى به این مسئله نپرداخته، بلکه پس از وى نیز تا زمان [[حلی، حسن بن یوسف|علامه(ره)]] مسئله مورد غفلت و مسکوتعنه بوده، تا اینکه در کتاب [[تذكرة الفقهاء|تذکره]] و [[منتهی المطلب في تحقيق المذهب|منتهى]] این فرع را مطرح کرد؛ بعد از ایشان بحث تا زمان ما در بین فقها متداول است. | ||
در دوره معاصر این مسئله بیشتر موردتوجه قرار گرفته، علت توجه افزونتر علماى معاصر به این موضوع، فراوانى ارتباطات و وسایل انعکاس اخبار سرزمینهاى مختلف در کمترین زمان مىباشد، درحالیکه در دوران گذشته چنین نبوده است. | در دوره معاصر این مسئله بیشتر موردتوجه قرار گرفته، علت توجه افزونتر علماى معاصر به این موضوع، فراوانى ارتباطات و وسایل انعکاس اخبار سرزمینهاى مختلف در کمترین زمان مىباشد، درحالیکه در دوران گذشته چنین نبوده است. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
مشهورترین فقیهى که در عصر حاضر در این مسئله قائل به عدم اعتبار اتحاد افق شده، [[خویی، سید ابوالقاسم|محقق خویى]](ره) مىباشد. ایشان با طرح این بحث ادعا مىکند که جمعى از علما در این مسئله با وى همنظر هستند و اینگونه از آنها نام مىبرد: | مشهورترین فقیهى که در عصر حاضر در این مسئله قائل به عدم اعتبار اتحاد افق شده، [[خویی، سید ابوالقاسم|محقق خویى]](ره) مىباشد. ایشان با طرح این بحث ادعا مىکند که جمعى از علما در این مسئله با وى همنظر هستند و اینگونه از آنها نام مىبرد: | ||
«مرحوم [[حلی، حسن بن یوسف|علامه]] در کتاب تذکره این نظر را از بعضى از علماى شیعه نقل کرده و خود در کتاب منتهى آن را صریحاً قبول کرده، شهید اول در کتاب دروس احتمال داده این نظر درست باشد. محدث کاشانى در کتاب وافى و صاحب حدائق در حدائق آن را صریحاً قبول کرده، صاحب جواهر در جواهر و مرحوم نراقى در مستند به آن میل نمودهاند، نیز سید ابوتراب خوانسارى در شرح نجاة العباد و مرحوم حکیم در مستمسک خود اجمالاً به آن میل کردهاند.» | «مرحوم [[حلی، حسن بن یوسف|علامه]] در کتاب [[تذكرة الفقهاء|تذکره]] این نظر را از بعضى از علماى شیعه نقل کرده و خود در کتاب منتهى آن را صریحاً قبول کرده، [[شهید اول، محمد بن مکی|شهید اول]] در کتاب [[الدروس الشرعية في فقه الإمامية|دروس]] احتمال داده این نظر درست باشد. [[فیض کاشانی، محمد بن شاهمرتضی|محدث کاشانى]] در کتاب [[الوافي|وافى]] و [[بحرانی، یوسف بن احمد|صاحب حدائق]] در [[الحدائق الناضرة في أحكام العترة الطاهرة|حدائق]] آن را صریحاً قبول کرده، [[صاحب جواهر، محمدحسن|صاحب جواهر]] در [[جواهر الكلام في شرح شرائع الإسلام|جواهر]] و مرحوم [[نراقی، احمد بن محمدمهدی|نراقى]] در [[مستند الشيعة في أحكام الشريعة|مستند]] به آن میل نمودهاند، نیز سید ابوتراب خوانسارى در شرح نجاة العباد و مرحوم حکیم در مستمسک خود اجمالاً به آن میل کردهاند.» | ||
براى بررسى کلام ایشان با مراجعه به کتب مربوطه اجمالاً مىگوییم: اینکه علامه(ره) این نظر را به بعضى از علما نسبت داده، فاقد اعتبار است؛ زیرا تا حال معلوم نشده که قائل آن کیست، درحالیکه اگر قائل معتبرى داشت صریحاً از او نام مىبرد و اگر اشتباهى در نسبت رخ نداده باشد، معلوم مىشود چندان قابلاعتنا نبوده است. | براى بررسى کلام ایشان با مراجعه به کتب مربوطه اجمالاً مىگوییم: اینکه علامه(ره) این نظر را به بعضى از علما نسبت داده، فاقد اعتبار است؛ زیرا تا حال معلوم نشده که قائل آن کیست، درحالیکه اگر قائل معتبرى داشت صریحاً از او نام مىبرد و اگر اشتباهى در نسبت رخ نداده باشد، معلوم مىشود چندان قابلاعتنا نبوده است. | ||
| خط ۶۲: | خط ۶۲: | ||
فهرست مطالب در ابتدای اثر ذکر شده است. در انتهای کتاب پس از محتوای مطالب، پاسخ به چند استفتاء آمده و پسازآن منابع کتاب و آثاری از نویسنده ذکر شده است. پاورقیها بهجز یکی دو مورد که در شرح محتوای مطالب آمده است، به ذکر ارجاعات اختصاص دارد. | فهرست مطالب در ابتدای اثر ذکر شده است. در انتهای کتاب پس از محتوای مطالب، پاسخ به چند استفتاء آمده و پسازآن منابع کتاب و آثاری از نویسنده ذکر شده است. پاورقیها بهجز یکی دو مورد که در شرح محتوای مطالب آمده است، به ذکر ارجاعات اختصاص دارد. | ||
بنا به درخواستى که از [[ | بنا به درخواستى که از [[دوزدوزانی تبریزی، میرزا یدالله|آیتالله میرزا یدالله دوزدوزانى]] شده، در سال 1381ش، ایشان نظریات خویش را درباره «تأثیر ثبوت رؤیت هلال در یک محل بر آغاز ماه قمرى در دیگر مکانها» نوشتند که پس از بازنویسى توسط [[دلير، محسن|محسن دلیر]] با نام «رساله هلالیه» بهعنوان بخش سوم کتاب «نقش افق در ثبوت هلال» در سال 1383ش به چاپ رسیده است. در این اثر پس از گذشت نزدیک به یک دهه از آن زمان و با توجه به پدیدآمدن مسائلى نو در این موضوع و نیز طرح سؤالاتى دیگر در اذهان متدینان و اقشار مختلف مردم جامعه، رساله هلالیه با الحاق دو بخش جدید منتشر شده است؛ (رؤیت هلال با چشم مسلح و ابزارهاى نجومى و تأثیر آن در آغاز ماه قمرى شرعى) که [[دوزدوزانی تبریزی، میرزا یدالله|آیتالله دوزدوزانی]] حدود ده سال پیش به قلم آورده است و نیز «تأثیر حکم حاکم در ثبوت رؤیت هلال ماه و آغاز ماه قمرى شرعى» که بخشهایى از درس خارج فقه ایشان بوده. ایشان این بحث را نزدیک به چهل سال پیش تدریس کرده بودند که پس از ترجمه و بازنویسى بهعنوان بخش آخر رساله به دوستداران معارف و علوم دینى تقدیم مىشود.<ref>ر.ک: پیشگفتار کتاب، ص6-7</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
| خط ۷۳: | خط ۷۳: | ||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
| خط ۷۹: | خط ۸۰: | ||
[[رده:مباحث خاص فقه]] | [[رده:مباحث خاص فقه]] | ||
[[رده:عبادات]] | [[رده:عبادات]] | ||