حاکم جشمی، محسن بن محمد: تفاوت میان نسخه‌ها

حاکم جشمی، محسن بن محمد (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۷ ژوئن ۲۰۲۰، ساعت ۱۸:۳۶

۴۸۴ بایت اضافه‌شده ، ‏۷ ژوئن ۲۰۲۰

بدون خلاصۀ ویرایش

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۱: / خط ۱: @@
-<div class='wikiInfo'>
+<div class="wikiInfo">
 [[پرونده:NUR00676.jpg|بندانگشتی|حاکم جشمی، محسن بن محمد]]
 {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ |
 |-
-! نام!! data-type='authorName'|حاکم جشمی، محسن بن محمد
+! نام!! data-type="authorName" |حاکم جشمی، محسن بن محمد
 |-
 |نام‎های دیگر
-|data-type='authorOtherNames'| ابن کرامه، محسن بن محمد
+| data-type="authorOtherNames" | ابن کرامه، محسن بن محمد
 جشمی، محسن بن محمد
@@ خط ۱۳: / خط ۱۳: @@
 |-
 |نام پدر
-|data-type='authorfatherName'|
+| data-type="authorfatherName" |محمد
 |-
 |متولد
-|data-type='authorbirthDate'|
+| data-type="authorbirthDate" |413ق
 |-
 |محل تولد
-|data-type='authorBirthPlace'|
+| data-type="authorBirthPlace" |وستاى جِشُم از توابع بيهق (سبزوار كنونى)
 |-
 |رحلت
-|data-type='authorDeathDate'|494 ق
+| data-type="authorDeathDate" |494 ق
 |-
 |اساتید
-|data-type='authorTeachers'|
+| data-type="authorTeachers" |ابوحامد احمد بن محمد بن اسحاق نجار نيشابورى
+ابوالحسن على بن عبدالله نيشابورى بيهقى
 |-
 |برخی آثار
-|data-type='authorWritings'|
+| data-type="authorWritings" |[[تنبیه الغافلین عن فضائل الطالبیین]]
-|-class='articleCode'
+[[تنبيه الغافلين عن فضائل الطالبيين (ویرایش جدید)]]
+|- class="articleCode"
 |کد مؤلف
-|data-type='authorCode'|AUTHORCODE00676AUTHORCODE
+| data-type="authorCode" |AUTHORCODE00676AUTHORCODE
 |}
 </div>
-'''حاكم جشمى، ابوسعد محسن بن محمد بروقنى'''، عالم و متكلم زيدى قرن پنجم، در سال 413ق، در روستاى جِشُم از توابع بيهق (سبزوار كنونى) به دنيا آمد. نسبش، به‌واسطه محمد بن حنفيه (متوفى 81)، به [[امام على(ع)]] مى‌رسد، ليكن به علوى بودن شهرت نداشته است. از سال‌هاى آغازين حيات وى اطلاعى نيست. بيشتر مشايخ او از عالمان نيشابور بوده‌اند؛ ازاين‌رو، وى احتمالا مدتى در اين شهر اقامت داشته است.
+'''حاكم جشمى، ابوسعد محسن بن محمد بروقنى''' (413-494ق)، عالم و متكلم زيدى قرن پنجم،
+== ولادت ==
+در سال 413ق، در روستاى جِشُم از توابع بيهق (سبزوار كنونى) به دنيا آمد. نسبش، به‌واسطه محمد بن حنفيه (متوفى 81)، به [[امام على(ع)]] مى‌رسد، ليكن به علوى بودن شهرت نداشته است. از سال‌هاى آغازين حيات وى اطلاعى نيست.
+== تحصیلات ==
+بيشتر مشايخ او از عالمان نيشابور بوده‌اند؛ ازاين‌رو، وى احتمالا مدتى در اين شهر اقامت داشته است.
 نخستين استاد وى، ابوحامد احمد بن محمد بن اسحاق نجار نيشابورى، از عالمان حنفى نيشابور بوده كه نزد وى كلام و اصول فقه خوانده است. ظاهرا تا زمان حيات نيشابورى، حاكم نزد فرد ديگرى شاگردى نكرده است. بعد از وفات نيشابورى، حاكم نزد ابوالحسن على بن عبدالله نيشابورى بيهقى به شاگردى پرداخت. بيهقى تعاليم معتزله را به‌واسطه ابوطالب يحيى بن حسين هارونى از قاضى عبدالجبار بن احمد همدانى دريافت كرده بود. حاكم نزد بيهقى برخى متون كلامى، اصول فقه و تفسير را خواند و هم‌زمان با تلمذ نزد او، نزد عالم نامدار حنفى و قاضى‌القضات نيشابور، ابومحمد عبدالله بن حسين ناصحى، نيز شاگردى كرد و در 436 از وى حديث شنيد. ناصحى نيز داراى عقايد معتزلى بود و جز در مسئله وعيد، با معتزله مخالفتى نداشت. حاكم نزد او اصول محمد بن حسن شيبانى و كتاب‌هاى «الجامع»، «الزيادات» و «مسائل الحساب» را خواند. حاكم نزد افراد ديگرى نيز شاگردى كرد.
@@ خط ۴۱: / خط ۵۱: @@
 وى بعد از اتمام تحصيلات خود، به زادگاهش بازگشت و در 13 رمضان 478ق، املاى اثر حديثى خود، «جلاء الأبصار في متون الأخبار»، را در مسجد جامع جشم آغاز كرد. اين اثر كه در شصت مجلس است، در 481ق، بعد از بازگشت حاكم از سفر حج، به پايان رسيد. عمده احاديث اين كتاب به نقل از ناصحى است.
-در منابع زيديه از حاكم جشمى به‌عنوان استاد [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] ياد شده، اما همان گونه كه مادلونگ اشاره كرده است، شاهدى درباره ديدار [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و جشمى در دست نيست؛ تنها مى‌دانيم كه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] كتاب «جلاء الأبصار» جشمى را از شاگرد وى، احمد بن محمد بن اسحاق خوارزمى كه در جشم ساكن بوده، روايت كرده است. به نظر مادلونگ، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] بعد از وفات جشمى به جشم رفته و نزد شاگردان او درس خوانده است. مادلونگ شاهد اين ادعا را سلسله سندى در روايت قصيده‌اى از عالم معتزلى، ابوالحسن جرجانى، مى‌داند. همان گونه كه مادلونگ نشان داده است، ظاهرا [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]]، برخلاف جشمى كه از مكتب ابوهاشم جُبّائى پيروى كرده، از مكتب اعتزالى ابوالحسينِ بصرى (متوفى 436) متأثر بوده و آراى وى را در خوارزم، ركن‌الدين محمود خوارزمى (متوفى 536) به او درس داده است. اين خود مى‌تواند دليلى بر رد فرضيه شاگردى [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نزد جشمی‌باشد. بنا بر برخى منابع، حاكم جشمى در سال 494ق، در مكه، به علت تأليف كتاب «رسالة إبليس إلى إخوانه المناحيس»، كشته شد.
+در منابع زيديه از حاكم جشمى به‌عنوان استاد [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] ياد شده، اما همان گونه كه مادلونگ اشاره كرده است، شاهدى درباره ديدار [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] و جشمى در دست نيست؛ تنها مى‌دانيم كه [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] كتاب «جلاء الأبصار» جشمى را از شاگرد وى، احمد بن محمد بن اسحاق خوارزمى كه در جشم ساكن بوده، روايت كرده است. به نظر مادلونگ، [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] بعد از وفات جشمى به جشم رفته و نزد شاگردان او درس خوانده است. مادلونگ شاهد اين ادعا را سلسله سندى در روايت قصيده‌اى از عالم معتزلى، ابوالحسن جرجانى، مى‌داند. همان گونه كه مادلونگ نشان داده است، ظاهرا [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]]، برخلاف جشمى كه از مكتب ابوهاشم جُبّائى پيروى كرده، از مكتب اعتزالى ابوالحسينِ بصرى (متوفى 436) متأثر بوده و آراى وى را در خوارزم، ركن‌الدين محمود خوارزمى (متوفى 536) به او درس داده است. اين خود مى‌تواند دليلى بر رد فرضيه شاگردى [[زمخشری، محمود بن عمر|زمخشرى]] نزد جشمی‌باشد.
+== وفات ==
+بنا بر برخى منابع، حاكم جشمى در سال 494ق، در مكه، به علت تأليف كتاب «رسالة إبليس إلى إخوانه المناحيس»، كشته شد.
 == آثار==