۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'ذهبي، محمد بن احمد' به 'ذهبی، محمد بن احمد') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۹: | خط ۲۹: | ||
}} | }} | ||
'''العبر في خبر من غبر'''، اثر مورخ بزرگ اسلام، شمس‌الدین ابوعبدالله محمد بن احمد بن عثمان بن قایماز بن عبدالله ترکمانی الاصل، فارقی دمشقی، معروف به ذهبی (673-748ق)، کتابی است در چهار جلد، به زبان عربی با موضوع تاریخ اسلامی و تاریخ رجال. | '''العبر في خبر من غبر'''، اثر مورخ بزرگ اسلام، [[ذهبی، محمد بن احمد|شمس‌الدین ابوعبدالله محمد بن احمد بن عثمان بن قایماز بن عبدالله]] ترکمانی الاصل، فارقی دمشقی، معروف به [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] (673-748ق)، کتابی است در چهار جلد، به زبان عربی با موضوع تاریخ اسلامی و تاریخ رجال. | ||
ذهبی در این کتاب، مختصری از کتاب تاریخ اسلامش را ارائه داده است. | [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در این کتاب، مختصری از کتاب تاریخ اسلامش را ارائه داده است. | ||
تحقیق این کتاب را ابوهاجر محمد سعید بن بسیونی زغلول انجام داده است. | |||
تحقیق این کتاب را [[زغلول، ابو هاجر محمدسعيد|ابوهاجر محمد سعید بن بسیونی زغلول]] انجام داده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۴۲: | خط ۴۳: | ||
البته شیوه اول در ذکر تاریخ، طریقه شایع در مصنفات تاریخی است و محدثان نیز به این شیوه گرایش دارند؛ زیرا طبیعتشان در تقسیم رجال به طبقه‌های صحابه و تابعین و اتباع تابعین و... با این شیوه سازگار است. ظاهرا دلیل این تقسیم، چیزی است که در روایت شریفه آمده و عبارت است از تقسیم مردم به طبقات مختلف در فرمایش پیامبر اسلام(ص): «خير الناس قرني ثم الذين يلونهم ثم الذين يلونهم...»<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، صفحه ب</ref>. | البته شیوه اول در ذکر تاریخ، طریقه شایع در مصنفات تاریخی است و محدثان نیز به این شیوه گرایش دارند؛ زیرا طبیعتشان در تقسیم رجال به طبقه‌های صحابه و تابعین و اتباع تابعین و... با این شیوه سازگار است. ظاهرا دلیل این تقسیم، چیزی است که در روایت شریفه آمده و عبارت است از تقسیم مردم به طبقات مختلف در فرمایش پیامبر اسلام(ص): «خير الناس قرني ثم الذين يلونهم ثم الذين يلونهم...»<ref>ر.ک: مقدمه محقق، ج1، صفحه ب</ref>. | ||
حافظ ابوعبدالله در کتاب تاریخ اسلامش، از زمان پیامبر اکرم تا سال 700ق (یعنی زمان خودش) را ذکر کرده است. تاریخ اسلام ذهبی، کتابی است حجیم که زمانی طولانی برای مطالعه آن لازم است. ازآنجاکه ذهبی مشتاق انتفاع خوانندگان بوده، آثار مهم، مانند مستدرک و سنن بیهقی و تهذيب الكمال و انساب سمعانی را مختصر کرده است؛ ازاین‌رو، در این اثر نیز این کار را کرده و آن را در دو اثر، مختصر کرده است؛ یکی را در حجم متوسط و دیگری را در حجم کوچک ارائه نموده است؛ کتابی که در حجم متوسط ارائه شده، «العبر في خبر من غبر» است و کتاب کوچکش | حافظ ابوعبدالله در کتاب تاریخ اسلامش، از زمان پیامبر اکرم تا سال 700ق (یعنی زمان خودش) را ذکر کرده است. تاریخ اسلام [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]]، کتابی است حجیم که زمانی طولانی برای مطالعه آن لازم است. ازآنجاکه [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] مشتاق انتفاع خوانندگان بوده، آثار مهم، مانند مستدرک و [[السنن الكبری (بیهقی)|سنن بیهقی]] و تهذيب الكمال و [[الأنساب (سمعاني)|انساب سمعانی]] را مختصر کرده است؛ ازاین‌رو، در این اثر نیز این کار را کرده و آن را در دو اثر، مختصر کرده است؛ یکی را در حجم متوسط و دیگری را در حجم کوچک ارائه نموده است؛ کتابی که در حجم متوسط ارائه شده، «العبر في خبر من غبر» است و کتاب کوچکش «[[دول الإسلام]]»<ref>ر.ک: همان، صفحه لام</ref>. | ||
لازم به ذکر است که کار عالم بزرگی مانند ذهبی در این اثر صرفا اختصار معلومات طولانی نبوده که بخواهد در یک مرتبه آن را به‌صورت متوسط و در مرتبه دیگر به‌صورت کم‌حجم مختصر کند. وی بااینکه این آثار را در قالب مختصر ارائه کرده، ولی در آنها مسائلی را افزوده که در اصل کتاب تاریخ اسلامش مشاهده نمی‌کنیم<ref>ر.ک: همان</ref>. | لازم به ذکر است که کار عالم بزرگی مانند [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در این اثر صرفا اختصار معلومات طولانی نبوده که بخواهد در یک مرتبه آن را به‌صورت متوسط و در مرتبه دیگر به‌صورت کم‌حجم مختصر کند. وی بااینکه این آثار را در قالب مختصر ارائه کرده، ولی در آنها مسائلی را افزوده که در اصل کتاب تاریخ اسلامش مشاهده نمی‌کنیم<ref>ر.ک: همان</ref>. | ||
عبارت ذهبی در صدر این کتاب، چنین است: این تاریخ مختصری است بر مبنای سال‌ها که من در آن، آنچه از مشهورترین حوادث و وفیات رخ داده را ذکر می‌کنم؛ حوادثی که حفظش برای زیرکان متعین و ضبطش برای طالبان شایسته و احضارش برای عالمان لازم است. وی سپس عباراتش را با این کلمات به پایان می‌برد: آنچه از حوادث بزرگ و مردمان بزرگ، از علما و راویان و اعیان و...، که قصد داشتم در کتابم بیاورم، پایان یافت<ref>ر.ک: همان، صفحات لام و میم</ref>. | عبارت [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] در صدر این کتاب، چنین است: این تاریخ مختصری است بر مبنای سال‌ها که من در آن، آنچه از مشهورترین حوادث و وفیات رخ داده را ذکر می‌کنم؛ حوادثی که حفظش برای زیرکان متعین و ضبطش برای طالبان شایسته و احضارش برای عالمان لازم است. وی سپس عباراتش را با این کلمات به پایان می‌برد: آنچه از حوادث بزرگ و مردمان بزرگ، از علما و راویان و اعیان و...، که قصد داشتم در کتابم بیاورم، پایان یافت<ref>ر.ک: همان، صفحات لام و میم</ref>. | ||
ذهبی بر «العبر»، ذیلی نوشته که در آن حوادث سال 701 تا سال 740ق را ذکر کرده است. پس از او ابوالمحاسن محمد بن علی بن حسن بن حمزه حسینی | [[ذهبی، محمد بن احمد|ذهبی]] بر «العبر»، [[الذيل علی العبر في خبر من عبر|ذیلی]] نوشته که در آن حوادث سال 701 تا سال 740ق را ذکر کرده است. پس از او [[حسینی، محمد بن علی|ابوالمحاسن محمد بن علی بن حسن بن حمزه حسینی دمشقی]]، ذیلی بر این ذیل نوشته و در آن حوادث سال 741 تا 764 را ارائه کرده است<ref>ر.ک: همان، صفحه عین</ref>. | ||
در بخشی از متن کتاب که حوادث سال اول و دوم هجری را ذکر کرده، می‌خوانیم: در سال اول تاریخ اسلامی، پیامبر اکرم(ص) به مدینه هجرت کرد. ایشان در ظهر روز دوشنبه، دوازدهم ماه ربیع‌الاول، به این شهر وارد شدند. آن حضرت در آن شهر نزول کردند و مسجد آن را بنا نمودند و... | در بخشی از متن کتاب که حوادث سال اول و دوم هجری را ذکر کرده، می‌خوانیم: در سال اول تاریخ اسلامی، پیامبر اکرم(ص) به مدینه هجرت کرد. ایشان در ظهر روز دوشنبه، دوازدهم ماه ربیع‌الاول، به این شهر وارد شدند. آن حضرت در آن شهر نزول کردند و مسجد آن را بنا نمودند و... | ||
در این سال بود که «براء بن معرور»، یکی از نقبا و از اولین بیعت‌کنندگان با پیامبر(ص) در لیلة العقبه، از دنیا رفت. ابوامامه اسعد بن زراره نیز در این سال در «ذبحه» از دنیا رفت. او از بزرگان و رئیسان انصار و از قبیله بنی‌مالک بن نجار بود. | در این سال بود که «براء بن معرور»، یکی از نقبا و از اولین بیعت‌کنندگان با پیامبر(ص) در لیلة العقبه، از دنیا رفت. ابوامامه اسعد بن زراره نیز در این سال در «ذبحه» از دنیا رفت. او از بزرگان و رئیسان انصار و از قبیله بنی‌مالک بن نجار بود. | ||
غزوه بدر در روز جمعه هفدهم رمضان سال دوم هجری، رخ داد. در این غزوه، چهارده نفر از مسلمانان شهید و هفتاد نفر از کفار کشته شدند؛ از جمله کشتگان عبرت بودند از: ابوجهل مخزومی و عتبة بن ربیعه عبشمی (از بزرگان و پیش‌قراولان سپاه)، شیبه برادر عتبه و ولید بن عتبه و امیة بن خلف جمحی و عقبة بن ابی‌معیط. | غزوه بدر در روز جمعه هفدهم رمضان سال دوم هجری، رخ داد. در این غزوه، چهارده نفر از مسلمانان شهید و هفتاد نفر از کفار کشته شدند؛ از جمله کشتگان عبرت بودند از: ابوجهل مخزومی و عتبة بن ربیعه عبشمی (از بزرگان و پیش‌قراولان سپاه)، شیبه برادر عتبه و ولید بن عتبه و امیة بن خلف جمحی و عقبة بن ابی‌معیط. | ||
ازدواج پیامبر(ص) با عایشه، وفات عثمان بن مظعون، تغییر قبله مسلمانان در میانه سال، تولد مِسوَر بن مخرمه و عبدالله بن زبیر و مروان بن حکم و نعمان بن بشیر، از دیگر حوادث و وقایع این سال است<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص5-6</ref>. | ازدواج پیامبر(ص) با عایشه، وفات عثمان بن مظعون، تغییر قبله مسلمانان در میانه سال، تولد مِسوَر بن مخرمه و عبدالله بن زبیر و مروان بن حکم و نعمان بن بشیر، از دیگر حوادث و وقایع این سال است<ref>ر.ک: متن کتاب، همان، ص5-6</ref>. | ||
| خط ۷۰: | خط ۷۴: | ||
مقدمه و متن کتاب. | مقدمه و متن کتاب. | ||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
[[الذيل علی العبر في خبر من عبر]] | |||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||
[[رده: تاریخ (عمومی)]] | [[رده: تاریخ (عمومی)]] | ||