۵۳٬۳۲۷
ویرایش
ملاحظات الفريد علي فوائد الوحيد و رسالة في الخمس (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۷ آوریل ۲۰۲۰، ساعت ۱۱:۲۲
، ۲۷ آوریل ۲۰۲۰بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر =NUR13047J1.jpg | عنوان = ملاحظات الفريد علي فوائد الوحي...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۵: | خط ۲۵: | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''ملاحظات الفريد علی فوائد الوحيد و رسالة في الخمس'''، تألیف حسن فرید گلپایگانی (متوفی 1364ش)، به زبان عربی است. این اثر دو بخشی، در بخش نخست آن شرح کتاب «الفوائد الحائرية»، تألیف وحید بهبهانى (متوفاى 1206ق) و در بخش دوم آن «رسالة في الخمس» آمده که تحلیلی است از آیت‌الله فرید گلپایگانی از مسئله خمس. | |||
==ملاحظات الفريد علی فوائد الوحيد== | |||
این کتاب، شرحی است بر کتاب «الفوائد الحائرية»، تألیف محمدباقر بن محمداکمل بهبهانى، مشهور به وحید بهبهانى (متوفاى 1206ق) که به جهت رفع اختلاف بین اصولیان و اخباریان نوشته شده است و در آغاز آن، مقدمه‌ای از سید محمدباقر شهیدی آمده و در آن از کار بزرگ جناب وحید بهبهانی در رفع اختلاف بین دو گروه مجتهدین و اخباری‌ها با تألیف کتبی ارزشمند و القاء خطابات و درس‌های کافی و شافی و همچنین از شارح و کار او چنین یاد شده است: دوست بزرگوار ما، عالم خبیر و ناقد بصیر، جناب حاج شیخ حسن فرید گلپایگانی، به احیای کتاب «الفوائد الحائرية» و اخراج آن از خفا، همت نهاد و در ذیل هر فایده‌ای از فواید آن، ملاحظه‌ای نگاشت و در آن، آنچه را که نیاز به شرح و بیان داشت، شرح داد...<ref>ر.ک: مقدمه سید محمدباقر شهیدی، صفحه ج - ه</ref>. | |||
شارح در مقدمه می‌گوید: با ملاحظه و توجه به این رساله شریف، آن را گنجی یافتم که بر اهل علم و تحقیق پنهان مانده یافتم، پس دوست داشتم که آن را به طالبان و محققان بشناسانم تا از فوائد ارزشمند آن بهره‌مند گردند؛ بدین منظور صلاح دیدم که بر این فوائد جلیله، ملاحظات حقیر خویش را اضافه کنم تا بدین‌وسیله این رساله، سودمندتر واقع گردد<ref>ر.ک: مقدمه مؤلف، ص4</ref>. | |||
متن کتاب در بالای صفحات قرار گرفته و در ذیل آن شرح آیت‌الله فرید آمده که به‌وسیله خطی ممتد شرح از متن جدا گشته است. | |||
این کتاب دارای 36 فایده و یک خاتمه است و خاتمه، خود، 35 فایده دارد. | |||
مرحوم فرید آن را در سال 1353ش، به رشته تحریر درآورده است و انصافاً کتاب خوبی است<ref>ر.ک: مرادی، محمد، ج5، ص441 </ref>. | |||
==رسالة في الخمس== | |||
این اثر، داراى یک مقدمه و سه باب و یک خاتمه است و نویسنده تمام اقسام خمس را به‌صورت مفصّل، تحلیل و بررسى و بحث کرده است. | |||
حضرت آیت‌الله فرید نه‌تنها بر اساس آیه چهل‌ویکم سوره انفال، خمس را واجب دانسته، بلکه آن را از ضروریات دین شمرده است. وى این کتاب را در سال 1394ق، در سن 75 سالگى نوشته است<ref>ر.ک: همان</ref>. | |||
نویسنده مقدمه کتاب را به بیان وجوب خمس اختصاص داده است. | |||
باب اول با عنوان «آنچه خمس در آن واجب است»، دارای پنج فصل می‌باشد که نویسنده وجوب خمس در موضوعاتی چون غنائم، معدن، گنج، آنچه با غواصی به دست می‌آید و مازاد درآمد را مورد بررسی قرار داده است<ref>ر.ک: متن کتاب، ص9-33</ref>. ایشان در بخشی از این باب، خمس زمینی که ذمی از مسلمانی بخرد و بحث مال مخلوط به حرام را توضیح داده است<ref>ر.ک: همان، ص55-56</ref>. | |||
باب دوم درباره کیفیت تقسیم خمس است. طبق فتوای نویسنده، خمس به شش سهم تقسیم می‌شود که سه سهم آن به خدا و رسولش و ذی القربی اختصاص دارد و ذی القربی همان امام است و سه سهم باقی‌مانده مختص به ایتام، مساکین و ابن سبیل از بنی‌هاشم است<ref>ر.ک: همان، ص58</ref>. | |||
در این بخش حکم خمس در عصر غیبت و کیفیت سهم امام در این عصر نیز بیان شده است<ref>ر.ک: همان، ص85، 98</ref>. | |||
باب سوم بحث درباره انفال است که شامل هشت چیز می‌شود: زمینی که بدون درگیری تصرف شود؛ اراضی موات؛ قله کوه‌ها، بطون اودیه و جنگل‌ها؛ اموال و زمین‌هایی که پادشاهان در اختیار داشته‌اند؛ آنچه امام از غنیمت برمی‌گزیند؛ غنائمی که در جنگ بدون اذن امام گرفته می‌شود؛ میراثی که از مرده بدون وارث باقی می‌ماند و معادن. | |||
نویسنده، وجوب هرکدام از این موارد را با استفاده از روایات و کلمات فقها بیان می‌کند<ref>ر.ک: همان، ص102-113</ref>. | |||
بحث پایانی کتاب درباره فیء است. نویسنده رابطه بین فیء و انفال را عموم و خصوص مطلق می‌داند و می‌گوید: چون هرچه فیء باشد از انفال است، پس فیء به خدا و رسول و پس از وی به امام تعلق دارد<ref>ر.ک: همان، ص120</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | |||
شماره صفحات هرکدام از دو بخش این اثر، جداگانه از عدد یک شروع می‌شود. | |||
پاورقی‌ها به مستندسازی مطالب کتاب اختصاص یافته است. منبع مورد استفاده نویسنده برای روایات، کتاب وسائل الشیعه شیخ حر عاملی است. | |||
فهرست محتویات هر بخش در انتهای آن آمده است. | |||
==پانویس== | |||
<references /> | |||
==منابع مقاله== | |||
# مقدمه و متن کتاب. | |||
# مرادی، محمد، «گلشن ابرار»، زیر نظر محمود مهدوی‌پور، قم، نور السجاد، چاپ اول، 1384. | |||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||