۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(صفحه‌ای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | تصویر = NUR59621J1.jpg | عنوان = عمل الیوم و اللیلة | عنوان‌های...» ایجاد کرد) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
'''عمل الیوم و اللیلة'''، اثر ابوالرحمن احمد بن شعیب بن علی بن نسائی (متوفی 303ق)، کتابی است مشتمل بر احادیثی از پیامبر(ص) که درباره اعمال و اذکار شبانه‌روز می‌باشد. | '''عمل الیوم و اللیلة'''، اثر [[نسائی، احمد بن علی|ابوالرحمن احمد بن شعیب بن علی بن نسائی]] (متوفی 303ق)، کتابی است مشتمل بر احادیثی از پیامبر(ص) که درباره اعمال و اذکار شبانه‌روز می‌باشد. | ||
این کتاب با تحقیق فاروق حماده به چاپ رسیده است. | این کتاب با تحقیق فاروق حماده به چاپ رسیده است. | ||
| خط ۳۹: | خط ۳۹: | ||
مقدمه، در پنج فصل به شرح ذیل، سامان‌دهی شده است: | مقدمه، در پنج فصل به شرح ذیل، سامان‌دهی شده است: | ||
فصل نخست، به شرح‌حال نسائی اختصاص یافته و در آن، اطلاعاتی پیرامون نام، تاریخ ولادت و شهر آن<ref>مقدمه، ص11</ref>، سفرهایی که به‌منظور کسب علم انجام داده و شیوخ وی<ref>همان، ص15</ref>، شاگردان<ref>همان، ص21</ref>، نحوه سلوک و عقاید<ref>همان، ص25</ref> و تاریخ و نحوه وفات وی ارائه گردیده است<ref>همان، ص25</ref>. | فصل نخست، به شرح‌حال [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] اختصاص یافته و در آن، اطلاعاتی پیرامون نام، تاریخ ولادت و شهر آن<ref>مقدمه، ص11</ref>، سفرهایی که به‌منظور کسب علم انجام داده و شیوخ وی<ref>همان، ص15</ref>، شاگردان<ref>همان، ص21</ref>، نحوه سلوک و عقاید<ref>همان، ص25</ref> و تاریخ و نحوه وفات وی ارائه گردیده است<ref>همان، ص25</ref>. | ||
فصل دوم، به معرفی آثار نسائی، اختصاص یافته است. از جمله این آثار، می‌توان به | فصل دوم، به معرفی آثار [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]]، اختصاص یافته است. از جمله این آثار، می‌توان به «[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|السنن]]»، «الكنی»، «الضعفاء و المتروكين»، «التمييز»، «الطبقات»، «تصنيف في معرفة الإخوة و الأخوات من العلماء و الرواة»، «مسند حديث مالك بن أنس»، «مسند علي بن أبي طالب»، «تفسير القرآن الكریم»، «الجمعة»، «خصائص علي»، «مناسك الحج»، «فضائل القرآن الكریم» و «تسمية فقهاء الأمصار من أصحاب رسول‌الله(ص)» اشاره کرد<ref>همان، ص28- 38</ref>. | ||
در فصل سوم، ضمن بررسی اوضاع اجتماعی و سیاسی دوران زندگانی نسائی، به بحث پیرامون روش وی در تصنیف آثارش و آراء و نظریات او در باب جرح و تعدیل، پرداخته شده است<ref>همان، ص39- 59</ref>. | در فصل سوم، ضمن بررسی اوضاع اجتماعی و سیاسی دوران زندگانی [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]]، به بحث پیرامون روش وی در تصنیف آثارش و آراء و نظریات او در باب جرح و تعدیل، پرداخته شده است<ref>همان، ص39- 59</ref>. | ||
در فصل چهارم، به معرفی دو اثر معروف سنایی، یعنی | در فصل چهارم، به معرفی دو اثر معروف سنایی، یعنی «[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|السنن الكبری]]» و «السنن الصغری» پرداخته شده است. در ابتدای این فصل، نخست به نقل از ابن حجر در «تهذيب التهذيب»، مشهورترین راویان از نسایی نام برده شده است که عبارتند از: فرزندش عبدالکریم، ابوبکر احمد بن محمد بن اسحاق ابن سنی، ابوعلی حسن بن خضر اسیوطی، حسن بن رشیق عسکری، ابوالقاسم حمزه بن محمد بن علی کنانی، ابوالحسن محمد بن عبدالکریم بن زکریا بن حیویه، محمد بن معاویه احمد، محمد بن قاسم اندلسی، علی بن ابی جعفر طحاوی و ابوبکر احمد بن محمد بن مهندس<ref>همان، ص60</ref> و سپس، شرح‌حال مختصری از برخی از ایشان، ارائه گردیده است<ref>همان، ص61- 78</ref>. | ||
فصل پنجم، مطالعه و تحقیقی است پیرامون | فصل پنجم، مطالعه و تحقیقی است پیرامون «[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|السنن]]» [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] از جنبه‌های مختلفی همچون متن، اسناد و رجال این کتاب مهم<ref>همان، ص79- 88</ref>. | ||
در فصل ششم، به معرفی کتاب حاضر و تشریح روش مؤلف در تدوین آن، پرداخته شده است. محقق معتقد است که نسایی، این کتاب را مستقل از سایر آثار خویش، به نگارش درآورده و برای این امر، به اموری استدلال نموده است که به برخی از آنها، اشاره می‌شود: | در فصل ششم، به معرفی کتاب حاضر و تشریح روش مؤلف در تدوین آن، پرداخته شده است. محقق معتقد است که نسایی، این کتاب را مستقل از سایر آثار خویش، به نگارش درآورده و برای این امر، به اموری استدلال نموده است که به برخی از آنها، اشاره می‌شود: | ||
# بیان انگیزه و سبب تألیف آن؛ که آن را به درخواست و سفارش بدرالحمامی، ابونجم مولی المعتضد بالله، یکی از امرای عباسی، نوشته است. | # بیان انگیزه و سبب تألیف آن؛ که آن را به درخواست و سفارش بدرالحمامی، ابونجم مولی المعتضد بالله، یکی از امرای عباسی، نوشته است. | ||
# تصریح برخی از حفاظ اوراد و اذکار نبوی بر اینکه نسائی، کتاب «عمل الیوم و اللیلة» را در این موضوع، نوشته است، که از جمله آنها، عبارتند از منذری (متوفی 656ق)، نووی در «الفتوحات الربانية»، جمال‌الدین زیلعی (متوفی 762ق)، عمادالدین ابن کثیر دمشقی، شیخ‌الاسلام بلقینی (متوفی 805ق) و ابن حجر عسقلانی در «نتائج الأفكار شرح الأذكار النووية». | # تصریح برخی از حفاظ اوراد و اذکار نبوی بر اینکه [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]]، کتاب «عمل الیوم و اللیلة» را در این موضوع، نوشته است، که از جمله آنها، عبارتند از منذری (متوفی 656ق)، نووی در «الفتوحات الربانية»، جمال‌الدین زیلعی (متوفی 762ق)، عمادالدین ابن کثیر دمشقی، شیخ‌الاسلام بلقینی (متوفی 805ق) و ابن حجر عسقلانی در «نتائج الأفكار شرح الأذكار النووية». | ||
# علامه محمد بن سلیمان رودانی (متوفی 1094ق) در کتاب «أوائل الكتب الحديثية»، ابتدا حدیثی از این کتاب نقل کرده و آن را، کتابی مستقل دانسته و سپس، در نقل حدیثی دیگر، آن را کتابی ضمیمه شده به «السنن الكبری» دانسته است<ref>همان، ص90- 94</ref>. | # علامه محمد بن سلیمان رودانی (متوفی 1094ق) در کتاب «أوائل الكتب الحديثية»، ابتدا حدیثی از این کتاب نقل کرده و آن را، کتابی مستقل دانسته و سپس، در نقل حدیثی دیگر، آن را کتابی ضمیمه شده به «السنن الكبری» دانسته است<ref>همان، ص90- 94</ref>. | ||
پیرامون روش و شیوه کار نسائی در این کتاب، به این نکته اشاره شده است که این اثر، از لحاظ زمانی، اولین کتابی است که در این موضوع، به رشته تحریر درآمده و به شکلی عام، می‌توان آن را جزئی از | پیرامون روش و شیوه کار [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] در این کتاب، به این نکته اشاره شده است که این اثر، از لحاظ زمانی، اولین کتابی است که در این موضوع، به رشته تحریر درآمده و به شکلی عام، می‌توان آن را جزئی از «[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|السنن]]» [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] و در کنار پنج کتاب صحیح دیگر اهل سنت دانست که به‌عنوان مرجعی مطمئن برای اهل سنت، به شمار رفته و از جایگاه خاص و ویژه‌ای در میان سایر کتب روایی اهل سنت دارد. نکته قابل‌تأمل پیرامون این کتاب، آن است که روش و شیوه نگارش این کتاب، همان روش نگارش [[نسائی، احمد بن علی|نسائی]] در کتاب «[[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|السنن الكبری]]» بوده و فقط از لحاظ موضوع روایات، با آن متفاوت است و لذا از دو زاویه زیر، می‌توان این کتاب را مورد بحث و بررسی قرار داد: | ||
# اسانید، رجال و متن؛ | # اسانید، رجال و متن؛ | ||
# موضوع و شمولیت<ref>همان، ص95</ref>. | # موضوع و شمولیت<ref>همان، ص95</ref>. | ||
| خط ۸۱: | خط ۸۱: | ||
==پانویس == | ==پانویس == | ||
<references/> | <references /> | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||