۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
مرهم العلل المعضلة في الرد علی أئمة المعتزلة (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۰، ساعت ۱۳:۱۰
، ۲۷ فوریهٔ ۲۰۲۰جایگزینی متن - 'ه‌چ' به 'ه‌چ'
جز (جایگزینی متن - '==منبع مقاله==' به '==منابع مقاله==') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌چ' به 'ه‌چ') |
||
| خط ۴۳: | خط ۴۳: | ||
'''خلیلی ما نعمی و نعمان و الحمی***و لیلی و ما ذکری للبنی و لبنان''' | '''خلیلی ما نعمی و نعمان و الحمی***و لیلی و ما ذکری للبنی و لبنان''' | ||
تا پایان این شعر که در آن شاهد استفاده از لغت اشاره‌ای رمزی مرسوم نزد صوفیه هستیم. | تا پایان این شعر که در آن شاهد استفاده از لغت اشاره‌ای رمزی مرسوم نزد صوفیه هستیم. | ||
# در بسیاری از موارد، برای موضوعات و شروح و ردودش بر دیگران، | # در بسیاری از موارد، برای موضوعات و شروح و ردودش بر دیگران، مقدمه‌چینی می‌کند؛ او در صفحه 69 هنگام ذکر ادله عقلی بر عدم نسبت قبح به خدا می‌نویسد: «فها انا اقدم طرفا منه کالتوطئه و التمهید، ثم أذکر بعد النقل منه طرفا ردا له و ردفا» و دیگر موارد. | ||
# مناظره در اقوال سائل و شناخت مرادش، عالم مسئول را بر آن می‌دارد که در سخنان سؤال‌کننده دقت کند. شیخ سائل از [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]]، در نحو و لغت اشتباهاتی کرده که [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] به آن اشاره می‌کند. مثلاً هنگامی‌که [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] عبارت سائل را در صفحه 30 نقل می‌کند؛ «انما یصح الاستدلال بکلام الله تعالی مهما کان عدل حکیم لا یفعل القبیح و یریده» به خطای نحوی او هم تنبیه می‌دهد؛ «قلت: هکذا لفظ السائل بالرفع؛ و صوابه بالنصب؛ عدلا حکیما» در این مورد، [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] به غلط نحوی سؤال‌کننده پاسخ داده است. در مورد خطای لغوی هم مثلاً در قول [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] هنگامی‌که در صفحه 60 کتاب سخن پرسشگر را مطرح می‌کند: «و ذکر السائل انه ضجَّع به فی الرد علی المعتزله» و بر آن تعلیقه می‌زند و می‌گوید: «هکذا بتشدید الجیم بعد الضاد المعجمة». محمود محمد محمود حسن نصار می‌نویسد: ابن منظور در لسان العرب در ماده «ضجع» می‌نویسد: یروی: فاظّجع بتشدید الطاء علی ابدال الضاد طاء ثم ادماغها فی الطاء. و یروی ایضا: فاضّجع، بتشدید الضاد، ادغم الضاد فی التاء فجعلها ضادا شدیدة علی لغة من قال: «مصبر» فی «مصطبر». و قیل: لا یقال: اطّجع لأنهم لا یدغمون الضاد فی الطاء. سپس می‌نویسد: به نظر می‌رسد گاهی قلم سائل لغزیده باشد و به دلیل سرعت در نوشتن و بدون قصد، این‌گونه خطاها از وی سر زده باشد. البته ممکن هم هست خطا کرده باشد که به‍‌هرحال انسان جایزالخطاست. | # مناظره در اقوال سائل و شناخت مرادش، عالم مسئول را بر آن می‌دارد که در سخنان سؤال‌کننده دقت کند. شیخ سائل از [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]]، در نحو و لغت اشتباهاتی کرده که [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] به آن اشاره می‌کند. مثلاً هنگامی‌که [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] عبارت سائل را در صفحه 30 نقل می‌کند؛ «انما یصح الاستدلال بکلام الله تعالی مهما کان عدل حکیم لا یفعل القبیح و یریده» به خطای نحوی او هم تنبیه می‌دهد؛ «قلت: هکذا لفظ السائل بالرفع؛ و صوابه بالنصب؛ عدلا حکیما» در این مورد، [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] به غلط نحوی سؤال‌کننده پاسخ داده است. در مورد خطای لغوی هم مثلاً در قول [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] هنگامی‌که در صفحه 60 کتاب سخن پرسشگر را مطرح می‌کند: «و ذکر السائل انه ضجَّع به فی الرد علی المعتزله» و بر آن تعلیقه می‌زند و می‌گوید: «هکذا بتشدید الجیم بعد الضاد المعجمة». محمود محمد محمود حسن نصار می‌نویسد: ابن منظور در لسان العرب در ماده «ضجع» می‌نویسد: یروی: فاظّجع بتشدید الطاء علی ابدال الضاد طاء ثم ادماغها فی الطاء. و یروی ایضا: فاضّجع، بتشدید الضاد، ادغم الضاد فی التاء فجعلها ضادا شدیدة علی لغة من قال: «مصبر» فی «مصطبر». و قیل: لا یقال: اطّجع لأنهم لا یدغمون الضاد فی الطاء. سپس می‌نویسد: به نظر می‌رسد گاهی قلم سائل لغزیده باشد و به دلیل سرعت در نوشتن و بدون قصد، این‌گونه خطاها از وی سر زده باشد. البته ممکن هم هست خطا کرده باشد که به‍‌هرحال انسان جایزالخطاست. | ||
# چگونه بر مسلمان –از هر فرقه‌ای که می‌خواهد باشد- جایز است که آنچه را شارع اثبات کرده، نفی کند یا ارزشمند نداند یا با الفاظ بازی کند تا از حق فرار کند؟ [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] سی حدیث را نقل می‌کند که هفده تا از آن‌ها در صحیحین است که در آن‌ها بیان شده افعال بندگان به قدرت و اراده الهی واقع می‌شود. وی پس از ذکر این سی حدیث می‌نویسد: «أیترک الأخذ بها و الإیمان بمقتضاها، و یقتصر علی محض حکم و نرمی بحکم الشرع و سنة الرسول و الله سبحانه و تعالی یقول فی حکم کتابه الذی علی سائر الکتب یزهو «و ما آتاکم الرسول فخذوه و ما نهاکم عنه فانتهوا» فأی دین یبقی لنا اذا رمینا سنه نبینا و نبذناها وراء ظهورنا، و دیننا إنما هو متاق منها إذ مرجوع بیان أحکام الکتاب الیها...» محقق عبارات دیگری را به این هدف که بیان کند، دفاع [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] و رد او بر معتزله بر اساس کتاب خدا و سنت رسولش انجام شده، از وی نقل می‌کند. | # چگونه بر مسلمان –از هر فرقه‌ای که می‌خواهد باشد- جایز است که آنچه را شارع اثبات کرده، نفی کند یا ارزشمند نداند یا با الفاظ بازی کند تا از حق فرار کند؟ [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] سی حدیث را نقل می‌کند که هفده تا از آن‌ها در صحیحین است که در آن‌ها بیان شده افعال بندگان به قدرت و اراده الهی واقع می‌شود. وی پس از ذکر این سی حدیث می‌نویسد: «أیترک الأخذ بها و الإیمان بمقتضاها، و یقتصر علی محض حکم و نرمی بحکم الشرع و سنة الرسول و الله سبحانه و تعالی یقول فی حکم کتابه الذی علی سائر الکتب یزهو «و ما آتاکم الرسول فخذوه و ما نهاکم عنه فانتهوا» فأی دین یبقی لنا اذا رمینا سنه نبینا و نبذناها وراء ظهورنا، و دیننا إنما هو متاق منها إذ مرجوع بیان أحکام الکتاب الیها...» محقق عبارات دیگری را به این هدف که بیان کند، دفاع [[یافعی، عبدالله بن اسعد|یافعی]] و رد او بر معتزله بر اساس کتاب خدا و سنت رسولش انجام شده، از وی نقل می‌کند. | ||