رسالة استحسان الخوض في علم الكلام: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مى‏ب' به 'می‌ب'
جز (جایگزینی متن - '<references />' به '<references/>')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
جز (جایگزینی متن - 'مى‏ب' به 'می‌ب')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۲: خط ۳۲:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
نویسنده این رساله، مؤسس مذهب کلامی اشاعره است که از مهم‌ترین مذاهب کلامی اهل سنت، بشمار می‌رود. او نخست بر مذهب معتزله بود، ولى از آن روى گرداند و در حدود سال 300ق، اصول مذهب خویش را بنیان نهاد و نظریه‏‌هاى کلامى خویش را در آثارى همچون‏ رساله حاضر، مطرح ساخت. او قصد داشت تا میان روش اصحاب عقل (معتزله) و اصحاب نص (اهل حدیث) راه میانه‏‌اى برگزیند تا از این رهگذر عقاید دینى را از لغزش‏هاى کلامى مصون بدارد، اما در این راه موفقیت زیادی نیافت. مى‏توان گفت روش کلامى اشعرى که در رساله حاضر بخش‌هایی از آن نمودار است، از هر دو مذهب آموزه‌هایی دارد؛ ازآن‌رو که روش اشعرى به‌کارگیرى عقل و استدلال و منطق را در اصول دین روا مى‏داند، با روش معتزلى همراه است و ازآن‌رو که ظاهر را بر باطن مقدم مى‏دارد و از قرآن و سنت بهره مى‏برد، با روش اهل حدیث موافق است. البته قرابت کلام اشعرى با اهل حدیث بیشتر است<ref>[http://alwahabiyah.com/fa/Article/View/128751/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%AF ر.ک: سعادتی، قادر]</ref>.
نویسنده این رساله، مؤسس مذهب کلامی اشاعره است که از مهم‌ترین مذاهب کلامی اهل سنت، بشمار می‌رود. او نخست بر مذهب معتزله بود، ولى از آن روى گرداند و در حدود سال 300ق، اصول مذهب خویش را بنیان نهاد و نظریه‏‌هاى کلامى خویش را در آثارى همچون‏ رساله حاضر، مطرح ساخت. او قصد داشت تا میان روش اصحاب عقل (معتزله) و اصحاب نص (اهل حدیث) راه میانه‏‌اى برگزیند تا از این رهگذر عقاید دینى را از لغزش‏هاى کلامى مصون بدارد، اما در این راه موفقیت زیادی نیافت. مى‏توان گفت روش کلامى اشعرى که در رساله حاضر بخش‌هایی از آن نمودار است، از هر دو مذهب آموزه‌هایی دارد؛ ازآن‌رو که روش اشعرى به‌کارگیرى عقل و استدلال و منطق را در اصول دین روا مى‏داند، با روش معتزلى همراه است و ازآن‌رو که ظاهر را بر باطن مقدم مى‏دارد و از قرآن و سنت بهره می‌برد، با روش اهل حدیث موافق است. البته قرابت کلام اشعرى با اهل حدیث بیشتر است<ref>[http://alwahabiyah.com/fa/Article/View/128751/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%AF ر.ک: سعادتی، قادر]</ref>.


اهل حدیث، به عقل و خرد توجهی نداشتند و برای هر اصلی از اصول عقاید، به دنبال دلیل شرعی بودند. در مقابل آنها، معتزله به عقل بهای بیشتری می‌دادند و حتی گاهی ادله شرعی را که مخالف عقل هم نبود تأویل می‌کردند، ولی شیخ اشعری در عین اعتماد به کتاب و سنت، به عقل هم اعتماد کرد و در این زمینه رساله حاضر را نگاشت. او در این رساله، به‌روشنی استدلالات عقلی را به‌عنوان یک عنصر صحیح در مسائل اعتقادی پذیرفت و با آیات قرآن بر آن استدلال کرد<ref>[http://alwahabiyah.com/fa/Article/View/128751/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%AF ر.ک: همان]</ref>.
اهل حدیث، به عقل و خرد توجهی نداشتند و برای هر اصلی از اصول عقاید، به دنبال دلیل شرعی بودند. در مقابل آنها، معتزله به عقل بهای بیشتری می‌دادند و حتی گاهی ادله شرعی را که مخالف عقل هم نبود تأویل می‌کردند، ولی شیخ اشعری در عین اعتماد به کتاب و سنت، به عقل هم اعتماد کرد و در این زمینه رساله حاضر را نگاشت. او در این رساله، به‌روشنی استدلالات عقلی را به‌عنوان یک عنصر صحیح در مسائل اعتقادی پذیرفت و با آیات قرآن بر آن استدلال کرد<ref>[http://alwahabiyah.com/fa/Article/View/128751/%D9%85%D8%A8%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D9%88-%D9%85%D9%86%D9%87%D8%AC-%D8%A7%D8%B4%D8%A7%D8%B9%D8%B1%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%B9%D9%82%D8%A7%D8%A6%D8%AF ر.ک: همان]</ref>.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش