۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'راهي' به 'راهی') |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
<div class= | <div class="wikiInfo"> | ||
[[پرونده:NUR00331.jpg|بندانگشتی|ازهری، محمد بن احمد]] | [[پرونده:NUR00331.jpg|بندانگشتی|ازهری، محمد بن احمد]] | ||
{| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | {| class="wikitable aboutAuthorTable" style="text-align:Right" |+ | | ||
|- | |- | ||
! نام!! data-type= | ! نام!! data-type="authorName" |ازهری، محمد بن احمد | ||
|- | |- | ||
|نام‌های دیگر | |نام‌های دیگر | ||
|data-type= | | data-type="authorOtherNames" | | ||
|- | |- | ||
|نام پدر | |نام پدر | ||
|data-type= | | data-type="authorfatherName" |احمد | ||
|- | |- | ||
|متولد | |متولد | ||
|data-type= | | data-type="authorbirthDate" |282ق | ||
|- | |- | ||
|محل تولد | |محل تولد | ||
|data-type= | | data-type="authorBirthPlace" |هرات | ||
|- | |- | ||
|رحلت | |رحلت | ||
|data-type= | | data-type="authorDeathDate" |370 ق | ||
|- | |- | ||
|اساتید | |اساتید | ||
|data-type= | | data-type="authorTeachers" |ابراهیم بن محمد بن عرفة نفطویه | ||
[[ابن سراج، محمد بن سری|ابوبكر محمد بن سرى بن سهل]] | |||
عبدالله بن محمد بن عبدالعزيز بغوى | |||
|- | |- | ||
|برخی آثار | |برخی آثار | ||
|data-type= | | data-type="authorWritings" | | ||
|-class= | |- class="articleCode" | ||
|کد مؤلف | |کد مؤلف | ||
|data-type= | | data-type="authorCode" |AUTHORCODE00331AUTHORCODE | ||
|} | |} | ||
</div> | </div> | ||
'''ابومنصور محمد بن احمد بن طلحة بن نوح بن الازهر''' مشهور به '''الازهرى'''، لغت‌شناس، اديب، فقيه و مفسر شافعى در سال 282ق در هرات زاده شد. وى نزد مشاهير علم و ادب آن شهر دانش آموخت. با آنكه منابع كهن او را شافعى مذهب مى‌خوانند، ولى برخى از محققان معاصر بدليل پاره‌اى از عبارات او در تهذيب، از جمله دشنامى را كه وى به عبيدالله بن زياد داده است، دال بر تشيع يا گرايش او به تشيع دانسته‌اند. اگرچه در فقه و تفسير تبحر داشت، ولى آنچه مايه‌ى اصلى شهرت اوست، گردآورى و تدوین یکى از مهم‌ترين قاموسهاى زبان عربى «تهذيب اللغة» است. | '''ابومنصور محمد بن احمد بن طلحة بن نوح بن الازهر''' (282-370ق)، مشهور به '''الازهرى'''، لغت‌شناس، محدث، اديب، نحوی، فقيه و مفسر شافعى | ||
== ولادت == | |||
در سال 282ق در هرات زاده شد. | |||
== تحصیلات == | |||
وى نزد مشاهير علم و ادب آن شهر دانش آموخت. با آنكه منابع كهن او را شافعى مذهب مى‌خوانند، ولى برخى از محققان معاصر بدليل پاره‌اى از عبارات او در تهذيب، از جمله دشنامى را كه وى به عبيدالله بن زياد داده است، دال بر تشيع يا گرايش او به تشيع دانسته‌اند. اگرچه در فقه و تفسير تبحر داشت، ولى آنچه مايه‌ى اصلى شهرت اوست، گردآورى و تدوین یکى از مهم‌ترين قاموسهاى زبان عربى «تهذيب اللغة» است. | |||
ازهرى در سال 312ق به قصد زيارت خانه خدا راهى مكه مكرمه شد. گروهى از قرمطيان در ريگزار هبير واقع در عربستان بر كاروانى از حجاج كه از مكه باز مى‌گشت، تاختند. بسيارى از كاروانيان را كشتند، يا اسير كردند و جمعى از آنان نيز بر اثر تشنگى و گرسنگى از میان رفتند. ازهرى نيز كه در میان كاروانيان بود، اسير شد و چندى در میان گروه‌هایى از مهاجمان كه از طوايف هوازن و تمیم و اسد بودند، به‌سر برد. خود در مقدمه تهذيب این مطالب را ذكر كرده است، و گفته است كه پس از حمله و تقسيم غنايم، به دست گروهى از عرب‌هاى باديه‌نشين افتاده كه ذوق و قريحه‌ى بدوى داشته‌اند و به‌ندرت در كلامشان لحن يا خطاى فاحشى راه يافته بود و از لهجه سالم و دست نخورده‌اى برخودار بودند، لذا معاشرت با آنها را غنيمت شمرده و از آنها در انتخاب كلمات فصيح و صحيح بهره برده است. | ازهرى در سال 312ق به قصد زيارت خانه خدا راهى مكه مكرمه شد. گروهى از قرمطيان در ريگزار هبير واقع در عربستان بر كاروانى از حجاج كه از مكه باز مى‌گشت، تاختند. بسيارى از كاروانيان را كشتند، يا اسير كردند و جمعى از آنان نيز بر اثر تشنگى و گرسنگى از میان رفتند. ازهرى نيز كه در میان كاروانيان بود، اسير شد و چندى در میان گروه‌هایى از مهاجمان كه از طوايف هوازن و تمیم و اسد بودند، به‌سر برد. خود در مقدمه تهذيب این مطالب را ذكر كرده است، و گفته است كه پس از حمله و تقسيم غنايم، به دست گروهى از عرب‌هاى باديه‌نشين افتاده كه ذوق و قريحه‌ى بدوى داشته‌اند و به‌ندرت در كلامشان لحن يا خطاى فاحشى راه يافته بود و از لهجه سالم و دست نخورده‌اى برخودار بودند، لذا معاشرت با آنها را غنيمت شمرده و از آنها در انتخاب كلمات فصيح و صحيح بهره برده است. | ||
به درستى نمى‌دانيم كه او كى و چگونه از اسارت رهایى يافته است. آنچه منابع دراين‌باره آورده‌اند، تنها شامل اشاره‌هایى مبهم است به اينكه چگونه وى در جستجوى لغت به سرزمینهاى عرب سفر كرده، يا چگونه به بغداد رفته است؛ ولى در نقل این روايات، هيچ‌گاه ترتيب تاريخ مراعات نشده است. به هر حال، وى ظاهراً اندكى پيش يا پس از اسارت به بغداد سفر و با ابن دريد نيز ديدار كرد. ولى رفتار ابن دريد مايه ناخشنودى و سپس انتقاد شديد ازهرى از او شد و اقامت او در بغداد ظاهراً به درازا نكشيد و چندى بعد به هرات بازگشته و به تدوین لغت‌نامه‌ى خود پرداخته | به درستى نمى‌دانيم كه او كى و چگونه از اسارت رهایى يافته است. آنچه منابع دراين‌باره آورده‌اند، تنها شامل اشاره‌هایى مبهم است به اينكه چگونه وى در جستجوى لغت به سرزمینهاى عرب سفر كرده، يا چگونه به بغداد رفته است؛ ولى در نقل این روايات، هيچ‌گاه ترتيب تاريخ مراعات نشده است. به هر حال، وى ظاهراً اندكى پيش يا پس از اسارت به بغداد سفر و با ابن دريد نيز ديدار كرد. ولى رفتار ابن دريد مايه ناخشنودى و سپس انتقاد شديد ازهرى از او شد و اقامت او در بغداد ظاهراً به درازا نكشيد و چندى بعد به هرات بازگشته و به تدوین لغت‌نامه‌ى خود پرداخته است. | ||
== | == اساتید == | ||
===اساتيد او در بغداد=== | |||
1- ابراهیم بن محمد بن عرفة نفطویه | 1- ابراهیم بن محمد بن عرفة نفطویه | ||
2- ابوبكر محمد بن سرى بن | 2- [[ابن سراج، محمد بن سری|ابوبكر محمد بن سرى بن سهل]]، معروف به [[ابن سراج، محمد بن سری|ابن سراج]] | ||
3- عبدالله بن محمد بن عبدالعزيز بغوى | 3- عبدالله بن محمد بن عبدالعزيز بغوى | ||
==اساتيد او در هرات== | ===اساتيد او در هرات=== | ||
| خط ۷۵: | خط ۸۶: | ||
7- حسین باشانى | 7- حسین باشانى | ||
== وفات == | |||
او تا پایان عمر در هرات زيسته و در همان شهر در سال 370ق درگذشته است. | |||
==آثار== | ==آثار== | ||