۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
|||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
}} | }} | ||
الشهاب في مسألة الحجاب | |||
'''الشهاب في مسألة الحجاب'''، اثر آیت‌الله سید مصطفی شریعت موسوی درچه‌ای (متوفی 1390ش)، در تبیین مبانی حجاب از نظر قرآن، حدیث و فقه است که به زبان فارسی به رشته تحریر درآمده است. مقدمه، تصحیح و تحقیق کتاب به قلم سید محمدحسن شریعت موسوی است. | |||
==ساختار== | |||
کتاب، مشتمل بر مقدمه تحقیق، مقدمه مؤلف و 49 درس فقهی است که با سه مقدمه در تبیین محور بحث آغاز می‌شود. این مباحث به فارسی و به زبان ساده با استناد به آیات و روایات مطرح شده است. | |||
==گزارش محتوا== | |||
نویسنده در این کتاب «بحث حجاب» را با مراجعه به قرآن و تحقیق و بررسی آیات مربوطه از نظر تاریخچه و نزول هریک شروع و با دقت در مفردات آیات و جملات آن و اثبات هریک با ادله ادبی بسیار از خود قرآن، روشن کرده است. همچنین آراء جمعی از صحابه و تابعین و تبعه آنها از مفسرین طبقات بعد را نقل و بطلان هریک را با تحقیقاتی در زمینه آن آراء ثابت کرده است. سپس به زدودن بسیاری از ابهامات در این مسئله پرداخته و روایات معصومین(ع) را در تأیید سخن قرآن آورده و به حل تعارضاتی که ابتدائاً به نظر می‌رسد پرداخته است. سپس وارد عرصه فقه شده و پس از بررسی این مسئله از نظر فقهی و دقت در آراء فقهای عظیم‌الشأن و دسته‌بندی و تحقیق آنها در سه موضع به استخراج و استباط حکم الهی می‌پردازد. آن مواضع از این قرار است: | |||
موضع اول: «پوشش زن» از نظر حکم تکلیفی در مقابل مرد بیگانه که بیشتر در «كتاب النكاح» از آن بحث می‌شود. | |||
موضع دوم: «پوشش زن» در نماز از لحاظ شرطیت در نماز که بیشتر در «كتاب الصلاة» از آن بحث می‌شود. | |||
موضع سوم: «پوشش زن» در حال احرام، که در دو قسمت بیان می‌شود: | |||
الف)- از لحاظ احرام؛ | |||
ب)- از لحاظ حکم تکلیفی زن در حال احرام مقابل دیدگاه مردان بیگانه که بیشتر در «كتاب الحج» از آن بحث می‌شود. | |||
در این سه موضع ادله فقها از زمان شیخ صدوق (مخصوصاً چند نفر از بزرگان فقها نظیر محقق سبزواری صاحب «ذخیره» و «کفایه» که سیر فقهی در این مسئله را به شکل نامناسب دیگری انجام داده‌اند)، یک‌به‌یک مورد بررسی دقیق قرار گرفته و جواب آنها داده شده است. در نتیجه چهره حقیقت حکم الهی در «مسئله حجاب» پس از چهارده قرن از زیر پرده‌های ضخیم ابهام نمایان شده است. روایات معصومین(ع) در کنار آیات قرآن به‌عنوان دو ثقل بزرگ پیامبر اکرم(ص)، به‌طور هماهنگ در هر سه موضع «تکلیفی»، «شرطیت در نماز» و «در حال احرام»، بدون اختلاف بین کتاب و سنت و بین مواضع سه‌گانه، حکم الهی را روشن نموده و خرافاتی که از تفسیربه‌رأی‌کنندگان صدر اول اسلام هنوز رسوب‌وار در کتب تفسیر و فقهی مانع از تشخیص حکم الهی می‌شده، از میان زدوده شده است<ref>ر.ک: مقدمه تحقیق، ص53-52</ref>. | |||
این کتاب با روش تحقیقی بی‌سابقه در آیات قرآن و شیوه استنباطی جدید که از ابداعات مؤلف گران‌قدر آن می‌باشد، نگارش شده است. روش ایشان در فهم درست آیات و روایات به‌طور خلاصه این است: برای فهم آیات، باید خود را مخاطب قرآن حس کنیم؛ به این معنا که خود را در محیط و موضع و نیز زمانی که آیات (به‌حسب ظاهر) برای آن محیط و آن زمان و برای آن موضوع خاص آمده، تصور کرده و قرار دهیم تا بفهمیم آن خطابات چگونه بوده است و حدود و ثغور مطلب کاملاً برای ما محسوس گردد. نویسنده ضمن بررسی اوضاع زمان نزول آیات و حال و هوای مخاطبان قرآن و نیز بررسی زمان ائمه(ع) و اصحاب آن بزرگواران و نحوه سؤال و جواب آنها، به بررسی اقوال علمای اسلام - از اهل تسنن و شیعه - و نیز بررسی دیدگاه لغویون و اهل ادب پرداخته است؛ با تأکید بر اینکه نقل اقوال و بیان دیدگاه‌ها به‌خودی خود حجت نیست، بلکه بیانگر قرآن اولاً خود قرآن و ثانیاً روایات است. این روش بسیار دقیق و درعین‌حال ساده، ما را به این نکته رهنمون می‌کند که آنچه تاکنون گفته شده چقدر با حقیقت مطلب فاصله دارد و اشتباهات و مشکلاتی که تاکنون گریبان‌گیر جوامع علمی ما شده از کجا نشأت می‌گیرد<ref>ر.ک: همان، ص55-53</ref>. | |||
نام‌گذاری این کتاب به «الشهاب في مسألة الحجاب»، با توجه به دو آیه از قرآن انجام گرفته است: در آیه اول، «شهاب» در مقابل شیاطینی است که می‌خواهند وحی الهی را با وسوسه و اشکال از بین ببرند. '''إلا من خطف الخطفة فأتبعه شهاب ثاقب''' (صافات: 10)<ref>ر.ک: همان، ص55</ref> و در آیه دوم، شهاب برای دوستانی است که می‌خواهند خود را گرم کنند و از آن استفاده کنند؛ چنان‌که موسی در آن طوفان‌های شدیدی که او و عیالش دچار شدند گفت: صبر کنید! «شهاب قبسی» بیاورم تا خود را گرم و از آن استفاده کنید: '''أو ءاتيكم بشهاب قبس لعلكم تصطلون''' (نمل: 7)<ref>ر.ک: همان، ص56-55</ref>. | |||
محقق اثر در مقدمه‌اش بر کتاب در تبیین اهمیت «مسئله حجاب زن» چنین می‌نویسد: «مسئله حجاب زن از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است که ناچار باید توجه خاصی به آن مبذول داشت؛ از یک‌سو، پس از رحلت پیامبر اکرم(ص) و انحراف از خط ولایت و خلافت آن بزرگوار از مقر اصلی و برحق خود (یعنی: امیرالمؤمنین) و دیگر ائمه دوازده‌گانه که مفسر و مبین قرآنند به دیگران، مسئله حجاب نیز دچار تفسیر غلط گردید و از سویی هرج و مرج جنسی که تمام قوانین و انضباط‌ها و نظم‌ها و از جمله برنامه‌های اسلامی مربوط به امور خانوادگی را برهم زده و جامعه را دستخوش کشمکش‌های داخلی بر سر امور شهوانی می‌نماید، از طریق بی‌حجابی و بدحجابی به‌آسانی تحقق پیدا می‌کند. | |||
و از سوی دیگر، دشمنان استعمارگر ممالک اسلامی، کم‌وبیش از طریق متخصصین سیاسی و خاورشناسان خود، به آثار و راز بی‌حجابی پی برده و به دنبال آن از راه‌های گوناگون توسط دست‌نشاندگان خود به ترویج و گسترش بی‌حجابی می‌پردازند و از فرهنگ‌سازی در کیفیت لباس زنان و کیفیت خانه‌سازی تا انتشار عکس‌های زنان بی‌حجاب و بدحجاب «حتی در کتاب‌های درسی» و روی پارچه‌ها و ظروف، تا نشر مقاله در روزنامه‌ها و مجلات و تهیه فیلم‌های سینمایی و صحنه‌های تئاتر و... برای رسیدن به هدف‌های نامشروع خود استفاده کرده و از هیچ کوششی کوتاهی نمی‌کنند<ref>ر.ک: همان، ص72-71</ref>. | |||
==وضعیت کتاب== | |||
در پاورقی‌های کتاب، مستندات مطالب و ارجاعات و توضیحات مفیدی ذکر شده است. | |||
فهرست مطالب در ابتدای کتاب ذکر شده است. محقق اثر در مقدمه به تهیه فهارس فنی برای کتاب اشاره کرده که چون تطبیق صفحات آن دشوار و وقت‌گیر بوده است، لذا از درج آن در این چاپ منصرف شده است<ref>ر.ک: همان، ص66</ref>. | |||
==پانویس == | |||
<references/> | |||
==منابع مقاله== | |||
مقدمه تحقیق و متن کتاب. | |||
== وابسته‌ها == | == وابسته‌ها == | ||
| خط ۳۶: | خط ۶۶: | ||
[[رده:کلام و عقاید]] | [[رده:کلام و عقاید]] | ||
[[رده:اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری، جنبش‌های اصلاح‌طلبانه]] | [[رده:اسلام و علوم و عقاید جدید، تجدید حیات فکری، جنبش‌های اصلاح‌طلبانه]] | ||
[[رده:آماده برای غنی سازی]] | |||
[[رده: | |||