۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۲۷: | خط ۲۷: | ||
}} | }} | ||
'''مسند ابن أبي‌شيبة'''، اثر [[ابن ابی‌شیبه، عبدالله بن محمد|ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابی‌شیبه]] (159-235ق)، کتابی است روایی که در آن به گردآوری روایات پیامبر(ص) و صحابه و تابعین، پرداخته شده و با تحقیق [[غزاوي، عادل بن يوسف|عادل بن یوسف عزازی]] و [[مزيدي، احمد فريد|احمد فرید مزیدی]] به چاپ رسیده است. | |||
'''مسند ابن أبي‌شيبة'''، اثر ابوبکر عبدالله بن محمد بن ابی‌شیبه (159-235ق)، کتابی است روایی که در آن به گردآوری روایات پیامبر(ص) و صحابه و تابعین، پرداخته شده و با تحقیق عادل بن یوسف عزازی و احمد فرید مزیدی به چاپ رسیده است. | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
| خط ۳۸: | خط ۳۷: | ||
نویسنده کتاب حاضر، از محدثان بزرگ اهل تسنن بوده و اصحاب صحاح و سنن شش‌گانه به‌جز ترمزی، از او روایت کرده‌اند<ref>ر.ک: طباطبایی یزدی، سید جعفر، ص25</ref>. | نویسنده کتاب حاضر، از محدثان بزرگ اهل تسنن بوده و اصحاب صحاح و سنن شش‌گانه به‌جز ترمزی، از او روایت کرده‌اند<ref>ر.ک: طباطبایی یزدی، سید جعفر، ص25</ref>. | ||
این کتاب، از جمله مسندهایی است که مانند مسند احمد بن حنبل و مسند اسحاق بن راهویه، به نام مؤلف خود معروف شده و «مسند ابن ابی‌شیبه»، نام گرفته است<ref>ر.ک: مختاری، علی، ص49</ref>. | این کتاب، از جمله مسندهایی است که مانند [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد بن حنبل]] و مسند اسحاق بن راهویه، به نام مؤلف خود معروف شده و «مسند ابن ابی‌شیبه»، نام گرفته است<ref>ر.ک: مختاری، علی، ص49</ref>. | ||
اثر حاضر، در طبقه‌بندی مجموعه‌های حدیثی که توسط دانشمندان علم حدیث صورت گرفته، در طبقه سوم اعتبار قرار می‌گیرد. به‌منظور آشنایی با این موضوع، به این طبقه‌بندی، اشاره می‌شود: | اثر حاضر، در طبقه‌بندی مجموعه‌های حدیثی که توسط دانشمندان علم حدیث صورت گرفته، در طبقه سوم اعتبار قرار می‌گیرد. به‌منظور آشنایی با این موضوع، به این طبقه‌بندی، اشاره می‌شود: | ||
در طبقه نخست، تنها صحیح بخاری و مسلم و موطأ مالک جای دارند. در این کتاب‌ها، احادیث متواتر، صحیح آحادی و حسن را به ودیعت نهاده‌اند. در طبقه دوم، جامع ترمذی، سنن ابو | |||
در طبقه نخست، تنها صحیح بخاری و مسلم و موطأ مالک جای دارند. در این کتاب‌ها، احادیث متواتر، صحیح آحادی و حسن را به ودیعت نهاده‌اند. در طبقه دوم، جامع ترمذی، [[سنن أبي‌داود|سنن ابو داوود]]، [[مسند الإمام أحمد بن حنبل|مسند احمد]] و [[المجتبی من السنن (المشهور بسنن النسائی)|مجتبی]] اثر [[نسائی، احمد بن علی|نسایی]] جای می‌گیرند. این کتاب‌ها از نظر ارزش و اعتبار به پایه دو صحیح و موطأ نمی‌رسند، اما مؤلفان آنها نسبت به شروطی که در نظر داشته‌اند، سهل‌انگاری نکرده‌اند. کتاب‌های یادشده هرچند که از احادیث ضعیف تهی نیستند، ولی مردم دوره‌های بعدی آنها را پذیرفته‌اند و حدیث‌پژوهان اهل سنت، به کتاب‌هایی که در این دو طبقه جای می‌گیرند، به‌نحوی ویژه اعتماد دارند و اصول عقیده و احکام شریعت را از دل آنها بیرون می‌کشند. در طبقه سوم که اثر حاضر نیز جزو آن محسوب می‌شود، مسندها، جوامع و کتاب‌هایی قرار دارند که انواع احادیث ضعیف از قبیل شاذ، منکر، مقلوب و... در آنها فراوان یافت می‌شود. افزون بر آنکه حال رجال و راویان احادیث آن کتاب‌ها برای ما ناشناخته و احادیث شاذ و منفرد آن، شایع و متداول نیستند. علاوه بر کتاب حاضر، مسند طیالسی، عبد بن حمید، [[المصنف|مصنف عبدالرزاق]] و کتاب‌های بیهقی، [[طبرانی، سلیمان بن احمد|طبرانی]] و [[طحاوی، احمد بن محمد|طحاوی]] در این طبقه جای می‌گیرند<ref>ر.ک: طباطبایی، سید کاظم، ص89-90</ref>. | |||
هدف مؤلفان کتاب‌هایی که در این طبقه قرار می‌گیرند، آوردن یافته‌های خویش بوده، نه گزینش و پالایش آن یافته‌ها. از کتاب‌های این طبقه، جز حدیث‌شناسان برجسته که زندگانی خویش را در راه کسب دقایق این دانش سپری کرده‌اند، نمی‌توانند سود جویند. طبقه چهارم نیز تصنیفات سست و بی‌ارزشی است که در زمان‌های متأخر، از زبان داستان‌پردازان، واعظان، صوفیان، مورخان ناعادل، هوی‌پرستان و بدعت‌گذاران گردآوری شده است؛ مانند کتاب‌های خطیب، ابونعیم، ابن عساکر، دیلمی، ابن مردویه ، ابن شاهین<ref>ر.ک: همان، ص90</ref>. | هدف مؤلفان کتاب‌هایی که در این طبقه قرار می‌گیرند، آوردن یافته‌های خویش بوده، نه گزینش و پالایش آن یافته‌ها. از کتاب‌های این طبقه، جز حدیث‌شناسان برجسته که زندگانی خویش را در راه کسب دقایق این دانش سپری کرده‌اند، نمی‌توانند سود جویند. طبقه چهارم نیز تصنیفات سست و بی‌ارزشی است که در زمان‌های متأخر، از زبان داستان‌پردازان، واعظان، صوفیان، مورخان ناعادل، هوی‌پرستان و بدعت‌گذاران گردآوری شده است؛ مانند کتاب‌های خطیب، ابونعیم، ابن عساکر، دیلمی، ابن مردویه ، ابن شاهین<ref>ر.ک: همان، ص90</ref>. | ||
«الكتاب المصنف في الأحاديث و الآثار»، اثری دیگر از ابن ابی‌شیبه است که در آن، احادیث نبوی(ص)، گفته‌های صحابه و فتواهای تابعان بر اساس موضوعات و ابواب فقهی آورده شده است. این کتاب، ظاهرا همان است که در شمار مسندها هم از آن نام برده و آن را با کتاب حاضر، اشتباه گرفته‌اند، ولی باید گفت آن کتاب، در واقع مسند نیست و این شهرت، پایه‌ای ندارد. گفتنی است که برخی از آگاهان، ابن ابی‌شیبه را محدثی دانسته‌اند که هم بر اساس موضوع و هم به شیوه مسانید، کتاب نوشته است. بنابراین احتمال دارد، مسند و مصنف، دو کتاب جداگانه بوده، ولی با گذشت زمان، مسندش از میان رفته باشد و مردمان دوره‌های بعد، مصنف او را همان مسندش پنداشته باشند<ref>ر.ک: همان، ص183-184</ref>. | «الكتاب المصنف في الأحاديث و الآثار»، اثری دیگر از [[ابن ابی‌شیبه، عبدالله بن محمد|ابن ابی‌شیبه]] است که در آن، احادیث نبوی(ص)، گفته‌های صحابه و فتواهای تابعان بر اساس موضوعات و ابواب فقهی آورده شده است. این کتاب، ظاهرا همان است که در شمار مسندها هم از آن نام برده و آن را با کتاب حاضر، اشتباه گرفته‌اند، ولی باید گفت آن کتاب، در واقع مسند نیست و این شهرت، پایه‌ای ندارد. گفتنی است که برخی از آگاهان، [[ابن ابی‌شیبه، عبدالله بن محمد|ابن ابی‌شیبه]] را محدثی دانسته‌اند که هم بر اساس موضوع و هم به شیوه مسانید، کتاب نوشته است. بنابراین احتمال دارد، مسند و مصنف، دو کتاب جداگانه بوده، ولی با گذشت زمان، مسندش از میان رفته باشد و مردمان دوره‌های بعد، مصنف او را همان مسندش پنداشته باشند<ref>ر.ک: همان، ص183-184</ref>. | ||
بروکلمان نیز معتقد است کتاب | [[بروکلمان، کارل|بروکلمان]] نیز معتقد است کتاب «[[المصنف]]» با عنوان «مسند» نیز چاپ شده است. در گذشته نیز برخی احتمال داده‌اند که «[[المصنف]]»، همان است که به «المسند» نیز معروف شده است<ref>ر.ک: یوسفی اشکوری، حسن، ج2، ص670</ref>؛ در صورتی که این خلط، اشتباه بوده و این دو کتاب با یکدیگر، متفاوتند. | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
#[[:noormags:1514|مختاری، علی، «مسند و مسندنویسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: علوم حدیث، تابستان 1376، شماره 4 ISC (11 صفحه، از 44 تا 54)]]. | #[[:noormags:1514|مختاری، علی، «مسند و مسندنویسی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: علوم حدیث، تابستان 1376، شماره 4 ISC (11 صفحه، از 44 تا 54)]]. | ||
#[[:noormags:57744|طباطبایی یزدی، سید جعفر، «از مجموعه یادداشت‌های محقق طباطبایی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب ماه کلیات، اردیبهشت و خرداد 1383، شماره 77 و 78 (6 صفحه، از 24 تا 29)]]. | #[[:noormags:57744|طباطبایی یزدی، سید جعفر، «از مجموعه یادداشت‌های محقق طباطبایی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کتاب ماه کلیات، اردیبهشت و خرداد 1383، شماره 77 و 78 (6 صفحه، از 24 تا 29)]]. | ||
| خط ۶۹: | خط ۶۸: | ||
==وابسته‌ها== | ==وابسته‌ها== | ||
[[رده:کتاب‌شناسی]] | [[رده:کتاب‌شناسی]] | ||