كفاية المحصلين في تبصرة أحكام الدين: تفاوت میان نسخه‌ها

جز
جایگزینی متن - 'مالدين' به 'م‌الدين'
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين')
جز (جایگزینی متن - 'مالدين' به 'م‌الدين')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱: خط ۱:
{{جعبه اطلاعات کتاب
{{جعبه اطلاعات کتاب
| تصویر =NUR14989J1.jpg
| تصویر =NUR14989J1.jpg
| عنوان =‏كفاية المحصلين في تبصرة أحكامالدين
| عنوان =‏كفاية المحصلين في تبصرة أحكام‌الدين
| عنوان‌های دیگر =
| عنوان‌های دیگر =
| پدیدآوران =  
| پدیدآوران =  
خط ۳۰: خط ۳۰:
}}  
}}  


'''كفاية المحصلين في تبصرة أحكامالدين'''، شرح مزجی بر [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]] [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] (متوفی 726ق) به قلم [[مدرس، محمدعلی|میرزا‎ محمدعلی‎ مدرس تبریزی خیابانی]] (متوفی 1373ق) است. نگارش این اثر در دو جزء در سال 1349ق به اتمام رسیده است. این چاپ منقح از کتاب به اهتمام [[سبحانی تبریزی، جعفر|شیخ جعفر سبحانی]] (معاصر) و با مقدمه [[محقق، مهدی|مهدی محقق]] (معاصر) -که هر دو از شاگردان [[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] بوده‌اند- منتشر شده است.
'''كفاية المحصلين في تبصرة أحكام‌الدين'''، شرح مزجی بر [[تبصرة المتعلمين في أحكام‌الدين|تبصرة المتعلمین]] [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] (متوفی 726ق) به قلم [[مدرس، محمدعلی|میرزا‎ محمدعلی‎ مدرس تبریزی خیابانی]] (متوفی 1373ق) است. نگارش این اثر در دو جزء در سال 1349ق به اتمام رسیده است. این چاپ منقح از کتاب به اهتمام [[سبحانی تبریزی، جعفر|شیخ جعفر سبحانی]] (معاصر) و با مقدمه [[محقق، مهدی|مهدی محقق]] (معاصر) -که هر دو از شاگردان [[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] بوده‌اند- منتشر شده است.


تبصرة‎ المتعلمین‎ [[حلی، حسن بن یوسف|علامه‎ حلی]] وجیزه‌ای است‎ پر‎مایه و سودبخش که سال‎ها به‌عنوان درسنامه فقه در حوزه‌های علوم دینی‎ مورد‎ استفاده طالبان علم بوده است و در‎ روزگار‎ ما درست‎ به مانند‎ بسی‎ کتاب‌های سودمند و مایه‎‎ور و سنجیده دیگر- از دایره درس و بحث تقریباً خارج شده؛ بی آن‌که جایگزینی مناسب‎ و کارآمد‎ برای آن تمهید گردد. به قول‎ استاد‎ [[محقق، مهدی|مهدی‎ محقق]]‎ «این کتاب کوچک که به‎‎یادآورنده کتاب‌هایی است که به‌عنوان کُمی و خُفی مشهورند و می‌توان آن را در آستین‎ و جوراب‎ پنهان‎ کرد و هنگام نیاز با سرعت بدان رجوع‎ نمود‎»؛ وانگهی‎ شامل‎ همه‎ ابواب‎ فقه از طهارت و صلوة تا قصاص و دیات است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/1/14 ر.ک: مقدمه محقق، صفحه چهارده]</ref>‎.
تبصرة‎ المتعلمین‎ [[حلی، حسن بن یوسف|علامه‎ حلی]] وجیزه‌ای است‎ پر‎مایه و سودبخش که سال‎ها به‌عنوان درسنامه فقه در حوزه‌های علوم دینی‎ مورد‎ استفاده طالبان علم بوده است و در‎ روزگار‎ ما درست‎ به مانند‎ بسی‎ کتاب‌های سودمند و مایه‎‎ور و سنجیده دیگر- از دایره درس و بحث تقریباً خارج شده؛ بی آن‌که جایگزینی مناسب‎ و کارآمد‎ برای آن تمهید گردد. به قول‎ استاد‎ [[محقق، مهدی|مهدی‎ محقق]]‎ «این کتاب کوچک که به‎‎یادآورنده کتاب‌هایی است که به‌عنوان کُمی و خُفی مشهورند و می‌توان آن را در آستین‎ و جوراب‎ پنهان‎ کرد و هنگام نیاز با سرعت بدان رجوع‎ نمود‎»؛ وانگهی‎ شامل‎ همه‎ ابواب‎ فقه از طهارت و صلوة تا قصاص و دیات است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/1/14 ر.ک: مقدمه محقق، صفحه چهارده]</ref>‎.
خط ۴۵: خط ۴۵:


==ویژگی شرح==
==ویژگی شرح==
از برای [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]] شرح‎ها و حاشیه‌ها و ترجمه‌ها نوشته و حتی آن را به نظم کشیده‌اند. در‎ میان‎ شروح متعدد [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]]، یکی از شروح مقبول افتاده و کارآمد، اثر حاضر می‌باشد. این اثر باآنکه (در اصل) به زبان فارسی تنظیم و تحریر شده (هم‌اکنون این اثر به زبان عربی برگردانده شده است)، در کمال‎ تعجب‌انگیزی، مرزهای‎ زبان فارسی را درنوردیده و تا حوزه ارجاعات و پژوهش‌های محققان عرب دامن گسترده است؛ چنان‌که به‌عنوان‎مثال، عمر عبدالسلام تَدْمُری در تحقیق تاریخ الاسلام ذَهَبی به‎ آن‎ ارجاع‎ می‌دهد! <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا و دیگران، ص98]</ref>‎.
از برای [[تبصرة المتعلمين في أحكام‌الدين|تبصرة المتعلمین]] شرح‎ها و حاشیه‌ها و ترجمه‌ها نوشته و حتی آن را به نظم کشیده‌اند. در‎ میان‎ شروح متعدد [[تبصرة المتعلمين في أحكام‌الدين|تبصرة المتعلمین]]، یکی از شروح مقبول افتاده و کارآمد، اثر حاضر می‌باشد. این اثر باآنکه (در اصل) به زبان فارسی تنظیم و تحریر شده (هم‌اکنون این اثر به زبان عربی برگردانده شده است)، در کمال‎ تعجب‌انگیزی، مرزهای‎ زبان فارسی را درنوردیده و تا حوزه ارجاعات و پژوهش‌های محققان عرب دامن گسترده است؛ چنان‌که به‌عنوان‎مثال، عمر عبدالسلام تَدْمُری در تحقیق تاریخ الاسلام ذَهَبی به‎ آن‎ ارجاع‎ می‌دهد! <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا و دیگران، ص98]</ref>‎.


کفایة المحصلین نشان می‌دهد که آن فقید چه مهارت و تتبع گسترده‌ای در فقه‎ داشته و چگونه از باریکی‌های آرای فقهی [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و چم‌وخم تبصرة المتعلمین‎ او با خبر بوده‎ است‎. این کتاب را [[مدرس، محمدعلی|مدرس]] به‌قصد «تنقیح مقاصد و مبانی» و «توضیح الفاظ و معانی» [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]] نوشته و -چنان‌که خود یادآور گردیده از‎ ایجاز‎ مخل و اطناب ممل در آن پرهیز کرده است. مقصود عمده او «تفسیر» و «تقریر» سخن ماتن بوده و نه رد و نقد که نمودار آرای فقهی شارح باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/2/36 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص36]</ref>‎. وی حتی‌المقدور‎ به‎ مقصود خود وفادار مانده و بدین‎‎ترتیب‎ شرحی‎ منضبط و پر اطلاع فراهم ساخته که «فایده آموزشی» دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص98]</ref>‎.
کفایة المحصلین نشان می‌دهد که آن فقید چه مهارت و تتبع گسترده‌ای در فقه‎ داشته و چگونه از باریکی‌های آرای فقهی [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و چم‌وخم تبصرة المتعلمین‎ او با خبر بوده‎ است‎. این کتاب را [[مدرس، محمدعلی|مدرس]] به‌قصد «تنقیح مقاصد و مبانی» و «توضیح الفاظ و معانی» [[تبصرة المتعلمين في أحكام‌الدين|تبصرة المتعلمین]] نوشته و -چنان‌که خود یادآور گردیده از‎ ایجاز‎ مخل و اطناب ممل در آن پرهیز کرده است. مقصود عمده او «تفسیر» و «تقریر» سخن ماتن بوده و نه رد و نقد که نمودار آرای فقهی شارح باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/2/36 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص36]</ref>‎. وی حتی‌المقدور‎ به‎ مقصود خود وفادار مانده و بدین‎‎ترتیب‎ شرحی‎ منضبط و پر اطلاع فراهم ساخته که «فایده آموزشی» دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص98]</ref>‎.


[[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] در شرح خود از فرهنگ‎ فارسی‎ آنندراج گفتاوردهایی آورده بی‌آنکه به عربی ترجمه کند؛ مانند توضیح «ربیثا» که نوعی ماهی کوچک است و یا «اربیان» که ملخ آبی است که عرب‌ها آن را جراد البحر و شیرازی‌ها میگو می‌گویند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18557/1/261 ر.ک: متن کتاب، ج2، ص261]</ref>‎. پنداری، وی اگرچه‎ کتابش‎ را‎ به زبان عربی تحریر کرده، ایرانیان را مخاطب اصلی آن می‌دانسته‎ و از‎ همین‎ رو ترجمه گفتاوردهای فارسی را لازم ندیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص99]</ref>‎.
[[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] در شرح خود از فرهنگ‎ فارسی‎ آنندراج گفتاوردهایی آورده بی‌آنکه به عربی ترجمه کند؛ مانند توضیح «ربیثا» که نوعی ماهی کوچک است و یا «اربیان» که ملخ آبی است که عرب‌ها آن را جراد البحر و شیرازی‌ها میگو می‌گویند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18557/1/261 ر.ک: متن کتاب، ج2، ص261]</ref>‎. پنداری، وی اگرچه‎ کتابش‎ را‎ به زبان عربی تحریر کرده، ایرانیان را مخاطب اصلی آن می‌دانسته‎ و از‎ همین‎ رو ترجمه گفتاوردهای فارسی را لازم ندیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص99]</ref>‎.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش