۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين'
جز (جایگزینی متن - 'ش‌ا' به 'ش‌ا') |
جز (جایگزینی متن - ' الدين' به 'الدين') |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR14989J1.jpg | | تصویر =NUR14989J1.jpg | ||
| عنوان =كفاية المحصلين في تبصرة | | عنوان =كفاية المحصلين في تبصرة أحكامالدين | ||
| عنوان‌های دیگر = | | عنوان‌های دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
| خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''كفاية المحصلين في تبصرة | '''كفاية المحصلين في تبصرة أحكامالدين'''، شرح مزجی بر [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]] [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] (متوفی 726ق) به قلم [[مدرس، محمدعلی|میرزا محمدعلی مدرس تبریزی خیابانی]] (متوفی 1373ق) است. نگارش این اثر در دو جزء در سال 1349ق به اتمام رسیده است. این چاپ منقح از کتاب به اهتمام [[سبحانی تبریزی، جعفر|شیخ جعفر سبحانی]] (معاصر) و با مقدمه [[محقق، مهدی|مهدی محقق]] (معاصر) -که هر دو از شاگردان [[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] بوده‌اند- منتشر شده است. | ||
تبصرة المتعلمین [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] وجیزه‌ای است پرمایه و سودبخش که سالها به‌عنوان درسنامه فقه در حوزه‌های علوم دینی مورد استفاده طالبان علم بوده است و در روزگار ما درست به مانند بسی کتاب‌های سودمند و مایهور و سنجیده دیگر- از دایره درس و بحث تقریباً خارج شده؛ بی آن‌که جایگزینی مناسب و کارآمد برای آن تمهید گردد. به قول استاد [[محقق، مهدی|مهدی محقق]] «این کتاب کوچک که بهیادآورنده کتاب‌هایی است که به‌عنوان کُمی و خُفی مشهورند و می‌توان آن را در آستین و جوراب پنهان کرد و هنگام نیاز با سرعت بدان رجوع نمود»؛ وانگهی شامل همه ابواب فقه از طهارت و صلوة تا قصاص و دیات است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/1/14 ر.ک: مقدمه محقق، صفحه چهارده]</ref>. | تبصرة المتعلمین [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] وجیزه‌ای است پرمایه و سودبخش که سالها به‌عنوان درسنامه فقه در حوزه‌های علوم دینی مورد استفاده طالبان علم بوده است و در روزگار ما درست به مانند بسی کتاب‌های سودمند و مایهور و سنجیده دیگر- از دایره درس و بحث تقریباً خارج شده؛ بی آن‌که جایگزینی مناسب و کارآمد برای آن تمهید گردد. به قول استاد [[محقق، مهدی|مهدی محقق]] «این کتاب کوچک که بهیادآورنده کتاب‌هایی است که به‌عنوان کُمی و خُفی مشهورند و می‌توان آن را در آستین و جوراب پنهان کرد و هنگام نیاز با سرعت بدان رجوع نمود»؛ وانگهی شامل همه ابواب فقه از طهارت و صلوة تا قصاص و دیات است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/1/14 ر.ک: مقدمه محقق، صفحه چهارده]</ref>. | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
==ویژگی شرح== | ==ویژگی شرح== | ||
از برای [[تبصرة المتعلمين في | از برای [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]] شرحها و حاشیه‌ها و ترجمه‌ها نوشته و حتی آن را به نظم کشیده‌اند. در میان شروح متعدد [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]]، یکی از شروح مقبول افتاده و کارآمد، اثر حاضر می‌باشد. این اثر باآنکه (در اصل) به زبان فارسی تنظیم و تحریر شده (هم‌اکنون این اثر به زبان عربی برگردانده شده است)، در کمال تعجب‌انگیزی، مرزهای زبان فارسی را درنوردیده و تا حوزه ارجاعات و پژوهش‌های محققان عرب دامن گسترده است؛ چنان‌که بهعنوانمثال، عمر عبدالسلام تَدْمُری در تحقیق تاریخ الاسلام ذَهَبی به آن ارجاع می‌دهد! <ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا و دیگران، ص98]</ref>. | ||
کفایة المحصلین نشان می‌دهد که آن فقید چه مهارت و تتبع گسترده‌ای در فقه داشته و چگونه از باریکی‌های آرای فقهی [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و چم‌وخم تبصرة المتعلمین او با خبر بوده است. این کتاب را [[مدرس، محمدعلی|مدرس]] به‌قصد «تنقیح مقاصد و مبانی» و «توضیح الفاظ و معانی» [[تبصرة المتعلمين في | کفایة المحصلین نشان می‌دهد که آن فقید چه مهارت و تتبع گسترده‌ای در فقه داشته و چگونه از باریکی‌های آرای فقهی [[حلی، حسن بن یوسف|علامه حلی]] و چم‌وخم تبصرة المتعلمین او با خبر بوده است. این کتاب را [[مدرس، محمدعلی|مدرس]] به‌قصد «تنقیح مقاصد و مبانی» و «توضیح الفاظ و معانی» [[تبصرة المتعلمين في أحكامالدين|تبصرة المتعلمین]] نوشته و -چنان‌که خود یادآور گردیده از ایجاز مخل و اطناب ممل در آن پرهیز کرده است. مقصود عمده او «تفسیر» و «تقریر» سخن ماتن بوده و نه رد و نقد که نمودار آرای فقهی شارح باشد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18556/2/36 ر.ک: متن کتاب، ج1، ص36]</ref>. وی حتی‌المقدور به مقصود خود وفادار مانده و بدینترتیب شرحی منضبط و پر اطلاع فراهم ساخته که «فایده آموزشی» دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/98 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص98]</ref>. | ||
[[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] در شرح خود از فرهنگ فارسی آنندراج گفتاوردهایی آورده بی‌آنکه به عربی ترجمه کند؛ مانند توضیح «ربیثا» که نوعی ماهی کوچک است و یا «اربیان» که ملخ آبی است که عرب‌ها آن را جراد البحر و شیرازی‌ها میگو می‌گویند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18557/1/261 ر.ک: متن کتاب، ج2، ص261]</ref>. پنداری، وی اگرچه کتابش را به زبان عربی تحریر کرده، ایرانیان را مخاطب اصلی آن می‌دانسته و از همین رو ترجمه گفتاوردهای فارسی را لازم ندیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص99]</ref>. | [[مدرس، محمدعلی|مدرس خیابانی]] در شرح خود از فرهنگ فارسی آنندراج گفتاوردهایی آورده بی‌آنکه به عربی ترجمه کند؛ مانند توضیح «ربیثا» که نوعی ماهی کوچک است و یا «اربیان» که ملخ آبی است که عرب‌ها آن را جراد البحر و شیرازی‌ها میگو می‌گویند<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/18557/1/261 ر.ک: متن کتاب، ج2، ص261]</ref>. پنداری، وی اگرچه کتابش را به زبان عربی تحریر کرده، ایرانیان را مخاطب اصلی آن می‌دانسته و از همین رو ترجمه گفتاوردهای فارسی را لازم ندیده است<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/8348/99 ر.ک: جهانبخش، جویا؛ و دیگران، ص99]</ref>. | ||