الضعفاء من رجال الحديث: تفاوت میان نسخه‌ها

| شابک =964-493-106-8

| تعداد جلد =3

| کد پدیدآور =

| پیش از =

}}

'''الضعفاء من رجال الحديث'''، از آثار رجالى [[حسين ساعدى]] به زبان عربى است كه موسوعه‌اى از راويان ضعيف بشمار مى‌رود. مؤلف اطلاعاتى دقيق از هر راوى را در اين كتاب به نمايش گذاشته است.

#نام و نَسَب راوى ضعيف: ذيل اين عنوان، دانستنى‌هایى از راوى ارائه مى‌شود بدين شرح: نام، سلسله نسب، كنيه، لقب، زمان و مكان تولد و مرگ. نيز اگر منسوب به شهر يا سرزمينى باشد معرفى مى‌كند؛ يا اگر منسوب به صنعت، حرفه يا صفتى باشد آن را شرح مى‌دهد. چنانچه القابش به سبب نسبت به قبيله، سرزمين، محلّه يا حرفه‌اى باشد، وجه اين نسبت را توضيح مى‌دهد. اگر اصلش از سرزمينى و سكونت و تحصيلش در سرزمينى ديگر باشد، يادآورى مى‌كند.

#طبقه او: طبقه راوى از راه شناسايى تاريخ و مكان ولادت و وفات با مراجعه به كتاب‌هاى [[رجال البرقي|رجال برقى]] و طوسى و ديگران به دست مى‌آيد. چه اينكه برقى و طوسى، راويان را به ترتيب مصاحبتشان با يك يا چند نفر از ائمّه(ع)، يا اينكه آنان را ملاقات نكرده‌اند و روايتى نقل نكرده‌اند، معرّفى مى‌كنند. نویسنده مشخّص مى‌كند كه راوى از «صحابى» است يا «تابعى». آن‌گاه اگر از ياران يك يا چند امام(ع) باشد نام مى‌برد؛ به‌عنوان مثال درباره «ابان بن ابى‌عياش» به نقل از رجال طوسى مى‌نويسد: «عدّه الشيخ الطوسي من أصحاب السجّاد و الباقر و الصادق(ع)» و به نقل از [[رجال البرقي|رجال برقى]] مى‌نويسد: «ذَكره البرقي في أصحاب السجّاد و الباقر و من أصحاب الحسن و الحسين(ع)».

#:سپس نظر نهایى خويش را بيان مى‌كند كه: «و لم أقف على روايته عن الأئمّة(ع) - غير عرضه كتاب قيس عَلَى الإمام علي بن الحسين(ع) - رغم أن عاصر ثلاثة منهم و روايته في مدرسة الخلفاء مشهورة».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25524/1/134 متن كتاب، ج1، ص134]</ref>

#:و چنانچه از هيچ‌يك از امامان(ع) روايتى نقل نكرده باشد، مى‌نويسد: «ذكره الشيخ الطوسي في من لَمْ يرْوِ عنهم(ع)».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25524/1/131 همان، ص131]</ref>

#:نيز چنين است درباره اتحاد ميان «اسحاق بن محمّد بصرى» با «اسحاق بن محمّد بن احمد بن ابان نخعى» كه هر دو را از راويان ضعيف دانسته‌اند.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25524/1/251 همان، ص251 و 252]</ref>

#:از آنجا كه ويژگى اين كتاب، بررسى احوال راويان ضعيف است، از كتاب‌هاى [[علامه حلی|علامه]]، [[ابن داود]]، [[جزائرى]]، [[محمد طه نجف]] و [[بهبودی، محمدباقر|بهبودى]] استفاده كرده است.

#:و اگر از پيروان فرقه‌اى، يا منسوب به فرقه‌اى باشد، عنوانى ويژه براى بررسى فرقه منسوب به او قرار داده و صحّت نسبت آن فرقه به او، افكار، آراء، عقايد، ياران و نظر دانشمندان و نويسندگان درباره اين فرقه را ارائه مى‌دهد؛ به همين جهت از كتاب‌هاى تاريخى، رجالى، تراجم و... استفاده شده است.<ref>ر.ک: محسن رفيعى و معصومه شريفى، ص15 و 16</ref>

#كتاب‌ها و روايت‌هاى او (و نمونه‌هایى از روايت‌هاى او): نویسنده در بررسى احوال راويان ضعيف، از عنوان‌هاى گوناگونى چون «رواياته»، «كُتبه و رواياته»، «نماذج من رواياته» استفاده كرده است.

#:سپس بنا به گفته خود نویسنده، «استقراء شبه تامّ» در روايت‌هاى راوى مورد بحث در كتاب‌هاى حديث و تفسيرى مى‌كند و آمارى از تعداد رواياتش به دست مى‌دهد. اين بررسى ابتدا از «كتب اربعه»، سپس ديگر كتاب‌هاى حديثى و تفسيرى آغاز مى‌شود تا به زمان صاحب «[[عوالي اللئالي]]». نویسنده در توجيه اين امتداد زمانى اظهار مى‌دارد كه: «ترجيح در اين است كه برخى از نگارش‌هاى پيشينيان تا دوران نگارش عوالي اللئالي وجود داشته‌اند».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25524/1/27 متن كتاب، ج1، ص27]</ref>

#:چنانچه نویسنده به رواياتى از راوى مورد بحث دست نيابد، به آن اشاره مى‌كند كه: «لم أقف عَلَى رواية له في كتب الحديث».<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/25524/1/450 همان، ص450]</ref>

[[رده:علم الحدیث]]

[[رده: مباحث خاص علم الحدیث]]