۱۴۶٬۵۵۱
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ژندهپیل، احمد' به 'ژندهپیل، احمد بن ابوالحسن'
(صفحهای تازه حاوی «{{جعبه اطلاعات کتاب | عنوان = ديوان شيخ احمد جام (ژنده پيل) | عنوانهای دیگر = |...» ایجاد کرد) |
Hbaghizadeh (بحث | مشارکتها) جز (جایگزینی متن - 'ژندهپیل، احمد' به 'ژندهپیل، احمد بن ابوالحسن') |
||
| (۱۴ نسخهٔ میانی ویرایش شده توسط ۴ کاربر نشان داده نشد) | |||
| خط ۴: | خط ۴: | ||
| تصویر = NUR10430J1.jpg | | تصویر = NUR10430J1.jpg | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
[[ | [[ژندهپیل، احمد بن ابوالحسن]] (نویسنده) | ||
[[ | [[کرمی، احمد]](مصحح) | ||
| ناشر = تهران : ما | | ناشر = تهران: ما | ||
| مکان نشر = ايران - تهران | | مکان نشر = ايران - تهران | ||
| خط ۱۴: | خط ۱۴: | ||
| چاپ = | | چاپ = | ||
| شابک = 964-5510-30-9 | | شابک = 964-5510-30-9 | ||
| موضوع = شعر | | موضوع = شعر فارسی- قرن 6ق | ||
| زبان = | | زبان = فارسی | ||
| تعداد جلد = 1 | | تعداد جلد = 1 | ||
| کتابخانۀ دیجیتال نور = | | کتابخانۀ دیجیتال نور =10430 | ||
| کد کنگره = PIR 4932 /د9 | | کد کنگره = PIR 4932 /د9 | ||
| کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE10430AUTOMATIONCODE | | کد اتوماسیون = AUTOMATIONCODE10430AUTOMATIONCODE | ||
| کتابخوان همراه نور =10430 | |||
| پس از = | | پس از = | ||
| پیش از = | | پیش از = | ||
}} | }} | ||
'''دیوان شیخ احمد جام'''، مجموعه اشعار [[ژندهپیل، احمد بن ابوالحسن|ابونصر احمد بن ابوالحسن نامقی جامی]]، ملقب به «[[ژندهپیل، احمد بن ابوالحسن|ژندهپیل]]»، صوفی متشرع قرن پنجم و ششم هجری (متوفی 536ق) است. [[کرمی، احمد|احمد کرمی]] و محمود صابری بر این کتاب مقدمه نوشتهاند. | |||
'''دیوان شیخ احمد جام'''، مجموعه اشعار ابونصر احمد بن ابوالحسن نامقی | |||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
کتاب با مقدمهای به قلم احمد کرمی آغاز شده است. سپس نوشته محمود صابری درباره شیخالاسلام احمد جامی ارائه شده است. پس از آن اشعار جامی با غزلیات آغاز و با ترکیببند، مثنویات و رباعیات ادامه یافته و با شعری از مخزن الغرائب خاتمه یافته است. | کتاب با مقدمهای به قلم [[کرمی، احمد|احمد کرمی]] آغاز شده است. سپس نوشته محمود صابری درباره [[ژندهپیل، احمد بن ابوالحسن|شیخالاسلام احمد جامی]] ارائه شده است. پس از آن اشعار جامی با غزلیات آغاز و با ترکیببند، مثنویات و رباعیات ادامه یافته و با شعری از مخزن الغرائب خاتمه یافته است. | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
احمد کرمی در مقدمهاش شیخ احمد را پیرو مذهب تشیع شمرده و این اشعار او را گواه شیعی بودن او دانسته است: | [[کرمی، احمد|احمد کرمی]] در مقدمهاش [[ژندهپیل، احمد بن ابوالحسن|شیخ احمد]] را پیرو مذهب تشیع شمرده و این اشعار او را گواه شیعی بودن او دانسته است: | ||
از پی حیدر، حسن ما را امام و رهنماست'' | {{شعر}} | ||
{{ب|''من ز مهر حیدرم هر لحظه اندر دل صفاست''|2='' از پی حیدر، حسن ما را امام و رهنماست''}} | |||
خاک نعلین حسین اندر دو چشمم توتیاست'' | {{ب|''همچو سگ افتادهام بر خاک درگاه حسین''|2='' خاک نعلین حسین اندر دو چشمم توتیاست ''}} | ||
{{ب|''عابدین تاج سر و باقر دو چشم روشن است''|2='' دین جعفر بر حق است و مذهب موسی رواست ''}} | |||
دین جعفر بر حق است و مذهب موسی رواست'' | {{پایان شعر}} | ||
و...<ref>ر.ک: مقدمه، ص4</ref>. | و...<ref>ر.ک: مقدمه، ص4</ref>. | ||
| خط ۴۴: | خط ۴۳: | ||
ازآنجاکه دیوان چاپی 1900 بیتی او خالی از تحریف و تصحیف نیست و در آن غثّ و سمین بسیار به کنار هم برآمده است و ممکن است که اشعار دیگران بدان راه یافته باشد و نسخهای مطمئن نیز در دسترش نداشتیم. از میان قصاید و غزلیات و قطعات و یک، دو ترکیببند و ترجیعبند و مثنوی هفتادودو بیتی که به بحر رمل مسدّس سروده شده و در مناجات و زهد و معرفت است با اطمینان خاطر نتوانستیم برای او سبکی ممتاز به دست آوریم، ولی شک نیست که شیخ در شاعری هم اکثر مُهر شرع بر زبان داشته است و چون دیگر صوفیان صفا راز عشق را بیمحابا بر زبان نمیرانده: | ازآنجاکه دیوان چاپی 1900 بیتی او خالی از تحریف و تصحیف نیست و در آن غثّ و سمین بسیار به کنار هم برآمده است و ممکن است که اشعار دیگران بدان راه یافته باشد و نسخهای مطمئن نیز در دسترش نداشتیم. از میان قصاید و غزلیات و قطعات و یک، دو ترکیببند و ترجیعبند و مثنوی هفتادودو بیتی که به بحر رمل مسدّس سروده شده و در مناجات و زهد و معرفت است با اطمینان خاطر نتوانستیم برای او سبکی ممتاز به دست آوریم، ولی شک نیست که شیخ در شاعری هم اکثر مُهر شرع بر زبان داشته است و چون دیگر صوفیان صفا راز عشق را بیمحابا بر زبان نمیرانده: | ||
زان که مهر شرع دارم بر دهان | {{شعر}} | ||
{{ب|''سر عشقت را نیارم بر زبان''|2='' زان که مهر شرع دارم بر دهان''<ref>ر.ک: مقدمه، ص9-8</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
محقق اثر معتقد است که مولوی برخی اشعار ژنده پیل را اقتباس کرده است: «ظاهراً بعضی غزلیات او را مولانا جلالالدین اقتباس فرموده است و مطالب فرشی را عرشی کرده بهطور کلی دیوان ژندهپیل و کلیات شمس شایان مقایسه است»<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>. | محقق اثر معتقد است که مولوی برخی اشعار ژنده پیل را اقتباس کرده است: «ظاهراً بعضی غزلیات او را مولانا جلالالدین اقتباس فرموده است و مطالب فرشی را عرشی کرده بهطور کلی دیوان ژندهپیل و کلیات شمس شایان مقایسه است»<ref>ر.ک: همان، ص4</ref>. | ||
| خط ۵۸: | خط ۵۹: | ||
دیوان ژندهپیل با این غزل عرفانی آغاز شده است: | دیوان ژندهپیل با این غزل عرفانی آغاز شده است: | ||
افتاده چو روح بر روانها'' | {{شعر}} | ||
{{ب|''ای یاد تو بر دل و زبانها''|2='' افتاده چو روح بر روانها''}} | |||
در سبزه و باغ و بوستانها'' | {{ب|''بی یاد تو نیست هیچ مرغی''|2='' در سبزه و باغ و بوستانها''}} | ||
{{ب|''سیمرغ و عقاب و باز و شاهین''|2='' ذکر تو کند در آشیانها''}} | |||
ذکر تو کند در آشیانها'' | {{ب|''هرگز نرسد به منزل عشق''|2='' بی بدرقه تو کاروانها''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص14</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
بی بدرقه تو کاروانها | |||
پس از آن غزلی زیبا در وصف پیامبر بزرگوار اسلام حضرت محمد(ص) ارائه شده است: | پس از آن غزلی زیبا در وصف پیامبر بزرگوار اسلام حضرت محمد(ص) ارائه شده است: | ||
از صفات برجستهی صوفیان خرقهپوشی و لباس ژنده به تن کردن است و این کار هنگامی صورت میگیرد که سالک، پس از ریاضت و | {{شعر}} | ||
'' | {{ب|''ای صدر ایوان رسل ای شمع جمع انبیا''|2=''خورشید برج سلطنت جمشید تخت کبریا''}} | ||
حبّذا خرقه که بهتر بود از تاج و سریر'' | {{ب|''طه و یاسین نام تو إنا فتحنا کام تو''|2='' اجرام یکسر رام تو ای آفرینش را بها''}} | ||
{{ب|''نامت محمد آمده محمود و احمد آمده''|2='' دین تو سرمد آمده بوالقاسم است کنیت تو را''}} | |||
ما و این خرقه پشمینه چه زربفت و حریر | {{ب|''هم صدر و بدر عالمی هم تاج و فخر آدمی''|2='' هم انبیا را خاتمی هم مصطفی هم مجتبا''<ref>ر.ک: همان، ص15</ref>}} | ||
{{پایان شعر}} | |||
از صفات برجستهی صوفیان خرقهپوشی و لباس ژنده به تن کردن است و این کار هنگامی صورت میگیرد که سالک، پس از ریاضت و مجاهدت بسیار، شایستگی دخول در صف صوفیان را پیدا کند. خرقهپوشی از مستحسنات متصوفه است و با آداب خاصی انجام میگیرد و به صاحب آن مقام والایی میبخشد<ref>ر.ک: نساجی زواره، اسماعیل، ص32</ref>. ژندهپیل نیز در اشعارش خرقهپوشی را پادشاهی در این دنیا دانسته است: | |||
{{شعر}} | |||
{{ب|''مژدهای دل که به این خرقه پشمین شاهم''|2='' حبّذا خرقه که بهتر بود از تاج و سریر''}} | |||
{{ب|''تو و آن تاج مرصع من و این خرقه پشم''|2=''ما و این خرقه پشمینه چه زربفت و حریر''<ref>ر.ک: متن کتاب، ص227</ref>}} | |||
{{پایان شعر}} | |||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
| خط ۹۱: | خط ۹۱: | ||
==منابع مقاله== | ==منابع مقاله== | ||
# مقدمه و متن کتاب. | # مقدمه و متن کتاب. | ||
# فاضل، علی، «سیری در آثار احمد جام (ژندهپیل)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کیهان فرهنگی، تیر 1367، شماره 52، صفحه 44 تا | #[[:noormags:14742| فاضل، علی، «سیری در آثار احمد جام (ژندهپیل)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: کیهان فرهنگی، تیر 1367، شماره 52، صفحه 44 تا 49]]. | ||
#: | #[[:noormags:354390|مؤید، حشمت، «نقد و بررسی کتاب: دیوان شیخ احمد جام (ژندهپیل)»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: ایرانشناسی، پاییز 1369، شماره 7، ص635 تا 656]]. | ||
#[[:noormags:430215|نساجی زواره، اسماعیل، «خرقه و خرقهپوشی»، پایگاه مجلات تخصصی نور، مجله: رشد آموزش زبان و ادب فارسی، بهار 1388، شماره 89، صفحه 32 تا 35]]. | |||
#: | |||
==وابستهها== | ==وابستهها== | ||
{{وابستهها}} | |||
[[رده:کتابشناسی]] | [[رده:کتابشناسی]] | ||
[[رده: | |||
[[رده:زبانشناسی، علم زبان]] | |||
[[رده: | |||
[[رده: | [[رده:زبان و ادبیات شرقی (آسیایی)]] | ||
[[رده:زبان و ادبیات فارسی]] | |||
[[رده: | |||
[[رده:زبانها و ادبیات ایرانی]] | |||