دیوان منجیک ترمذی: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۱۱ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ع‎آ' به 'ع‌آ'
جز (جایگزینی متن - 'ک‎ج' به 'ک‌ج')
جز (جایگزینی متن - 'ع‎آ' به 'ع‌آ')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۳۶: خط ۳۶:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
مصحّح کتاب، درباره دیوان پیش رو، بیان می‌دارد که در این کتاب، اشعار [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک ترمذی]] شامل اشعار پیوسته و ابیات پراکنده از منابع چاپی و خطی متعددی، جمع‎آوری شده و با یکدیگر مورد مقابله قرار گرفته‌اند. ازآنجاکه هیچ نسخه کامل و مستقلی از دیوان منجیک باقی نمانده، در تصحیح این اشعار نسخه اساس تعیین نشده و این کار با توجه به درستی ضبط موجود در منابع که عمدتا با قدمت آنها نیز مطابق بوده، صورت گرفته است. این اشعار در سه بخش شامل ابیات پیوسته (قصاید، غزلیات، قطعات و ابیات باقی‌مانده از مثنوی بحر هزج)، ابیات پراکنده مرتبط (ابیات پراکنده‌ای که دارای وزن و قافیه یکسان بوده و احتمالا متعلق به یک شعر هستند) و ابیات پراکنده گردآوری شده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ‎چهل‌وچهار</ref>.
مصحّح کتاب، درباره دیوان پیش رو، بیان می‌دارد که در این کتاب، اشعار [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک ترمذی]] شامل اشعار پیوسته و ابیات پراکنده از منابع چاپی و خطی متعددی، جمع‌آوری شده و با یکدیگر مورد مقابله قرار گرفته‌اند. ازآنجاکه هیچ نسخه کامل و مستقلی از دیوان منجیک باقی نمانده، در تصحیح این اشعار نسخه اساس تعیین نشده و این کار با توجه به درستی ضبط موجود در منابع که عمدتا با قدمت آنها نیز مطابق بوده، صورت گرفته است. این اشعار در سه بخش شامل ابیات پیوسته (قصاید، غزلیات، قطعات و ابیات باقی‌مانده از مثنوی بحر هزج)، ابیات پراکنده مرتبط (ابیات پراکنده‌ای که دارای وزن و قافیه یکسان بوده و احتمالا متعلق به یک شعر هستند) و ابیات پراکنده گردآوری شده‌اند<ref>ر.ک: مقدمه مصحح، صفحه ‎چهل‌وچهار</ref>.


در مورد سبک اشعار [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک]] باید گفت: وی از شعرای حاذق و توانای عصر خویش بوده؛ چنان‌که عوفی شعر او را «شعری غریب و الفاظی خوب و معانی بکر و عباراتی بلیغ و استعاری نادر» خوانده و این اوصاف، همه در شعر [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک]] صادقند. دیگر تذکره‎نویسان نیز چنین اوصافی را در باب اشعار وی به قلم آورده‌اند؛ همچون اوحدی بلیانی که نوشته: «جگر فصحا از صلابت کلام او خون گشته و اشک بلغا از غیرت بیانش گلگون شده. نیش اهاجی او دل فلک را خستی و سنگ مهازلتش سر عیوق شکستی. ملاحت و فصاحت، متانت و رزانت، حلاوت و طراوت، عذوبت و رطوبت بسیار در کلام اوست. نمک سخنش بر زخم شوریدگان مرهم و نقد کلامش در کیسه ادراک به‌منزله درهم است. لطافت بیان، نزاکت ادا، در جمیع فنون سخن، الخاص هزل و هجا و مطایبه او را مسلم است؛ چه سوزن رشک او در دل سوزنی خلیده». همچنین امین احمد رازی چنین نوشته: «نگارخانه نثر او رونق خورنق شکسته و تصاویر نظم او از کار ارژنگ ننگ داشته. این اشعار که نور معانی او بر روشنی روز طعنه زده، بر متانت گفتار و حلاوت اشعار او دلیلی واضح و برهانی روشن است». لیکن از این «نگارخانه نثر»، چیزی در دست نیست و بعید می‌نماید که نگارنده هفت اقلیم نیز نثری از [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک]] دیده باشد و احتمالا این عبارت پرداخته ذهن امین احمد است. استعارات، کنایات و اغراق‌های زیبا و بدیع او در شعر فارسی بی‌نظیر است و شاید به‎ندرت بتوان اشعاری هم‎طراز اشعار منجیک را در دوره وی و حتی در قرون بعد از او یافت.
در مورد سبک اشعار [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک]] باید گفت: وی از شعرای حاذق و توانای عصر خویش بوده؛ چنان‌که عوفی شعر او را «شعری غریب و الفاظی خوب و معانی بکر و عباراتی بلیغ و استعاری نادر» خوانده و این اوصاف، همه در شعر [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک]] صادقند. دیگر تذکره‎نویسان نیز چنین اوصافی را در باب اشعار وی به قلم آورده‌اند؛ همچون اوحدی بلیانی که نوشته: «جگر فصحا از صلابت کلام او خون گشته و اشک بلغا از غیرت بیانش گلگون شده. نیش اهاجی او دل فلک را خستی و سنگ مهازلتش سر عیوق شکستی. ملاحت و فصاحت، متانت و رزانت، حلاوت و طراوت، عذوبت و رطوبت بسیار در کلام اوست. نمک سخنش بر زخم شوریدگان مرهم و نقد کلامش در کیسه ادراک به‌منزله درهم است. لطافت بیان، نزاکت ادا، در جمیع فنون سخن، الخاص هزل و هجا و مطایبه او را مسلم است؛ چه سوزن رشک او در دل سوزنی خلیده». همچنین امین احمد رازی چنین نوشته: «نگارخانه نثر او رونق خورنق شکسته و تصاویر نظم او از کار ارژنگ ننگ داشته. این اشعار که نور معانی او بر روشنی روز طعنه زده، بر متانت گفتار و حلاوت اشعار او دلیلی واضح و برهانی روشن است». لیکن از این «نگارخانه نثر»، چیزی در دست نیست و بعید می‌نماید که نگارنده هفت اقلیم نیز نثری از [[منجيک ترمذي، علي بن محمد|منجیک]] دیده باشد و احتمالا این عبارت پرداخته ذهن امین احمد است. استعارات، کنایات و اغراق‌های زیبا و بدیع او در شعر فارسی بی‌نظیر است و شاید به‎ندرت بتوان اشعاری هم‎طراز اشعار منجیک را در دوره وی و حتی در قرون بعد از او یافت.
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش