۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ه‌ن' به 'ه‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ش‌ه' به 'ش‌ه') |
جز (جایگزینی متن - 'ه‌ن' به 'ه‌ن') |
||
| خط ۳۶: | خط ۳۶: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
از معاصران، نخستین پژوهنده‌ای که درباره [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]]، پدر شعر فارسی، تلاش مهمی از خود نشان داد و برخی لحظات زندگی این شاعر بزرگ و زبان‌آور را از زیر غبار روزگار بیرون کشید، [[قزوینی، محمد|علامه محمد قزوینی]] بود. پس از او استاد [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] در اواخر نخستین دهه قرن شمسی حاضر، کتاب دیوان اشعار پراکنده رودکی را با پاره‌ای توضیحات منتشر ساخت. استاد [[نفیسی، سعید|نفیسی]] بر اساس اطلاعات قزوینی و توضیحات | از معاصران، نخستین پژوهنده‌ای که درباره [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]]، پدر شعر فارسی، تلاش مهمی از خود نشان داد و برخی لحظات زندگی این شاعر بزرگ و زبان‌آور را از زیر غبار روزگار بیرون کشید، [[قزوینی، محمد|علامه محمد قزوینی]] بود. پس از او استاد [[نفیسی، سعید|سعید نفیسی]] در اواخر نخستین دهه قرن شمسی حاضر، کتاب دیوان اشعار پراکنده رودکی را با پاره‌ای توضیحات منتشر ساخت. استاد [[نفیسی، سعید|نفیسی]] بر اساس اطلاعات قزوینی و توضیحات تذکره‌نویسان مطالعه و تحقیق دامنه‌داری را آغاز کرد و دیوانی را از رودکی با شرح زندگانی شاعر منتشر ساخت که کتاب حاضر از روی آن و نیز دیوان رودکی که توسط [[براگينسکي، يوسيف سامويلوويچ|ی. براگینسکی]] (اداره انتشارات دانش، مسکو 1964م) منتشر شده، تدوین و تنظیم شده است.<ref>ر.ک: یادداشت ناشر، ص7</ref>. | ||
در میان نسخه‌های خطی دیوان شعرای ایران کتاب کوچکی حاوی نزدیک هزار بیت هست که به نام «دیوان رودکی» معروف است. خاورشناس انگلیسی دنیس راس، در مقاله‌ای درباره شعر [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] نوشته و درباره این کتاب بحث کرده است و آن را «دیوان مجعول رودکی» خوانده است. این کتاب را گویا در اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم جعل کرده‌اند؛ زیرا در میان مآخذی که در گرد آوردن اشعار رودکی موجود است، قدیمترین کتاب که در آن اشعار قطران تبریزی را به نام رودکی آورده‌اند، «فرهنگ جهانگیری» است که در سال 1005 تألیف شده است. پیش از قرن یازدهم، ثبت اشعار قطران تبریزی به نام [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] متداول نبوده است و چون هفت کتاب از این کتاب‌ها را در هندوستان تألیف کرده‌اند و همه این نسبت را به خطا روا داشته‌اند، ظن غالب آن است که این خطا نخست از مؤلفین هندی سر زده است و احتمالاً نسخه دیوان مجعول رودکی را در هند جعل کرده‌اند. در این دیوان چندین قصیده و قطعه از اشعار قطران ثبت است که یا همه ابیات آن‌ها یا برخی از آن‌ها را به نام [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] ثبت کرده‌اند. این نسخه مجعول را در ایران و ممالک شرق و کتابخانه‌های شرقی ممالک بیگانه بسیار چاپ کرده و به ثبت رسانده‌اند و در سال 1315ق، در تهران نیز آن را چاپ کرده‌اند، منتها پاره‌ای از اشعار [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] را که در «[[تاریخ بیهقی]]» و «[[چهار مقاله]]» و دیگر تذکره‌ها وجود دارد، بر آن افزوده‌اند. نسخه چاپ تهران حاوی 1170 بیت است، ولی نسخه خطی به تفاوت از 951 بیت تا 1121 بیت از قطران به نام [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] است.<ref>ر.ک: شرح احوال رودکی، ص53</ref>. | در میان نسخه‌های خطی دیوان شعرای ایران کتاب کوچکی حاوی نزدیک هزار بیت هست که به نام «دیوان رودکی» معروف است. خاورشناس انگلیسی دنیس راس، در مقاله‌ای درباره شعر [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] نوشته و درباره این کتاب بحث کرده است و آن را «دیوان مجعول رودکی» خوانده است. این کتاب را گویا در اواخر قرن دهم و اوایل قرن یازدهم جعل کرده‌اند؛ زیرا در میان مآخذی که در گرد آوردن اشعار رودکی موجود است، قدیمترین کتاب که در آن اشعار قطران تبریزی را به نام رودکی آورده‌اند، «فرهنگ جهانگیری» است که در سال 1005 تألیف شده است. پیش از قرن یازدهم، ثبت اشعار قطران تبریزی به نام [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] متداول نبوده است و چون هفت کتاب از این کتاب‌ها را در هندوستان تألیف کرده‌اند و همه این نسبت را به خطا روا داشته‌اند، ظن غالب آن است که این خطا نخست از مؤلفین هندی سر زده است و احتمالاً نسخه دیوان مجعول رودکی را در هند جعل کرده‌اند. در این دیوان چندین قصیده و قطعه از اشعار قطران ثبت است که یا همه ابیات آن‌ها یا برخی از آن‌ها را به نام [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] ثبت کرده‌اند. این نسخه مجعول را در ایران و ممالک شرق و کتابخانه‌های شرقی ممالک بیگانه بسیار چاپ کرده و به ثبت رسانده‌اند و در سال 1315ق، در تهران نیز آن را چاپ کرده‌اند، منتها پاره‌ای از اشعار [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] را که در «[[تاریخ بیهقی]]» و «[[چهار مقاله]]» و دیگر تذکره‌ها وجود دارد، بر آن افزوده‌اند. نسخه چاپ تهران حاوی 1170 بیت است، ولی نسخه خطی به تفاوت از 951 بیت تا 1121 بیت از قطران به نام [[رودکي، جعفر بن محمد|رودکی]] است.<ref>ر.ک: شرح احوال رودکی، ص53</ref>. | ||
| خط ۶۳: | خط ۶۳: | ||
{{ب|''آن ابر بین که گرید چو مرد سوگوار''|2=''و آن رعد بین که نالد چون عاشق کئیب''}} | {{ب|''آن ابر بین که گرید چو مرد سوگوار''|2=''و آن رعد بین که نالد چون عاشق کئیب''}} | ||
{{ب|''خورشید ز ابر تیره دهد روی گاه‌گاه ''|2=''چونان حصاری‌ای که گذر دارد از رقیب''}} | {{ب|''خورشید ز ابر تیره دهد روی گاه‌گاه ''|2=''چونان حصاری‌ای که گذر دارد از رقیب''}} | ||
{{ب|''باران مشکبوی ببارد | {{ب|''باران مشکبوی ببارد نوبه‌نو''|2=''وز برف برکشید یکی حله قصیب''}} | ||
{{پایان شعر}} | {{پایان شعر}} | ||