۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'بپ' به 'بپ') |
جز (جایگزینی متن - 'نگ' به 'نگ') |
||
خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
آجال، آخرالزمان، آخرت، آدم، آزادی، آفتابپرستی، آقاخانیه (آغاخانیه)، آیه، ابلیس، احباط و تکفیر و... ازجمله مدخلهایی است که در جلد اول این دانشنامه آمده است؛ مثلاًدر مدخل احباط و تکفیر، ابتدا از معنای لغوی و اصطلاحی آن، سپس تعداد دفعاتی که این دو واژه در قرآن آمده، مطلع میشویم و در ادامه نظر متکلمان را در اینباره میخوانیم<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص178-179</ref>. | آجال، آخرالزمان، آخرت، آدم، آزادی، آفتابپرستی، آقاخانیه (آغاخانیه)، آیه، ابلیس، احباط و تکفیر و... ازجمله مدخلهایی است که در جلد اول این دانشنامه آمده است؛ مثلاًدر مدخل احباط و تکفیر، ابتدا از معنای لغوی و اصطلاحی آن، سپس تعداد دفعاتی که این دو واژه در قرآن آمده، مطلع میشویم و در ادامه نظر متکلمان را در اینباره میخوانیم<ref>ر.ک: متن کتاب، ج1، ص178-179</ref>. | ||
احباط در اصطلاح متکلمان بدان معناست که گناه یا عقاب متأخر، موجب از بین رفتن طاعت یا ثواب متقدم میشود. در مقابل، تکفیر به معناى آن است که طاعت یا ثواب متأخر باعث از بین رفتن معصیت یا عقاب متقدم میگردد. در برخى منابع احباط و تکفیر را به معناى پوشانیدن عمل دانستهاند؛ یعنى عمل قبیح، آثار ثواب را میپوشاند؛ | احباط در اصطلاح متکلمان بدان معناست که گناه یا عقاب متأخر، موجب از بین رفتن طاعت یا ثواب متقدم میشود. در مقابل، تکفیر به معناى آن است که طاعت یا ثواب متأخر باعث از بین رفتن معصیت یا عقاب متقدم میگردد. در برخى منابع احباط و تکفیر را به معناى پوشانیدن عمل دانستهاند؛ یعنى عمل قبیح، آثار ثواب را میپوشاند؛ همینگونه عمل شایسته، آثار قبیح گناهان را میپوشاند. این معنا از احباط و تکفیر، معنایى دقیق و ظریف است که در جمع اقوال مختلف در این بحث و رسیدن به حقیقت مسئله، بسیار مفید و راهگشا خواهد بود. | ||
بحث احباط در کلام اسلامى بهصورت گسترده مطرح شده و دیدگاههای متفاوتى در این زمینه ارائه گردیده است. نزد متکلمان، معروف است که معتزله به احباط و تکفیر معتقدند، هرچند در چگونگى آن، اختلافنظر دارند. از طرفى اشاعره و بیشتر امامیه و مرجئه قائل به بطلان احباط هستند. از میان متکلمان امامیه به نوبختیان نسبت داده شده که احباط اعتزالى را پذیرفتهاند؛ البته از برخى آثار نوبختیان، قول به بطلان احباط استفاده میشود؛ بنابراین معلوم میشود که همه نوبختیان به ثبوت احباط معتقد نبودهاند. علاوه بر نوبختیان، برخى از متکلمان متأخر امامیه، احباط به معناى تعدیلشده آن را پذیرفتهاند<ref>ر.ک: همان، ص179</ref>. | بحث احباط در کلام اسلامى بهصورت گسترده مطرح شده و دیدگاههای متفاوتى در این زمینه ارائه گردیده است. نزد متکلمان، معروف است که معتزله به احباط و تکفیر معتقدند، هرچند در چگونگى آن، اختلافنظر دارند. از طرفى اشاعره و بیشتر امامیه و مرجئه قائل به بطلان احباط هستند. از میان متکلمان امامیه به نوبختیان نسبت داده شده که احباط اعتزالى را پذیرفتهاند؛ البته از برخى آثار نوبختیان، قول به بطلان احباط استفاده میشود؛ بنابراین معلوم میشود که همه نوبختیان به ثبوت احباط معتقد نبودهاند. علاوه بر نوبختیان، برخى از متکلمان متأخر امامیه، احباط به معناى تعدیلشده آن را پذیرفتهاند<ref>ر.ک: همان، ص179</ref>. | ||
ویرایش