۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز (جایگزینی متن - 'شا' به 'شا') |
جز (جایگزینی متن - 'تن' به 'تن') |
||
خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات کتاب | {{جعبه اطلاعات کتاب | ||
| تصویر =NUR10921J1.jpg | | تصویر =NUR10921J1.jpg | ||
| عنوان =اندیشههای عطار در لسان الغيب، | | عنوان =اندیشههای عطار در لسان الغيب، وصلتنامه و مفتاح الإرادة | ||
| عنوانهای دیگر = | | عنوانهای دیگر = | ||
| پدیدآوران = | | پدیدآوران = | ||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
}} | }} | ||
'''اندیشههای عطار در لسان الغيب، | '''اندیشههای عطار در لسان الغيب، وصلتنامه و مفتاح الإرادة'''، مجموعه سه اثر منسوب به [[عطار، محمد بن ابراهیم|شیخ فریدالدین عطار نیشابوری]] است که با تصحیح [[حيدر خاني، حسین|حسین حیدرخانی]]، چاپ و عرضه شده است. | ||
==ساختار== | ==ساختار== | ||
خط ۴۴: | خط ۴۴: | ||
ابیات پایانی این مثنوی، بدین قرار است:{{شعر}}{{ب|''در حیاتم نیست قید هیچ چیز''|2=''لیک دارم ترس بس از بیتمیز''}}{{ب|''مصطفی بگریخته از حاسدان ''|2=''مرتضی خورده است زخم فاسقان''}}{{ب|''با حسین مرتضی کردند زور''|2=''هیچ اندیشه نهشان از حال گور''}}{{ب|''همچو ایشان رفت خواهم از جهان''|2=''این بود حال فریدالدین بدان''}}{{ب|''ختم اسرارم بر ایشان بود بس''|2=''این بود ما را به عقبی دسترس''}}{{پایان شعر}}<ref>متن کتاب، ص421</ref>. | ابیات پایانی این مثنوی، بدین قرار است:{{شعر}}{{ب|''در حیاتم نیست قید هیچ چیز''|2=''لیک دارم ترس بس از بیتمیز''}}{{ب|''مصطفی بگریخته از حاسدان ''|2=''مرتضی خورده است زخم فاسقان''}}{{ب|''با حسین مرتضی کردند زور''|2=''هیچ اندیشه نهشان از حال گور''}}{{ب|''همچو ایشان رفت خواهم از جهان''|2=''این بود حال فریدالدین بدان''}}{{ب|''ختم اسرارم بر ایشان بود بس''|2=''این بود ما را به عقبی دسترس''}}{{پایان شعر}}<ref>متن کتاب، ص421</ref>. | ||
مثنوی | مثنوی «وصلتنامه»، دومین مثنوی این مجموعه است که منسوب به عطار بوده و در بعضی نسخ خطی باستان، به نام «بهلول» و در یک نسخه به نام «خاکی» آمده و با نام اول آغازش چنین است:{{شعر}}{{ب|''آنچنانم گفت عطار امین''|2=''در کتاب منطق از نور یقین''}}{{ب|''گفته عطار خود از مغز بود''|2='' لیک اندر صد لباس نغز بود''}}{{ب|''گفته بهلول از جانان بود''|2=''هرچه گوید آیت و برهان بود''}}{{پایان شعر}}. | ||
پیداست که این مثنوی از عطار نیست؛ زیرا در این ابیات از او به بزرگی یاد میکند و به گفته خود اشاره دارد؛ درهرحال | پیداست که این مثنوی از عطار نیست؛ زیرا در این ابیات از او به بزرگی یاد میکند و به گفته خود اشاره دارد؛ درهرحال «وصلتنامه» (کتاب حاضر)، اینطور آغاز میشود: {{شعر}}{{ب|''ابتدا کردم به نام کردگار''|2=''خالق هفت و شش و پنج و چهار''}}{{ب|''آن خداوندی که هستی ذات اوست ''|2=''هر دو عالم مصحف آیات اوست''}}{{ب|''آن خداوندی که آدم را ز خاک''|2=''آفرید و داد او را جان پاک''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: سجادی، سید ضیاءالدین، ص57 و متن کتاب، ص424-425</ref>. | ||
و ضمن مثنوی گفته است:{{شعر}}{{ب|''نام این کردم | و ضمن مثنوی گفته است:{{شعر}}{{ب|''نام این کردم وصلتنامه من''|2=''زآنکه وصلت دیدهام از خویشتن''}}{{ب|''هرکه میخواهد که او واصل شود''|2=''درد عطارش مگر حاصل شود''}}{{پایان شعر}}<ref>همان، ص58 و همان، ص235</ref>. | ||
سومین مثنوی این مجموعه، «مفتاح الإرادة» نام دارد که در بحر هزج مسدس است و پس از توحید و نعت پیامبر اکرم( ص)، مقامات اهل سلوک را بیان میکند و تاریخ مجعولی برای نظم کتاب در پایان آن آورده شده است که روز جمعه 15 ذیحجه سال 574ق، است و چنین آن را پایان بخشیده:{{شعر}}{{ب|''به نیکی نام ما را یاد میآر''|2='' بگو یا رب به رحمت شاد عطار''}}{{ب|''ترحم چون فرستی بر روانم ''|2=''ز انفاست شود آسوده جانم''}}{{ب|''فزون از قطرههای برف و باران''|2='' که بارد در شتا و در بهاران''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، ص57 و همان، ص646</ref>. | سومین مثنوی این مجموعه، «مفتاح الإرادة» نام دارد که در بحر هزج مسدس است و پس از توحید و نعت پیامبر اکرم( ص)، مقامات اهل سلوک را بیان میکند و تاریخ مجعولی برای نظم کتاب در پایان آن آورده شده است که روز جمعه 15 ذیحجه سال 574ق، است و چنین آن را پایان بخشیده:{{شعر}}{{ب|''به نیکی نام ما را یاد میآر''|2='' بگو یا رب به رحمت شاد عطار''}}{{ب|''ترحم چون فرستی بر روانم ''|2=''ز انفاست شود آسوده جانم''}}{{ب|''فزون از قطرههای برف و باران''|2='' که بارد در شتا و در بهاران''}}{{پایان شعر}}<ref>ر.ک: همان، ص57 و همان، ص646</ref>. | ||
خط ۵۶: | خط ۵۶: | ||
==وضعیت کتاب== | ==وضعیت کتاب== | ||
فهرست محتویات مقدمه مصحح در ابتدا و سایر فهارس کتاب، در انتهای آن آمده است که عبارتند از فهرستهای: آیات؛ روایات؛ روایات فارسی؛ احادیث قدسی؛ دعاها؛ مصادر کتاب؛ کلمات بزرگان؛ اعلام و فهرست مطالب لسان الغيب، | فهرست محتویات مقدمه مصحح در ابتدا و سایر فهارس کتاب، در انتهای آن آمده است که عبارتند از فهرستهای: آیات؛ روایات؛ روایات فارسی؛ احادیث قدسی؛ دعاها؛ مصادر کتاب؛ کلمات بزرگان؛ اعلام و فهرست مطالب لسان الغيب، وصلتنامه و مفتاح الإرادة. | ||
در پاورقیها، علاوه بر ذکر منابع، توضیحات جامع و مفصلی پیرامون برخی از کلمات و مطالب متن، ارائه گردیده است. | در پاورقیها، علاوه بر ذکر منابع، توضیحات جامع و مفصلی پیرامون برخی از کلمات و مطالب متن، ارائه گردیده است. |
ویرایش