۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
گنجینه بهارستان (یازده رساله در علوم قرآنی) (نمایش مبدأ)
نسخهٔ ۹ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۰۳:۵۱
، ۹ سپتامبر ۲۰۱۹جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ىش' به 'ی‌ش') |
جز (جایگزینی متن - 'ی‌ه' به 'ی‌ه') |
||
| خط ۳۴: | خط ۳۴: | ||
==گزارش محتوا== | ==گزارش محتوا== | ||
در مقدمه کتاب مطالب ارزنده‌ای در مورد | در مقدمه کتاب مطالب ارزنده‌ای در مورد ویژگی‌ها و اهداف این مجموعه نوشتار ذکر شده است از جمله اینکه، این اثر در پی جمعآوری آثار و رسائلی است که: 1) از لحاظ کمی پس از تصحیح، حداکثر در حدود صد صفحه باشند؛ 2) حداقل یک نسخه از آن از در کتابخانه مجلس موجود است؛ 3) چون هدف اصلی از این نوشتار بازخوانی و احیای رساله‌های موجود در کتابخانه مجلس است، اصراری بر بهره‌برداری از نسخ موجود در دیگر کتابخانه‌ها نیست؛ 4) اولویت با در این مجموعه با رسائلی است که تا کنون به زیور طبع آراسته نشده است. | ||
این اثر، مشتمل بر یازده رساله است که رسائل آن به ترتیب قدمت، معرفى می‌شوند: | این اثر، مشتمل بر یازده رساله است که رسائل آن به ترتیب قدمت، معرفى می‌شوند: | ||
| خط ۴۵: | خط ۴۵: | ||
#:# تقسیمات قرآن (به نصف، ثلث و ربع)؛ | #:# تقسیمات قرآن (به نصف، ثلث و ربع)؛ | ||
#:# عد آیات بنا بر شمارش کوفی، مدنی اول، مدنی دوم، بصری، شامی و ذکر موارد خاص هر یک و برخی از مشترکات آن‌ها. | #:# عد آیات بنا بر شمارش کوفی، مدنی اول، مدنی دوم، بصری، شامی و ذکر موارد خاص هر یک و برخی از مشترکات آن‌ها. | ||
#:هرکدام از این پنج موضوع در یک باب مورد اشاره قرار گرفته‌اند. تعدادی از آن‌ها دارای فصول متعددی نیز می‌باشند. یکی از | #:هرکدام از این پنج موضوع در یک باب مورد اشاره قرار گرفته‌اند. تعدادی از آن‌ها دارای فصول متعددی نیز می‌باشند. یکی از ویژگی‌های رساله، باب اول و آخر آن است. مؤلف در باب اول از زاویه‌ای متفاوت با اکثر کتب علوم قرآنی، به مسئله عدّ آیات پرداخته است. این زاویه عبارت است از توجه به این نکته که هر سوره‌ایا مشابهی از نظر تعداد آیات در قرآن دارد یا خیر؟ و اگر پاسخ مثبت است نام سوره یا سوره‌ای که تعداد آیاتش با آن یکسان است ذکر شده است. همچنین باب آخر نیز نگاهی متفاوت به عدّ آیات دارد. این نگاه به آیات قرآن از این حیث است که هر یک از شمارشهای یاد شده به‌طور خاص هرکدام آیات را در بر دارد، ثانیاً، موارد مشترک بین دو و سه شیوه کدام است. البته در این با از عدّ مکی آیات هیچ سخنی به میان نیامده است و از عدّ شامی نیز تنها در یک قسمت سخن مستقلی به میان آمده است. از سوی دیگر عدّ کوفی از مهمترین محور مطالب این باب محسوب می‌شود. مؤلف خود در آغاز به این مطلب اشاره می‌کند که در زمان او در قرن ششم عدّ کوفی رایج بوده است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19979/1/33 ر.ک: متن کتاب، ص33-34]</ref>. | ||
#مختصر ما رسم في المصحف الكريم، تألیف ابوطاهر اسماعیل بن ظاهر عقیلى مصرى(م 623ق) اثر مهمى در رسم‌الخط مصحف شریف است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19979/1/25 مقدمه، صفحه بیست‌وپنج]</ref>. این رساله شامل چهار بخش است. در بخش نخست به مواردی که در کل قرآن به شکل خاصی کتابت می‌شود اشاره شده است. در بخش دوم که بیشتر حجم آن را در بر گرفته، شیوه نگارش کلمات در قرآن کریم به ترتیب سوره‌های قرآن کریم ذکر شده است. در بخش سوم نیز به اختلاف موجود بین مصاحف اهل شام و مکه و مدینه و کوفه و بصره پرداخته شده است. مؤلف در این بخش به این نکته اشاره می‌کند که اختلاف بین قاریان به اختلاف رسم ارتباط ندارد، چرا که قرائت از طریق مشافهه منتقل می‌شود، نه از راه کتابت. | #مختصر ما رسم في المصحف الكريم، تألیف ابوطاهر اسماعیل بن ظاهر عقیلى مصرى(م 623ق) اثر مهمى در رسم‌الخط مصحف شریف است<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19979/1/25 مقدمه، صفحه بیست‌وپنج]</ref>. این رساله شامل چهار بخش است. در بخش نخست به مواردی که در کل قرآن به شکل خاصی کتابت می‌شود اشاره شده است. در بخش دوم که بیشتر حجم آن را در بر گرفته، شیوه نگارش کلمات در قرآن کریم به ترتیب سوره‌های قرآن کریم ذکر شده است. در بخش سوم نیز به اختلاف موجود بین مصاحف اهل شام و مکه و مدینه و کوفه و بصره پرداخته شده است. مؤلف در این بخش به این نکته اشاره می‌کند که اختلاف بین قاریان به اختلاف رسم ارتباط ندارد، چرا که قرائت از طریق مشافهه منتقل می‌شود، نه از راه کتابت. | ||
#:در بخش پایانی این رساله توضیحاتی درباره نقط و شکل مصاحف ذکر شده است. در این بخش هرچند نویسنده به شیوه علامتگذاری خلیل بن احمد اشاره می‌کند، ولی روش نقط را بر آن ترجیح می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19979/1/53 ر.ک: متن کتاب، ص53]</ref>. | #:در بخش پایانی این رساله توضیحاتی درباره نقط و شکل مصاحف ذکر شده است. در این بخش هرچند نویسنده به شیوه علامتگذاری خلیل بن احمد اشاره می‌کند، ولی روش نقط را بر آن ترجیح می‌دهد<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/19979/1/53 ر.ک: متن کتاب، ص53]</ref>. | ||
| خط ۷۴: | خط ۷۴: | ||
در ابتدای کتاب فهرست محتویات و در انتهای آن فهارس فنی ذکر شده است. | در ابتدای کتاب فهرست محتویات و در انتهای آن فهارس فنی ذکر شده است. | ||
در | در پاورقی‌ها توضیح برخی از عبارتها و آدرس مطالب ذکر شده است. | ||