كتاب السيَر: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۹ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'م‎ع' به 'م‌ع'
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه')
جز (جایگزینی متن - 'م‎ع' به 'م‌ع')
خط ۴۸: خط ۴۸:
این کتاب به لحاظ روشی از کتب طبقه اول در اسلام است و از طریق آن می‌توان حکمی مبنی بر وضع روش‎های تألیفی در قرن دوم هجری به لحاظ اسانید و اتصالات آن و رجال حدیث و تبویب این کتاب‌ها و ترتیب و تقسیمشان و کیفیت استنباط احکام توسط نویسندگان آن‌ها از نصوص، صادر کرد.<ref>ر.ک: همان، ص77</ref> بدون شک این اثر در نیمه اول قرن دوم هجری قبل از نهضت ترجمه نوشته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/78 ر.ک: همان، 78]</ref>
این کتاب به لحاظ روشی از کتب طبقه اول در اسلام است و از طریق آن می‌توان حکمی مبنی بر وضع روش‎های تألیفی در قرن دوم هجری به لحاظ اسانید و اتصالات آن و رجال حدیث و تبویب این کتاب‌ها و ترتیب و تقسیمشان و کیفیت استنباط احکام توسط نویسندگان آن‌ها از نصوص، صادر کرد.<ref>ر.ک: همان، ص77</ref> بدون شک این اثر در نیمه اول قرن دوم هجری قبل از نهضت ترجمه نوشته شده است.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/78 ر.ک: همان، 78]</ref>


از ویژگی‌های این اثر این است که اولین کتابی است که در موضوع مغازی و سیره‌ها و جهاد و احکام فقهی آن و متعلقات جهاد مانند نفیر و تجهیز عده‌ای و ترتیب صفوف جنگ، حمل فی سبیل الله، مباحث مربوط به غنیمت و تحریم غلول، بیان حکم مرتد، علاقه مسلمانان به اهل ذمه و محاربین و بیان احکام آنان و... مطلب نوشته است. هرچند بعدها کتاب‌های زیادی در این باب نوشته شد، ولی به‍‌هرحال این اولین کتابی است که در این رابطه نوشته شده است. البته کتاب السیر محمد بن حسن شیبانی متوفی 189 قمری نیز در همین عهد نوشته شده ولی از لحاظ روش و... با این کتاب متفاوت است؛ زیرا کتاب شیبانی از روایت ابی سلیمان جوزجانی تبعیت کرده و با آن زیاداتی است و آن را مانند شیوه اهل رأی در آن دوران نگاشته که بر حدیث شریف در محدوده محدودی اعتماد می‌کردند و بیشتر سعی در استنباط و تنظیر داشتند، همچنین رأی ابوحنیفه و ابویوسف قاضیر را نقل می‌کند و البته در حجت و استنباط خالی از قوت نیست و در کل نصوص در کتاب محمد شیبانی کم است و معمولاً حاوی آرای اجتهادی است؛ اما این کتاب (کتاب حاضر) شیوه دیگری دارد یعنی برای هر مسئله‌ای به حدیث شریف استدلال می‌کند و اگر روایتی نبود به قول صحابی تمسک می‌جوید. نویسنده روایت رو یا قول صحابی را با استناد به اقوال تابعین مستدل می‌کند تا به اساتیدش از اتباع تابعین مانند اوزاعی و ثوری و هشام بن عروه و مانند آنان برسد که ملتزم به نصوص و روایات بودند؛ بنابراین این اثر را می‌توان مصدر اصیلی برای شناخت فقه سلف صحابه و تابعین دانست که البته دارای ابداع در ترتیب و إحکام در نص است؛ و به دلیل همین ویژگی بوده که شافعی این کتاب را بر همه کتاب‌های هم‎عصرش، ترجیح می‌داد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/78 ر.ک: همان، ص78-79]</ref>
از ویژگی‌های این اثر این است که اولین کتابی است که در موضوع مغازی و سیره‌ها و جهاد و احکام فقهی آن و متعلقات جهاد مانند نفیر و تجهیز عده‌ای و ترتیب صفوف جنگ، حمل فی سبیل الله، مباحث مربوط به غنیمت و تحریم غلول، بیان حکم مرتد، علاقه مسلمانان به اهل ذمه و محاربین و بیان احکام آنان و... مطلب نوشته است. هرچند بعدها کتاب‌های زیادی در این باب نوشته شد، ولی به‍‌هرحال این اولین کتابی است که در این رابطه نوشته شده است. البته کتاب السیر محمد بن حسن شیبانی متوفی 189 قمری نیز در همین عهد نوشته شده ولی از لحاظ روش و... با این کتاب متفاوت است؛ زیرا کتاب شیبانی از روایت ابی سلیمان جوزجانی تبعیت کرده و با آن زیاداتی است و آن را مانند شیوه اهل رأی در آن دوران نگاشته که بر حدیث شریف در محدوده محدودی اعتماد می‌کردند و بیشتر سعی در استنباط و تنظیر داشتند، همچنین رأی ابوحنیفه و ابویوسف قاضیر را نقل می‌کند و البته در حجت و استنباط خالی از قوت نیست و در کل نصوص در کتاب محمد شیبانی کم است و معمولاً حاوی آرای اجتهادی است؛ اما این کتاب (کتاب حاضر) شیوه دیگری دارد یعنی برای هر مسئله‌ای به حدیث شریف استدلال می‌کند و اگر روایتی نبود به قول صحابی تمسک می‌جوید. نویسنده روایت رو یا قول صحابی را با استناد به اقوال تابعین مستدل می‌کند تا به اساتیدش از اتباع تابعین مانند اوزاعی و ثوری و هشام بن عروه و مانند آنان برسد که ملتزم به نصوص و روایات بودند؛ بنابراین این اثر را می‌توان مصدر اصیلی برای شناخت فقه سلف صحابه و تابعین دانست که البته دارای ابداع در ترتیب و إحکام در نص است؛ و به دلیل همین ویژگی بوده که شافعی این کتاب را بر همه کتاب‌های هم‌عصرش، ترجیح می‌داد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/78 ر.ک: همان، ص78-79]</ref>


این اثر همچنین خزانه مهمی در شناخت مذاهب علمای آن زمان در جنگ و جهاد و سیر و ارتباطات دولت‎ها و روابط سیاسی مربوط به آن دوران و... است و در لابه‎لای مطالبش آرای بسیاری از سلف مانند نخعی و ابن جریج و ابن عون و شعبی و مکحول و لیث و سعید بن مسیب و حسن بصری و عطاء و دیگران هست؛ که از این طریق می‌توان کیفیت استنباطشان و موارد اختلافشان را هم فهمید. همچنین این کتاب، خزانه فقه اوزاعی و ثوری است زیرا نویسنده آن شاگردی آنان را کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص81</ref> همچنین ظرافت خاصی در متن روایات این کتاب به لحاظ متنی و سندی هست زیرا خواننده در آن اسانید با ارزشی را می‌بیند که میان راوی و پیامبر(ص) فاصله‌ای جز صحابی و تابعی نیست. همچنین این کتاب نصوصی اصیل از فتوحات اسلامیه اولی مانند قبرس و بلاد فارس و مغرب و رهبری این فتوحات و ارتباط این فتوحات با مرکز خلافت در مدینه و شام به دست می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/81 ر.ک: همان، ص81]</ref> به‌علاوه، در این متن، نصوص فقهی مهمی وجود دارد مانند لقطه و نبش قبر و تحدید رکاز و حکم آن، بیع و شراء، ربا و خیانت، فروش آزاد (غیر عبد)، فرماندهی در جنگ‎ها و غیره، و بیعت و ملزومات آن از طاعت و ضرورت شرعی و معنا و حکم آن.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/82 ر.ک: همان، ص82]</ref>
این اثر همچنین خزانه مهمی در شناخت مذاهب علمای آن زمان در جنگ و جهاد و سیر و ارتباطات دولت‎ها و روابط سیاسی مربوط به آن دوران و... است و در لابه‎لای مطالبش آرای بسیاری از سلف مانند نخعی و ابن جریج و ابن عون و شعبی و مکحول و لیث و سعید بن مسیب و حسن بصری و عطاء و دیگران هست؛ که از این طریق می‌توان کیفیت استنباطشان و موارد اختلافشان را هم فهمید. همچنین این کتاب، خزانه فقه اوزاعی و ثوری است زیرا نویسنده آن شاگردی آنان را کرده است.<ref>ر.ک: همان، ص81</ref> همچنین ظرافت خاصی در متن روایات این کتاب به لحاظ متنی و سندی هست زیرا خواننده در آن اسانید با ارزشی را می‌بیند که میان راوی و پیامبر(ص) فاصله‌ای جز صحابی و تابعی نیست. همچنین این کتاب نصوصی اصیل از فتوحات اسلامیه اولی مانند قبرس و بلاد فارس و مغرب و رهبری این فتوحات و ارتباط این فتوحات با مرکز خلافت در مدینه و شام به دست می‌دهد.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/81 ر.ک: همان، ص81]</ref> به‌علاوه، در این متن، نصوص فقهی مهمی وجود دارد مانند لقطه و نبش قبر و تحدید رکاز و حکم آن، بیع و شراء، ربا و خیانت، فروش آزاد (غیر عبد)، فرماندهی در جنگ‎ها و غیره، و بیعت و ملزومات آن از طاعت و ضرورت شرعی و معنا و حکم آن.<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/41437/1/82 ر.ک: همان، ص82]</ref>
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش