مجلي مرآة المنجي في الكلام و الحكمتين و التصوف: تفاوت میان نسخه‌ها

[[ابن ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین|محمّد بن على بن ابراهیم بن ابى‌جمهور احسائى]]، معروف به [[ابن ابی‌جمهور، محمد بن زین‌الدین|ابن ابى‌جمهور]]، در میان شیعیان دوازده‌امامى نخستین کسى بود که کوشید میان جریان‌هاى فکرى زمان خود تلفیق کند. در همان هنگام که او به‌عنوان متکلمى که عمیقا تحت تأثیر اندیشه‌هاى معتزلى است – همان ‎طور که از آخرین اثر کلامى او پیداست - آغاز به فعالیت مى‎کند، در یکى از آخرین کتاب‌هاى خود با عنوان «مجلي مرآة المنجي في الكلام و الحكمتين و التصوف [یعنی کتاب حاضر] به شیوه‌اى بى‎سابقه و بى‌نظیر شروع به تلفیق میان کلام معتزلى و اشعرى، فلسفه مشائى و اشراقى و همچنین تصوف مى‎کند<ref>ر.ک: مقدمه زابینه اشمیتکه، صفحه پنج</ref>.

اول: مسلك الأفهام في علم الكلام، رساله روشمند کوتاهى در کلام (تألیف در 26 ذوالقعده 886ق/20 ژانویه 1482م، در قطیف)، از ویژگى‎هاى چنین آثارى پیروى مى‎کند: یک مقدمه (ص 49-48) که به دنبال آن، دو بخش آمده است: «القسم الأول في التوحيد»، شامل شرح صفات الهى (ص 109 به بعد) و «القسم الثاني في الأفعال» (ص 202 به بعد). مؤلف در این قسم دوم، که نظیر فصل‎هاى مربوط‍‎ به عدل الهى در ساله‌هاى معتزلى است، نخست از افعال انسانى، تکلیف و لطف بحث مى‎کند، سپس فصول مجزایى را به«الم و عوض»، نبوت (ص 236 به بعد)، امامت (ص 319 به بعد) و اعاده (ص 491 به بعد) اختصاص مى‎دهد و در پایان به‌تفصیل، مسائل مربوط‍‎ به توبه (ص 512 به بعد) و ایمان و بى‎ایمانى (ص 516 به بعد) را بررسى مى‎کند. رساله با یک «خاتمه» (ص 529 به بعد) به پایان مى‎رسد.