شرح غاية المراد في نظم الاعتقاد: تفاوت میان نسخه‌ها

برخى از مفسران با الهام از پاره‌اى از روایات، عرش و کرسى را به دو‎ موجود‎ عظیم و دو جرم بزرگ کیهانى تفسیر کرده‌اند؛ بدین ‎معنا که مجموعه آسمان‌ها و زمین در برابر کرسى بسیار کوچک و همانند حلقه انگشتر در یک بیابان پهناور است. کرسى، مخلوق عظیمى است‎ و آن‎قدر‎ فراخ و گسترده است که گنجایش و ظرفیت فراگیرى تمامى آسمان‌ها و زمین را دارد و از هر سو آنها را احاطه کرده است و همین تناسب بین کرسى و عرش وجود دارد؛ روایاتى مانند‎: «الكرسي محيط بالسموات و الأرض‎ و ما‎ بينهما‎ و ما تحت الثرى» و «كل‎ شيء‎ في‎ الكرسي، السموات و الأرض»، منابع این دیدگاه به حساب می‌آیند. علامه مجلسى می‌نویسد: «گاهى واژه عرش در لسان روایات بر جسم بزرگى که بر‎ سایر‎ جسمانیات محیط است اطلاق شده است». عبداللّه شبر معتقد است که: «عرش جسم بزرگى است که‎ بر‎ تمامى‎ اجسام محیط است و کرسى یا همان عرش است و یا کوچک‎تر از عرش است که هستى‎ را‎ احاطه کرده است». وجود‎ چنان‎ عالم‎ و جرمى که تمامى آسمان‌ها و زمین را در بر گرفته باشد و به‌مراتب وسیع‎تر از جهان ما‎ باشد‎، هنوز‎ از طریق متداول علمى اثبات نشده است و براى بشر امروزى تصور یک‎ چنین‎ جرم باعظمتى بسیار مشکل است. ولى درعین‌حال هیچ دلیلى بر نفى آن در‎ دسترس‎ نیست. همه دانشمندان معترفند که وسعت آسمان‌ها و زمین در نظر ما با‎ پیشرفت‎ وسایل و ابزار مطالعات نجومى روزبه‎روز بیشتر مى‎شود‎ و هیچ‎کس‎ نمى‎تواند ادعا کند وسعت عالم هستى به‎ همین‎ اندازه‌اى است که امروز علم موفق به کشف آن شده است. به احتمال‎ قوى‎ عوالم بى‎شمار دیگرى وجود دارد‎ که‎ از قلمرو‎ دید‎ ما‎، بیرون است. قرآن در چند مورد‎ اشاره‎ به آفرینش آسمان‌هاى هفت‎گانه نموده و اینکه آسمان دنیا، یعنى اولین و نزدیک‎ترین‎ آسمان‌هاى‎ هفت‎گانه، به ستارگان فروزان و چراغ‎هاى نورانى‎ زینت داده شده است‎<ref>ر.ک: بیات مختاری، ماشاءالله، ص‎56-55</ref>‎.