صفوة الصفا: تفاوت میان نسخه‌ها

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ،  ‏۹ سپتامبر ۲۰۱۹
جز
جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه'
جز (جایگزینی متن - 'ح‎ح' به 'ح‌ح')
جز (جایگزینی متن - 'ی‎ه' به 'ی‌ه')
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۴۳: خط ۴۳:


==گزارش محتوا==
==گزارش محتوا==
کتب و رسالات مربوط به سیره عارفان و صوفیان‎ از‎ خصوصیاتی‎ برخوردار است که مایه جاذبیت آن‌ها در طول قرن‌ها شده است. آن ویژگی‎ها در شرح‌حال عرفایی که بیشتر مردمی‎ بوده‌اند، نمودارتر است و فی‌المثل اسرار التوحید، فردوس‎‎ المرشدیه، مناقب العارفین، سیره‎ ابن‎ خفیف را می‌توان نام برد. کتابی نیز که در این گفتار معرفی می‌شود، از همین قبیل است. خصوصیات این نوع کتاب‌ها عبارت است از:
کتب و رسالات مربوط به سیره عارفان و صوفیان‎ از‎ خصوصیاتی‎ برخوردار است که مایه جاذبیت آن‌ها در طول قرن‌ها شده است. آن ویژگی‌ها در شرح‌حال عرفایی که بیشتر مردمی‎ بوده‌اند، نمودارتر است و فی‌المثل اسرار التوحید، فردوس‎‎ المرشدیه، مناقب العارفین، سیره‎ ابن‎ خفیف را می‌توان نام برد. کتابی نیز که در این گفتار معرفی می‌شود، از همین قبیل است. خصوصیات این نوع کتاب‌ها عبارت است از:
# ساده بودن و دربرداشتن واژه‌ها و تعبیرات‎ عامیانه.
# ساده بودن و دربرداشتن واژه‌ها و تعبیرات‎ عامیانه.
# جذاب بودن به سبب مورد خطاب قرار دادن عواطف و احساسات.
# جذاب بودن به سبب مورد خطاب قرار دادن عواطف و احساسات.
خط ۶۲: خط ۶۲:
احساس قدردانی و شکرگزاری از مراتب مواهب و اعزاز مرادش شیخ زاهد گیلانی، از صفات بارز و مشخصه شیخ صفی‌الدین بوده است. در فصل 22 باب هشتم کتاب که در خصوص «وفای شیخ صفی‌الدین» نوشته شده، می‌خوانیم: «چون تربیت و توبه و تلقین از شیخ زاهد قدس‌الله‌روحه» گرفته بود، هر کس را که نسبت به او داشتی به‎نوعی احترام و اعزاز کردی که شرح نتوان کردن<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39063/2/13 ر.ک: همان، ص14-13]</ref>.
احساس قدردانی و شکرگزاری از مراتب مواهب و اعزاز مرادش شیخ زاهد گیلانی، از صفات بارز و مشخصه شیخ صفی‌الدین بوده است. در فصل 22 باب هشتم کتاب که در خصوص «وفای شیخ صفی‌الدین» نوشته شده، می‌خوانیم: «چون تربیت و توبه و تلقین از شیخ زاهد قدس‌الله‌روحه» گرفته بود، هر کس را که نسبت به او داشتی به‎نوعی احترام و اعزاز کردی که شرح نتوان کردن<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39063/2/13 ر.ک: همان، ص14-13]</ref>.


ابن بزاز در صفوة الصفا تنها ما را از اوضاع و احوال صوفیان و دراویش مطلع نمی‌کند، بلکه در لابه‎لای حکایات مختلف کتاب، از حکام، فرمانروایان، بزرگان و طبقات مختلف مردم آگاه می‎یابیم، حتی با پهلوانان نامدار آن دوره مثل پهلوان حاج ابوبکر، پهلوان حاج صفی، پهلوان حاجی خلیل و پهلوان مترس –که در آن دوره در اردبیل و آذربایجان شهرت و معروفیت قابل‎توجهی داشته‌اند- آشنا می‌شویم و درباره حرفه قوالی و قوالان مشهور آن روزگار آگاهی‎هایی به دست می‌آوریم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39063/2/17 ر.ک: همان، ص18-17]</ref>.
ابن بزاز در صفوة الصفا تنها ما را از اوضاع و احوال صوفیان و دراویش مطلع نمی‌کند، بلکه در لابه‎لای حکایات مختلف کتاب، از حکام، فرمانروایان، بزرگان و طبقات مختلف مردم آگاه می‎یابیم، حتی با پهلوانان نامدار آن دوره مثل پهلوان حاج ابوبکر، پهلوان حاج صفی، پهلوان حاجی خلیل و پهلوان مترس –که در آن دوره در اردبیل و آذربایجان شهرت و معروفیت قابل‎توجهی داشته‌اند- آشنا می‌شویم و درباره حرفه قوالی و قوالان مشهور آن روزگار آگاهی‌هایی به دست می‌آوریم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39063/2/17 ر.ک: همان، ص18-17]</ref>.


از «اخی‎ها» نیز که طبقه اجتماعی خاصی بوده‌اند در این کتاب ذکری به میان آمده و گاهی اشارتی به وضع زندگانی و پایگاه اجتماعی آن‌ها شده است. در طول کتاب با نام 20 نفر از اخی‎ها مواجه می‌شویم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39063/2/18 ر.ک: همان، ص18]</ref>.
از «اخی‌ها» نیز که طبقه اجتماعی خاصی بوده‌اند در این کتاب ذکری به میان آمده و گاهی اشارتی به وضع زندگانی و پایگاه اجتماعی آن‌ها شده است. در طول کتاب با نام 20 نفر از اخی‌ها مواجه می‌شویم<ref>[https://www.noorlib.ir/View/fa/Book/BookView/Image/39063/2/18 ر.ک: همان، ص18]</ref>.


در این‎ کتاب‎ شیخ‎ صفی‌الدین، آن‎چنان‌که بوده است، یعنی‎ عارفی متشرع و معتدل، انسانی بزرگ‎منش و مهربان و اجتماعی‎ و صاحب نفوذ‎ در‎ اقشار و طبقات گوناگون جامعه از شاه تا گدا و از تاجر تا پیشه‌ور‎ و از‎ شهری‎ تا روستایی، معرفی می‌شود. کسانی که با شیخ بیعت کرده‌اند «توبه‌کار» نامیده می‌شدند. شیخ آنان‎ را‎ به‎ پیروی شریعت و رعایت اخلاق حسنه و نیکوکاری و مردم‎داری و اخلاص فرامی‌خواند، بلکه‎ وامی‌دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4377/54 ر.ک: ذکاوتی قراگزلو، علیرضا، ص54]</ref>.
در این‎ کتاب‎ شیخ‎ صفی‌الدین، آن‎چنان‌که بوده است، یعنی‎ عارفی متشرع و معتدل، انسانی بزرگ‎منش و مهربان و اجتماعی‎ و صاحب نفوذ‎ در‎ اقشار و طبقات گوناگون جامعه از شاه تا گدا و از تاجر تا پیشه‌ور‎ و از‎ شهری‎ تا روستایی، معرفی می‌شود. کسانی که با شیخ بیعت کرده‌اند «توبه‌کار» نامیده می‌شدند. شیخ آنان‎ را‎ به‎ پیروی شریعت و رعایت اخلاق حسنه و نیکوکاری و مردم‎داری و اخلاص فرامی‌خواند، بلکه‎ وامی‌دارد<ref>[https://www.noormags.ir/view/fa/articlepage/4377/54 ر.ک: ذکاوتی قراگزلو، علیرضا، ص54]</ref>.
خط ۸۹: خط ۸۹:


==وضعیت کتاب==
==وضعیت کتاب==
مصحح، اختلاف نسخ را در پاورقی‎های کتاب‎ ذکر کرده است. فهرست مطالب در ابتدای اثر و نیز توضیحات و فهرست راهنما در انتهای آن‎ دسترسی خواننده را به مطالب‎ آسان‎تر کرده است.
مصحح، اختلاف نسخ را در پاورقی‌های کتاب‎ ذکر کرده است. فهرست مطالب در ابتدای اثر و نیز توضیحات و فهرست راهنما در انتهای آن‎ دسترسی خواننده را به مطالب‎ آسان‎تر کرده است.


==پانویس ==
==پانویس ==
۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش