ترجمه تاریخ و جغرافیای هندوستان، پرتغال و جزایر بریتانیا: تفاوت میان نسخه‌ها

ترجمه تاریخ و جغرافیای هندوستان، پرتغال و جزایر بریتانیا (نمایش مبدأ)

نسخهٔ ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹، ساعت ۱۸:۴۵

هیچ تغییری در اندازه به وجود نیامده‌ است. ، ‏۸ سپتامبر ۲۰۱۹

جز

جایگزینی متن - 'ت‎و' به 'ت‌و'

Hbaghizadeh@noornet.net

۴۲۵٬۲۲۵

ویرایش

@@ خط ۴۹: / خط ۴۹: @@
 نویسنده در دیباچه این رساله به تشکیل مجمعی در زمان ناصرالدین شاه اشاره کرده که او با عضویت در آن به ترجمه تاریخ و جغرافیای هندوستان از کتب معتبره اقدام کرده است: «... این دعاگوی دولت ابدآیت، اقل السادات سید حسین الحسینی بن المرحوم سید رضا الشیرازی - طاب ثراه - را ستاره یار و بخت بیدار شده، به عضویت قبول و در این فرخنده‌مجمع، اذن دخول یافت و به ترجمه کتب و روزنامه‌های هندی مشغول شد. بنابراین از تکالیف عمده خود دانست که جغرافیا و تاریخ هندوستان را از کتب معتبره این مملکت ترجمه و با تحقیقات وافیه در دو مجلد مدون نمایدتا هرگاه سخن از هند رود و گفتگو از نواحی و اضلاع آن شود، به‌واسطه این تمهید مقدمه در آن سخن به چشم بصیرت ببینند و به صدر حقیقت نشینند»<ref>ر.ک: همان، ص‎80</ref>‎.
-او در ابتدای رساله همچون دیگر علوم به تعریف علم جغرافیا پرداخته، می‌نویسد: «بر ارباب دانش مخفی و مستور نماند که جغرافیا علمی را گویند که از او شناخته شود هیئت و شکل کره ارض و وضع آبادی‎های آن و دانستن حالات هر مملکتی از قبیل جبال و انهار و نباتات و اشجار و حیوانات و شناختن حالات مردمان و اطوار ایشان؛ پس باید دانست که صاحبان این فن، شکل و هیئت کره ارض را تشبیه به نارنج بسیار بزرگی کرده‌اند که گرد و مدور باشد و هشت هزار میل قطر آن را تحدید کرده و بیست‎وپنج هزار میل محیط آن را»<ref>ر.ک: همان، ص‎81</ref>‎.
+او در ابتدای رساله همچون دیگر علوم به تعریف علم جغرافیا پرداخته، می‌نویسد: «بر ارباب دانش مخفی و مستور نماند که جغرافیا علمی را گویند که از او شناخته شود هیئت و شکل کره ارض و وضع آبادی‎های آن و دانستن حالات هر مملکتی از قبیل جبال و انهار و نباتات و اشجار و حیوانات و شناختن حالات مردمان و اطوار ایشان؛ پس باید دانست که صاحبان این فن، شکل و هیئت کره ارض را تشبیه به نارنج بسیار بزرگی کرده‌اند که گرد و مدور باشد و هشت هزار میل قطر آن را تحدید کرده و بیست‌وپنج هزار میل محیط آن را»<ref>ر.ک: همان، ص‎81</ref>‎.
 سپس زمین را به دو نوع آبی و خاکی تقسیم کرده و بخش خاکی را به برّ اعظم، مملکت، شبه جزیره، تنگه، رأس، کوه، تل، جلگه، دره، میدان و دلتا تقسیم و هریک از این اصطلاحات جغرافیایی هندی را تفسیر کرده است؛ مثلاً «برّ اعظم» را قطعه زمین بسیار بزرگی معرفی کرده که مشتمل بر ممالک بسیار باشد و یا «تل» را قطعه زمینی خوانده که نسبت به اطراف خود اندک ارتفاعی داشته باشد<ref>ر.ک: همان</ref>‎.
@@ خط ۵۹: / خط ۵۹: @@
 رساله چهارم با عنوان «در باب جزایر بریتانیا»، از صفحه 273 با ذکر مساحت این کشور و تاریخچه نام آن آغاز شده است: «سطح آن سیصدوچهارده هزارونهصد کیلومتر مربع است. انگلیس در زمان قدیم موسوم به بریتانیا بود...». در بخشی از این رساله چنین می‌خوانیم: «... انگلیس در سنه هزاروهشتصدوهفتادوشش، لقب امپراطریس هند را دریافت نموده، جزیره سیلان هیچ‎وقت جزو متصرفات کمپانی انگلیس نبوده است و قبل از سنه هزاروهشتصدوپنجاه‌وهشت، یکی از متصرفات بلاواسطه ملکه انگلیس بوده است»<ref>ر.ک: همان، ص296</ref>‎.
-رساله پنجم با عنوان «مجموعه قوانین مصوبه دولت انگلیس در هندوستان»، صفحه 312 به بعد کتاب را به خود اختصاص داده است. این رساله حاوی بیش از سی قانون است که در ابتدای هر قانون شماره آن و سال 1820م، ذکر شده است. قوانین در ضمن دفعات و فصولی تنظیم شده است؛ به‌عنوان مثال در فصل سوم از دفعه ششم قانون بیست‎وهفتم چنین می‌خوانیم: «آئین و قواعدی که بنا بر تفویض اختیار به مالکان زمین جهت ضبط و فروخت املاک اجاره‌داران متعلقه خود در قوانین مندرج است، باید که همان آئین و قواعد در ضبط و فروخت املاک منقوله مالکان زمین مرعی گردد»<ref>ر.ک: همان، ص709</ref>‎.
+رساله پنجم با عنوان «مجموعه قوانین مصوبه دولت انگلیس در هندوستان»، صفحه 312 به بعد کتاب را به خود اختصاص داده است. این رساله حاوی بیش از سی قانون است که در ابتدای هر قانون شماره آن و سال 1820م، ذکر شده است. قوانین در ضمن دفعات و فصولی تنظیم شده است؛ به‌عنوان مثال در فصل سوم از دفعه ششم قانون بیست‌وهفتم چنین می‌خوانیم: «آئین و قواعدی که بنا بر تفویض اختیار به مالکان زمین جهت ضبط و فروخت املاک اجاره‌داران متعلقه خود در قوانین مندرج است، باید که همان آئین و قواعد در ضبط و فروخت املاک منقوله مالکان زمین مرعی گردد»<ref>ر.ک: همان، ص709</ref>‎.
 ==وضعیت کتاب==