۴۲۵٬۲۲۵
ویرایش
جز
جایگزینی متن - 'ى‌ن' به 'ى‌ن'
جز (جایگزینی متن - 'ى‌ب' به 'ى‌ب') |
جز (جایگزینی متن - 'ى‌ن' به 'ى‌ن') |
||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
نکته دیگرى که [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] در همین باب بدان مىپردازد، رابطه نظام کل با افراد و اجزاست. او بر این باور است که نظام کل در ضمن افراد و اشخاص و اجزاى خود تحقق مىیابد؛ زیرا پوشیدن، نوشیدن، خوردن و سرپناه، نیاز فراگیر همگان است و هرکس براى برطرف کردن نیاز خود مىکوشد. هیچکس نمىتواند به‌تنهایی، تمامى نیازهایش را برطرف سازد؛ بلکه هرکس را یارانى بایسته است تا به‌گونه‌ای نیازى از وى را پاسخ بگویند... در نظام اجتماعى هرکس که بخواهد زنده بماند و به زندگى خود ادامه دهد بایسته است که حال نظام کل را رعایت کند و نظام کل هم بدون افراد و اشخاص پایدارى نخواهد داشت. میر براى اثبات این مدعاى خود-نیاز کل به اجزاى خود و اجزاء به کل-از دو برهان انّى-حسى-و لمّى-عقلى-بهره مىگیرد. به دیگر بیان سودمندى و بایستگى پیشه‌ها را از دو راه: حس-برهان انّى-و عقل-برهان لمّى- به اثبات مىرساند. انگیزه‌اى که وى را واداشته تا بیشتر به گفتوگو در سودمندى پیشه‌ها بپردازد، این است که آشکارا بگوید: هرکس داراى توانایىهاى ویژه‌اى است. بایسته است که حرفه و پیشه خاصى را هرکس فرابگیرد و بدان همت ورزد. | نکته دیگرى که [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] در همین باب بدان مىپردازد، رابطه نظام کل با افراد و اجزاست. او بر این باور است که نظام کل در ضمن افراد و اشخاص و اجزاى خود تحقق مىیابد؛ زیرا پوشیدن، نوشیدن، خوردن و سرپناه، نیاز فراگیر همگان است و هرکس براى برطرف کردن نیاز خود مىکوشد. هیچکس نمىتواند به‌تنهایی، تمامى نیازهایش را برطرف سازد؛ بلکه هرکس را یارانى بایسته است تا به‌گونه‌ای نیازى از وى را پاسخ بگویند... در نظام اجتماعى هرکس که بخواهد زنده بماند و به زندگى خود ادامه دهد بایسته است که حال نظام کل را رعایت کند و نظام کل هم بدون افراد و اشخاص پایدارى نخواهد داشت. میر براى اثبات این مدعاى خود-نیاز کل به اجزاى خود و اجزاء به کل-از دو برهان انّى-حسى-و لمّى-عقلى-بهره مىگیرد. به دیگر بیان سودمندى و بایستگى پیشه‌ها را از دو راه: حس-برهان انّى-و عقل-برهان لمّى- به اثبات مىرساند. انگیزه‌اى که وى را واداشته تا بیشتر به گفتوگو در سودمندى پیشه‌ها بپردازد، این است که آشکارا بگوید: هرکس داراى توانایىهاى ویژه‌اى است. بایسته است که حرفه و پیشه خاصى را هرکس فرابگیرد و بدان همت ورزد. | ||
پیشه‌ها در سودمندى دگرگونه‌اند و نیز در هدفمندی هم چندگونه‌اند. هرکس بکوشد تا پیشه‌اى فراگیرد که در آن سود بیشتر و ارزش بالاترى است. میر در رساله صناعیه خود مىخواهد توانمندیهای بشر را به فعلیت درآورد و کسان جامعه را به سمتوسوی بالا و والایى از مهارتها و پیشه‌ها بکشاند. بدین‌جهت تلاش مىکند تا دسته‌بندى و رده‌بندى ارزشى ارایه کند و بنمایاند که هرکس در لایه‌هاى گوناگون جامعه، در کجا جا گرفته است، چون حرفه‌ها، از جهت توان (قوّه) | پیشه‌ها در سودمندى دگرگونه‌اند و نیز در هدفمندی هم چندگونه‌اند. هرکس بکوشد تا پیشه‌اى فراگیرد که در آن سود بیشتر و ارزش بالاترى است. میر در رساله صناعیه خود مىخواهد توانمندیهای بشر را به فعلیت درآورد و کسان جامعه را به سمتوسوی بالا و والایى از مهارتها و پیشه‌ها بکشاند. بدین‌جهت تلاش مىکند تا دسته‌بندى و رده‌بندى ارزشى ارایه کند و بنمایاند که هرکس در لایه‌هاى گوناگون جامعه، در کجا جا گرفته است، چون حرفه‌ها، از جهت توان (قوّه) بى‌نهایتند؛ ولى آنچه به فعلیت رسیده به شمار درآمده‌اند. هرکس خود مىداند که به اقتضاى پیشه‌اى که دارد در چه جایگاهى قرار گرفته است و حال آن‌که مىتواند به فراگیرى حرفه‌اى دیگر، جایگاه خود را بالاتر و یا پستتر برد. گرچه او بر این باور است که پیشه‌هایى چون پیامبرى و پیشوایى همگانى نیست، بلکه از آن برگزیدگان خداوندگار است؛ ولى پیشه‌هاى دیگر، راه براى فراگیرى آن بر همگان گشوده است. | ||
[[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] جامعه را یک سیستم و نظام هماهنگ و منسجم مى‌بیند که نوع انسان این سیستم را برپا مىدارد. هر انسانى در نظام اجتماعى به‌منزله عضو است. هر عضوى را کارى است و به اقتضاى آن کار، در هر عضو توانایى خاصى است. چنانچه عضوى آن کار بایسته را نکند، به عضوى فاسد بدل خواهد شد. ضمن آن‌که آن عضو دیگر کار خود را نمىکند، خلل به کار دیگر اعضا وارد خواهد ساخت.<ref>همان، ص59-63</ref> | [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] جامعه را یک سیستم و نظام هماهنگ و منسجم مى‌بیند که نوع انسان این سیستم را برپا مىدارد. هر انسانى در نظام اجتماعى به‌منزله عضو است. هر عضوى را کارى است و به اقتضاى آن کار، در هر عضو توانایى خاصى است. چنانچه عضوى آن کار بایسته را نکند، به عضوى فاسد بدل خواهد شد. ضمن آن‌که آن عضو دیگر کار خود را نمىکند، خلل به کار دیگر اعضا وارد خواهد ساخت.<ref>همان، ص59-63</ref> | ||
[[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] در تبیین دسته‌بندى و رده‌بندى پیشه‌ها اینگونه آن‌ها را تقسیم مىکند: 1-پیشه‌هایى که موضوع آن‌ها کلى است و هدف فاعل صلاح موضوع است. این پیشه‌ها به‌گونه‌ای است که نظام کل جهان بر آن استوار است، همچون: پیامبرى، پیشوایى، مجتهدى و فیلسوفى. 2-پیشه‌هایى که موضوع آن‌ها جزئى است و غرض فاعل صلاح آن است، مانند پزشکى، داروسازى و... 3-پیشه‌هایى که موضوع آن‌ها کلى است و غرض فاعل نه صلاح و نه فساد آن است، بلکه به صلاح خود مىاندیشد، همچون آیین و آدابى که شاهان براى صلاح خود | [[میرفندرسکی، ابوالقاسم|میرفندرسکی]] در تبیین دسته‌بندى و رده‌بندى پیشه‌ها اینگونه آن‌ها را تقسیم مىکند: 1-پیشه‌هایى که موضوع آن‌ها کلى است و هدف فاعل صلاح موضوع است. این پیشه‌ها به‌گونه‌ای است که نظام کل جهان بر آن استوار است، همچون: پیامبرى، پیشوایى، مجتهدى و فیلسوفى. 2-پیشه‌هایى که موضوع آن‌ها جزئى است و غرض فاعل صلاح آن است، مانند پزشکى، داروسازى و... 3-پیشه‌هایى که موضوع آن‌ها کلى است و غرض فاعل نه صلاح و نه فساد آن است، بلکه به صلاح خود مىاندیشد، همچون آیین و آدابى که شاهان براى صلاح خود مى‌نهند. 4-پیشه‌هایى که موضوع آن جزئى است و غرض فاعل نه صلاح و نه فساد است، بلکه به صلاح خود مىاندیشد، مانند سنتها و آدابى که بعضى از پیشه‌هاى جزئى براى صلاح و حفظ خود قرار مىدهند... او باور دارد که جامعه در لایه‌ها و طبقات گوناگون قرار مىگیرد. ورود به بعضى از لایه‌ها، مانند پیامبرى و پیشوایى ویژه افراد خاصى است؛ اما در دیگر پیشه‌ها راه براى ورود و خروج همگان باز است.<ref>همان، ص65-66</ref> | ||
میر درباره دنیا می‌گوید: «نمىتوان دنیا را به‌صورت مطلق مذمت کرد. دنیا منزلگاه است. چاره‌اى جز عبور از آن نیست.»<ref>همان، ص69</ref> | میر درباره دنیا می‌گوید: «نمىتوان دنیا را به‌صورت مطلق مذمت کرد. دنیا منزلگاه است. چاره‌اى جز عبور از آن نیست.»<ref>همان، ص69</ref> | ||