۵۳٬۳۲۷
ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
(←آثار:) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۳۷: | خط ۳۷: | ||
</div> | </div> | ||
==ولادت== | |||
«'''بدرالدين بن مالك، ابوعبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن مالك'''»، مشهور به '''ابن ناظم''' و '''ابن مصنف'''، اديب، نحوى و لغوى عرب، فرزند ابن مالك، نحوى و لغوى مشهور است. | «'''بدرالدين بن مالك، ابوعبدالله محمد بن محمد بن عبدالله بن مالك'''»، مشهور به '''ابن ناظم''' و '''ابن مصنف'''، اديب، نحوى و لغوى عرب، فرزند ابن مالك، نحوى و لغوى مشهور است. | ||
وى در سال 640ق / 1242م، در دمشق زاده شد. | وى در سال 640ق / 1242م، در دمشق زاده شد. | ||
==کسب علم و دانش== | |||
او نزد پدر به تحصيل پرداخت و همه دانش‌هاى پدر را كسب كرد و در زبان عربى، استاد شد، چنان‌كه او را شيخ العربيه ناميدند. افزون بر آن، وى در ديگر دانش‌هاى ادبى روزگار خود نيز توانا شد و گفته‌اند كه در معانى و بيان، عروض و بديع، صاحب‌نظر و پيشواى زمان خود بود. | او نزد پدر به تحصيل پرداخت و همه دانش‌هاى پدر را كسب كرد و در زبان عربى، استاد شد، چنان‌كه او را شيخ العربيه ناميدند. افزون بر آن، وى در ديگر دانش‌هاى ادبى روزگار خود نيز توانا شد و گفته‌اند كه در معانى و بيان، عروض و بديع، صاحب‌نظر و پيشواى زمان خود بود. | ||
| خط ۴۷: | خط ۵۱: | ||
بدرالدين به‌رغم جنبه‌هاى علمى خود، نتوانسته بود از طرب و اسباب آن رو برتابد. از آنچه در باره او گفته‌اند، همچنين استنباط مى‌شود كه وى مردى شوخ‌طبع، خوش‌مشرب و عشرت‌دوست بوده و شايد در رفتارهايش پروايى از مقام علمى خود نيز نداشته است؛ زيرا گفته‌اند كه بزرگ‌ترين عيب وى، معاشرت با افراد ناباب بوده است. به دليل‌هايى كه روشن نيست - شايد به سبب همين رفتارها كه با شهرت و وقار علمى ابن مالك مناسبتى نداشت و حتى موجب ترديد ديگران در زهد و علم خود او نيز مى‌گرديد - ميان بدرالدين و پدرش نقارى پديد آمد كه به اقامت وى در بعلبك انجاميد. اين امر احتمالاً در اوج شهرت و اعتبار علمى او نيز بود؛ چه، در بعلبك مجلس درس و تعليم برپا مى‌داشت و گروهى نزد وى درس مى‌خواندند. | بدرالدين به‌رغم جنبه‌هاى علمى خود، نتوانسته بود از طرب و اسباب آن رو برتابد. از آنچه در باره او گفته‌اند، همچنين استنباط مى‌شود كه وى مردى شوخ‌طبع، خوش‌مشرب و عشرت‌دوست بوده و شايد در رفتارهايش پروايى از مقام علمى خود نيز نداشته است؛ زيرا گفته‌اند كه بزرگ‌ترين عيب وى، معاشرت با افراد ناباب بوده است. به دليل‌هايى كه روشن نيست - شايد به سبب همين رفتارها كه با شهرت و وقار علمى ابن مالك مناسبتى نداشت و حتى موجب ترديد ديگران در زهد و علم خود او نيز مى‌گرديد - ميان بدرالدين و پدرش نقارى پديد آمد كه به اقامت وى در بعلبك انجاميد. اين امر احتمالاً در اوج شهرت و اعتبار علمى او نيز بود؛ چه، در بعلبك مجلس درس و تعليم برپا مى‌داشت و گروهى نزد وى درس مى‌خواندند. | ||
==شاگردان== | |||
از شاگردان وى ابن وكيل (شيخ شافعيه) و چند تن از نحويان، از جمله بدرالدين بن جماعه و كمال‌الدين بن زملكانى را مى‌توان نام برد. | از شاگردان وى ابن وكيل (شيخ شافعيه) و چند تن از نحويان، از جمله بدرالدين بن جماعه و كمال‌الدين بن زملكانى را مى‌توان نام برد. | ||
پس از مرگ ابن مالك در 672ق / 1273م، از بدرالدين براى بازگشت به دمشق دعوت شد و او تا 14 سال پس از آن، بر جايگاه پدر تكيه زد | پس از مرگ ابن مالك در 672ق / 1273م، از بدرالدين براى بازگشت به دمشق دعوت شد و او تا 14 سال پس از آن، بر جايگاه پدر تكيه زد. | ||
وى در شاخه‌هاى گوناگون ادب عرب، تأليفاتى داشته كه اغلب آن‌ها همچون ديگر آثار دوره او، شرح‌هايى بر نوشته‌هاى ديگران است. سيوطى فهرست كاملى از نوشته‌هاى او را ارائه كرده است. | وى در شاخه‌هاى گوناگون ادب عرب، تأليفاتى داشته كه اغلب آن‌ها همچون ديگر آثار دوره او، شرح‌هايى بر نوشته‌هاى ديگران است. سيوطى فهرست كاملى از نوشته‌هاى او را ارائه كرده است. | ||
== آثار:== | == آثار:== | ||
'''===- چاپى:===''' | |||
# شرح الفيه (اين اثر به‌عنوان «شرح ابن المصنف» و «شرح ابن الناظم» نيز شهرت دارد، اما عنوان اصلى آن «الدرة المضيئة في شرح الألفية» است)؛ | |||
# شرح لامية الأفعال يا زبد الأقوال في شرح قصيدة أبنية الأفعال؛ | |||
# المصباح في المعاني و البيان (خلاصه‌اى است از كتاب مفتاح العلوم سكاكى). | |||
'''- | '''===- خطى:===''' | ||
# شرح الكافية (شرحى بر «منظومة الكافية الشافية»)؛ | |||
# روض الأذهان في علم المعاني و البيان. | |||
'''===- آثار يافت‌نشده:===''' | |||
# تكملة شرح التسهيل (تكمله‌اى بر كتاب ناتمام پدرش با همين عنوان بوده است)؛ | |||
# شرح الحاجبية؛ | |||
# شرح بر غريب التصريف ابن حاجب (احتمالاً عنوان ديگرى براى كتاب قبلى بوده است)؛ | |||
# مقدمة في العروض؛ | |||
# مقدمة في المنطق؛ | |||
# تلخيص الشواهد و تلخيص الفوائد (منسوب به وى)؛ | |||
==وفات== | |||
وی در 46 سالگى، در سال 686ق / 1287م، ظاهراً به بيمارى قولنج درگذشت. | |||
== منابع مقاله == | == منابع مقاله == | ||
برگرفته از: بجنوردى، سيد كاظم و همكاران (1377)، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى (چاپ دوم)، تهران: مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 11، ص 542، محمد سيدى. | برگرفته از: بجنوردى، سيد كاظم و همكاران (1377)، دائرةالمعارف بزرگ اسلامى (چاپ دوم)، تهران: مركز دائرةالمعارف بزرگ اسلامى، ج 11، ص 542، محمد سيدى. | ||
== وابسته‌ها == | |||
[[شرح ألفیة ابن مالک لابن الناظم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده | [[شرح ألفیة ابن مالک لابن الناظم]] / نوع اثر: کتاب / نقش: نويسنده | ||